Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Chemia (S1)
specjalność: Chemia ogólna i analityka chemiczna
Sylabus przedmiotu Chemia barwników:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Chemia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Chemia barwników | ||
| Specjalność | Chemia bioorganiczna | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Materiałów Polimerowych | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Robert Pełech <Robert.Pelech@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Edyta Kucharska <edyta.makuch@zut.edu.pl>, Marlena Musik <marlena.musik@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Posiadanie ogólnej wiedzy z chemii i preparatyki organicznej |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z syntezą, analizą oraz aplikacją wybranych barwników |
| C-2 | Ukształtowanie umiejętności w zakresie syntezy, analizy i aplikacji barwników |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej | 1 |
| T-L-2 | Synteza, wydzielanie i oczyszanie dwóch barwników | 13 |
| T-L-3 | Analiza spektralna otrzymanych barwników | 8 |
| T-L-4 | Aplikacja barwnika (wybarwianie wełny, bawełny, włókien poliestrowych) | 8 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Fizyczne podstawy barwy, teorie barwności związków organicznych. Zależność między budową związku a jego barwą. Klasyfikacja chemiczna i techniczna barwników, nomenklatura barwników wg katalogu Colour Index. Metody analizy i oceny jakości barwników | 3 |
| T-W-2 | Omówienie naczęściej stosowanych grup barwników organicznych według klasyfikacji chemicznej (azowe, antrachinonowe, arylometanowe, indygoidowe) | 2 |
| T-W-3 | Procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników. Przykłady technologii produkcji wybranych barwników: azowych (proces diazowania i sprzęgania), antrachinonowych (otrzymywanie antrachinonu, alizaryny), metoda benzaldehydowa i formaldehydowa syntezy barwników triarylometanowych, otrzymywanie indygo | 3 |
| T-W-4 | Handlowe postacie barwników. Substancje toksyczne, zagrożenia i odpady w przemyśle barwników. "Zielone" procesy w produkcji barwników | 2 |
| T-W-5 | Aplikacja barwników. Barwniki do wełny, włókien celulozowych, poliestrowych i akrylonitrylowych. Barwniki do papieru, skóry i tworzyw sztucznych. Barwniki w fotografii, technikach laserowych i ciekłych kryształach. Barwniki w produktach spożywczych i kosmetycznych. Sposoby barwienia, zapis schematyczny | 4 |
| T-W-6 | Kolokwium | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | praca z literaturą wskazaną przez prowadzącego zajęcia | 5 |
| A-L-3 | przygotowanie do zajęć | 6 |
| A-L-4 | konsultacje z prowadzącym zajęcia | 2 |
| A-L-5 | przygotowanie sprawozdania | 7 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | konsultacje | 2 |
| A-W-3 | przygotowanie do zaliczenia | 8 |
| 25 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Obserwacja pracy w laboratorium |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Sprawozdanie z ćwiczeń laboratoryjnych |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Kolokwium |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KCh_1A_D02-14_W01 potrafi wykazać powiązanie barwy z budową związku chemicznego | KCh_1A_W01, KCh_1A_W03 | — | — | C-1 | T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-2, T-W-6, T-W-1 | M-2, M-1 | S-2, S-3 |
| KCh_1A_D02-14_W02 potrafi scharakteryzować poszczególne grupy barwników według klasyfikacji chemicznej, metody ich syntezy i podać przykłady zastosowań | KCh_1A_W01 | — | — | C-1 | T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-2, T-W-6, T-W-1, T-L-4, T-L-3, T-L-2 | M-2, M-1 | S-2, S-3 |
| KCh_1A_D02-14_W03 potrafi scharakteryzować procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników | KCh_1A_W11, KCh_1A_W01 | — | — | C-1 | T-W-3, T-L-3, T-L-2 | M-2, M-1 | S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KCh_1A_D02-14_U02 potrafi przeprowadzić syntezę i analizę wybranych barwników zna od 55 do 65 % techniki syntezy | KCh_1A_U03 | — | — | C-1 | T-L-3, T-L-2 | M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KCh_1A_D02-14_K01 ma świadomość wpływu procesów produkcyjnych na środowisko | KCh_1A_K05 | — | — | C-1, C-2 | T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-6, T-L-4, T-L-1, T-L-3, T-L-2 | M-2, M-1 | S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KCh_1A_D02-14_W01 potrafi wykazać powiązanie barwy z budową związku chemicznego | 2,0 | Student nie zna zasad systematyki barwników i nie rozróżnia podstawowych grup barwników organicznych |
