Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)
Sylabus przedmiotu Metaboliczne strategie przetrwania roślin w warunkach stresowych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ochrona środowiska | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Metaboliczne strategie przetrwania roślin w warunkach stresowych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Bioinżynierii | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Beata Smolik <Beata.Smolik@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Arkadiusz Telesiński <Arkadiusz.Telesinski@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 8 | Grupa obieralna | 1 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Ukończenie kursu z zakresu biochemii ogólnej i fizjologii roślin w celu łatwiejszego zrozumienia regulacji metabolizmu i generowania metabolicznej odpowiedzi roślin na niekorzystne bodźce płynące ze środowiska |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Student zna i rozumie znaczenie metabolizmu wtórnego u roślin. |
| C-2 | Student umie scharakteryzować ważniejsze grupy metabolitów wtórnych oraz inne związki w obronie roślin. |
| C-3 | Student zna wady i zalety metabolizmu tlenowego, umie scharakteryzować stres oksydacyjny, jako metaboliczną niewydolność mechanizmów antyoksydacyjnych, a także ewolucyjny mechanizm w strategii przetrwania roślin |
| C-4 | Student umie opisać prekursory metabolizmu wtórnego oraz jego znaczenie w życiu roślin. |
| C-5 | Student zna podstawowe reakcje obronne generowane przez rośliny w celu ochrony przed czynnikami szkodliwymi |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Reaktywne formy tlenu jako cząsteczki sygnalizacyjne w organizmach roślinnych | 3 |
| T-A-2 | Metody oznaczania parametrów stresu oksydacyjnego jako wskaźników przystosowywania się roślin do czynników niekorzystnych | 6 |
| T-A-3 | Metody oznaczania metabolitów wtórnych roślin | 6 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Metaboliczne aspekty adaptacji roślin do środowiska. Znaczenie fitotoksyn i fitoaleksyn w strategii przetrwania roślin. Statyczna i indukowana obrona roślin. | 2 |
| T-W-2 | Metabolizm wtórny i jego koordynacja. Metabolity wtórne roślin – kwasy organiczne, terpeny, sterydy, alkaloidy i ich rola w strategiach dostosowawczych roślin. | 6 |
| T-W-3 | Związki fenolowe, jako substancje w obronie roślin przed patogenami | 2 |
| T-W-4 | Zalety i wady metabolizmu tlenowego. Dwa oblicza tlenu – pierwiastek życia oraz chorób i śmierci. Powstawanie, źródła oraz charakterystyka reaktywnych form tlenu (RFT) i wolnych rodników (WR). | 2 |
| T-W-5 | Wpływ RFT i WR na organizmy żywe. Stany patologiczne wywołane przez reaktywne formy tlenu. | 2 |
| T-W-6 | Mechanizmy obronne przed reaktywnymi formami tlenu. Komórkowe i pozakomórkowe mechanizmy antyoksydacyjne. | 2 |
| T-W-7 | Stres oksydacyjny – metaboliczna niewydolność mechanizmów antyoksydacyjnych. Wykorzystywanie RFT w strategiach obronnych roślin. | 4 |
| 20 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-A-2 | Przygotowanie konspektów ćwiczeń | 5 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia podsumowującego ćwiczenia audytoryjne | 3 |
| A-A-4 | Konsultacje | 2 |
| 25 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 20 |
| A-W-2 | Konsultacje | 2 |
| A-W-3 | Czytanie wskazanej literatury | 13 |
| A-W-4 | Przygotowanie do testu zaliczającego wykłady | 15 |
| 50 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykłady: prezentacje multimedialne w zakresie merytorycznych treści przedmiotu |
| M-2 | Praca grupowa przy przeprowadzaniu ćwiczeń |
| M-3 | Samodzielna praca na bazie uzyskanych wyników oraz właściwa ich interpretacja |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Odpowiedzi ustne zaliczające wykonanie ćwiczeń |