| 3,0 | potrafi wskazać grupy chromoforowe w strukturze związku od 55 do 65% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 3,5 | potrafi wskazać grupy chromoforowe w strukturze związku od 65 do 75% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 4,0 | potrafi wskazać grupy chromoforowe w strukturze związku od 75 do 85% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 4,5 | potrafi wskazać grupy chromoforowe w strukturze związku od 85 do 95% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 5,0 | potrafi wskazać grupy chromoforowe w strukturze związku ponad 95% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| KCh_1A_D02-14_W02 potrafi scharakteryzować poszczególne grupy barwników według klasyfikacji chemicznej, metody ich syntezy i podać przykłady zastosowań | 2,0 | nie potrafi przedstawić klasyfikacji, opisać metodę syntezy oraz podać przykładów zastosowań wybranych barwników |
| 3,0 | potrafi przedstawić klasyfikację, opisać metodę syntezy oraz przykłady zastosowań wybranych barwników od 55 do 65% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 3,5 | potrafi przedstawić klasyfikację, opisać metodę syntezy oraz przykłady zastosowań wybranych barwników od 65 do 75% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 4,0 | potrafi przedstawić klasyfikację, opisać metodę syntezy oraz przykłady zastosowań wybranych barwników od 75 do 85% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 4,5 | potrafi przedstawić klasyfikację, opisać metodę syntezy oraz przykłady zastosowań wybranych barwników od 85 do 95% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 5,0 | potrafi przedstawić klasyfikację, opisać metodę syntezy oraz przykłady zastosowań wybranych barwników od 95 do 100% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| KCh_1A_D02-14_W03 potrafi scharakteryzować procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników | 2,0 | nie potrafi wymienić procesów i operacji jednostkowych stosowanych w produkcji barwników |
| 3,0 | potrafi wymienić procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników od 55 do 65% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 3,5 | potrafi wymienić procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników od 65 do 75% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 4,0 | potrafi wymienić procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników od 75 do 85% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 4,5 | potrafi wymienić procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników od 85 do 95% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. | |
| 5,0 | potrafi wymienić procesy i operacje jednostkowe stosowane w produkcji barwników od 95 do 100% procent spośród omawianych na zajęciach barwników. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KCh_1A_D02-14_U02 potrafi przeprowadzić syntezę i analizę wybranych barwników zna od 55 do 65 % techniki syntezy | 2,0 | nie spełnia kryteriów określonych dla oceny 3,0 |
| 3,0 | potrafi z pomocą prowadzącego przeprowadzić syntezę i analizę wybranego barwnika | |
| 3,5 | potrafi przeprowadzić syntezę i analizę wybranych barwników zna od 65 do 75 % techniki syntezy | |
| 4,0 | potrafi przeprowadzić syntezę i analizę wybranych barwników zna od 75 do 85 % techniki syntezy | |
| 4,5 | potrafi przeprowadzić syntezę i analizę wybranych barwników zna od 85 do 95 % techniki syntezy | |
| 5,0 | potrafi przeprowadzić syntezę i analizę wybranych barwników zna od 95 do 100 % techniki syntezy |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| KCh_1A_D02-14_K01 ma świadomość wpływu procesów produkcyjnych na środowisko | 2,0 | nie spełnia kryteriów określonych dla oceny 3,0 |
| 3,0 | potrafi wymienić substancje toksyczne i sprecyzować zagrożenia dla środowiska związane z produkcją barwników od 55 do 65% nabytych wiadomości | |
| 3,5 | potrafi wymienić substancje toksyczne i sprecyzować zagrożenia dla środowiska związane z produkcją barwników od 65 do 75% nabytych wiadomości | |
| 4,0 | potrafi wymienić substancje toksyczne i sprecyzować zagrożenia dla środowiska związane z produkcją barwników od 75 do 85% nabytych wiadomości | |
| 4,5 | potrafi wymienić substancje toksyczne i sprecyzować zagrożenia dla środowiska związane z produkcją barwników od 85 do 95% nabytych wiadomości | |
| 5,0 | potrafi wymienić substancje toksyczne i sprecyzować zagrożenia dla środowiska związane z produkcją barwników od 95 do 100% nabytych wiadomości |
Literatura podstawowa
- Warring D. R., Hallas G., The Chemistry and Application of Dyes, Plenum Press, New York, 1994
- Stiepanow B.I., Podstawy chemii i technologii barwników organicznych, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1980
Literatura dodatkowa
- Bogoczek R., Kociołek-Balawejder E., Technologia chemiczna organiczna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław, 1992