| S-2 | Ocena formująca: Zaliczenie konspektów ćwiczeń |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Test jednokrotnego wyboru |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_O06-1_W01 Student potrafi wyjaśnić znaczenie metabolitów wtórnych oraz reaktywnych form tlenu w strategii dostosowywania się roślin do niekorzystnych warunków środowiska | OS_1A_W06, OS_1A_W07 | — | — | C-1, C-3, C-2, C-5, C-4 | T-A-3, T-A-2, T-A-1, T-W-6, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-1 | S-2, S-3, S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_O06-1_U01 Student umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin | OS_1A_U01 | — | — | C-1, C-3, C-2, C-5, C-4 | T-A-3, T-A-2, T-A-1, T-W-6, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-2, T-W-3 | M-3, M-2, M-1 | S-2, S-3, S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_O06-1_K01 Student chętnie doskonali swoje umiejętności zarówno w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym | OS_1A_K05, OS_1A_K01 | — | — | C-1, C-3, C-2, C-5, C-4 | T-A-3, T-A-2, T-A-1 | M-3, M-2 | S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_O06-1_W01 Student potrafi wyjaśnić znaczenie metabolitów wtórnych oraz reaktywnych form tlenu w strategii dostosowywania się roślin do niekorzystnych warunków środowiska | 2,0 | Student nie zna metabolitów wtórnych oraz reaktywnych form tlenu występujących w roślinach |
| 3,0 | Student potrafi ogólnie omówić metabolity wtórne oraz reaktywne formy tlenu występujące w roślinach | |
| 3,5 | Student potrafi dokładnie omówić metabolity wtórne oraz reaktywne formy tlenu występujące w roślinach | |
| 4,0 | Student potrafi dokładnie omówić metabolity wtórne oraz reaktywne formy tlenu, a także krótko scharakteryzować ich znaczenie w strategii dostosowywania się roślin do niekorzystnych warunków środowiska | |
| 4,5 | Student potrafi dokładnie omówić metabolity wtórne oraz reaktywne formy tlenu, a także scharakteryzować ich znaczenie w strategii dostosowywania się roślin do niekorzystnych warunków środowiska | |
| 5,0 | Student potrafi dokładnie omówić metabolity wtórne oraz reaktywne formy tlenu, a także wyjaśnić ich znaczenie w strategii dostosowywania się roślin do niekorzystnych warunków środowiska |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_O06-1_U01 Student umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin | 2,0 | Student nie umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin |
| 3,0 | Student w nieznacznym stopniu umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin | |
| 3,5 | Student umie ogólnie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin | |
| 4,0 | Student w miarę sprawnie umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin | |
| 4,5 | Studen sprawnie umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze umie posługiwać się podstawowymi pojęciami związanymi z metabolizmem wtórnym i stresem oksydacyjnym u roślin |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_O06-1_K01 Student chętnie doskonali swoje umiejętności zarówno w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym | 2,0 | Student nie potrafi pracować samodzielnie oraz w zespole badawczym |
| 3,0 | Student w niewielkim stopniu dąży do doskonalenia swoich umiejętności w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym | |
| 3,5 | Student w umiarkowanym stopniu dąży do doskonalenia swoich umiejętności w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym | |
| 4,0 | Student w dużym stopniu dąży do doskonalenia swoich umiejętności w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym | |
| 4,5 | Student doskonali swoje umiejętności zarówno w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym | |
| 5,0 | Student chętnie doskonali swoje umiejętności zarówno w pracy samodzielnej, jak i w zespole badawczym |
Literatura podstawowa
- Bartosz G., Druga twarz tlenu, PWN, Warszawa, 2006
- Harborne J.B., Ekologia biochemiczna, PWN, Warszawa, 1997
- Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L., Biologia komórki roślinnej t. 1 i 2, PWN, Warszawa, 2007
- Szmidt-Jaworska A., Kopcewicz J., Fizjologia Roślin. Wprowadzenie., PWN, Warszawa, 2020
Literatura dodatkowa
- Lewak S., Kopcewicz L., Jaworski K., Fizjologia roślin, PWN, Warszawa, 2019
- Kołodziejczyk A., Naturalne związki organiczne, PWN, Warszawa, 2015
- Wojtyla Ł. Garnczarska M., Ewolucja systemów obrony antyoksydacyjnej, Czasopismo: Kosmos 65(2):207-215, 2016
- Chmielowska-Bąk J., Grzesik K., Stymulujący wpływ metali na biosyntezę roślinnych zwiazków chemicznych o bioaktywnym działaniu, Czasopismo: Postępy Biochemii 68(3):300-309, 2022
- Kociołek-Balawejder E., Stanisławska E., Chemia środowiska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, 2012
- Woźny A. Przybył K., Komórki roślinne w warunkach stresu t. 1: Komórki in vivo cz.1, UAM, Poznań, 2007
- Patrzylas P., Seta-Koselska A., Betlej A., Spaczyński M., Skórzyńska-Polit E., Autofagia u roślin w warunkach stresu, Czasopsmo Postępy Biologii Komórki 41(3): 445-462, 2014