Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Zanieczyszczenia powietrza i ochrona atmosfery:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Zanieczyszczenia powietrza i ochrona atmosfery
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Jadwiga Nidzgorska-Lencewicz <Jadwiga.Nidzgorska-Lencewicz@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Agnieszka Mąkosza <Agnieszka.Makosza@zut.edu.pl>, Jadwiga Nidzgorska-Lencewicz <Jadwiga.Nidzgorska-Lencewicz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW2 20 1,00,50zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA2 15 1,00,50zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wiadomości z meteorologii i klimatologii oraz ekologii

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie z pojęciami i parametrami opisu warunków aerosanitarnych powietrza atmosferycznego
C-2Zapoznanie z obowiązującymi krajowymi i międzynarodowymi regulacjiami prawnymi z zakresu ochrony atmosfery.
C-3Wykształcenie umiejętności pozyskiwania, interpretacji oraz praktycznego wykorzystania wyników monitorowania jakości powietrza i depozycji zanieczyszczeń do podłoża, jako komponentów systemu zarządzania ochroną powietrza.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Formalno - prawne aspekty ochrony powietrza. Pojęcia, parametry i normy zanieczyszczeń powietrza. Przeliczanie stężeń zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz ich ocena z obowiązującymi normami.2
T-A-2Źródła danych imisyjnych. Charakterystyka statystyczna (w różnych ujęciach czasowych) zmienności wybranych zanieczyszczeń powietrza na tle głównych elementów meteorologicznych (temperatura powietrza, prędkość i kierunek wiatru). Indeksy jakości powietrza.11
T-A-3Metodyka bieżącej oceny jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim.2
15
wykłady
T-W-1Charakterystyczne i specyficzne zanieczyszczenia powietrza. Źródła, wielkość i zmienność emisji i imisji w Polsce na tle Europy.6
T-W-2Skutki zanieczyszczenia powietrza - smog, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, globalne ocieplenie.2
T-W-3Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka.2
T-W-4Monitoring tła zanieczyszczeń atmosfery (programy EMEP, GAW/WMO, dyrektywy UE). Źródła danych o emisji (EPRTR, EMEP, KASHUE). Badania warstwy ozonowej nad Polską i natężenia promieniowania UV.4
T-W-5System funkcjonowania państwowego monitoringu jakości powietrza oraz chemizmu i depozycji zanieczyszczeń do podłoża.2
T-W-6Akty prawne UE z zakresu ochrony atmosfery. Krajowe regulacje prawne - standardy emisyjne, standardy jakości powietrza, pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, zgłoszenia i pomiary emisji, opłaty za korzystanie ze środowiska, odpowiedzialność karna.2
T-W-7Europejski system handlu emisjami (ETS). Krajowy system zbywalnych uprawnień do emisji. Procesy ograniczania emisji zanieczyszczeń.2
20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Udział w ćwiczeniach15
A-A-2Realizacja indywidualnych zadań z zakresu czasowej zmienności zanieczyszczeń na tle wybranych elementów meteorologicznych.8
A-A-3udział w konsultacjach2
25
wykłady
A-W-1Udział w wykładach20
A-W-2Studiowanie literatury5
25

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków multimedialnych
M-2Ćwiczenia: realizacja indywidualnych zadań składających się z części graficznej i opisowej.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Zaliczenie indywidualnych zadań i opracowań.
S-2Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie z zakresu tematyki wykładów.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C34_W01
Identyfikuje źródła i procesy przyczyniające się do zanieczyszczenia atmosfery, rozróżnia parametry służące do ich opisu. Zna organizację i zasady funkcjonowania krajowego systemu ochrony atmosfery, w tym badań zjawisk globalnych i kontynentalnych w ramach umów międzynarodwych i konwencji ekologicznych
OS_1A_W03, OS_1A_W05C-1, C-2T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-A-3, T-A-1M-1S-1, S-2

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C34_U01
Ma umiejętności doboru, pozyskiwania, analizy i wykorzystywania podstawowych informacji o stanie środowiska atmosferycznego i potrafi je zastosować do oceny zmienności stężeń zanieczyszczeń powietrza. Posługując się współczesnymi metodami informatycznymi potrafi ocenić zagrożenie środowiska atmosferycznego, a w konsekwencji - środowiska przyrodniczego
OS_1A_U02, OS_1A_U01C-3T-A-2M-2S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C34_K01
Dostrzega ryzyko zagrożeń środowiska wynikających z zanieczyszczenia atmosfery.
OS_1A_K06C-1T-W-3, T-W-2M-1S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C34_W01
Identyfikuje źródła i procesy przyczyniające się do zanieczyszczenia atmosfery, rozróżnia parametry służące do ich opisu. Zna organizację i zasady funkcjonowania krajowego systemu ochrony atmosfery, w tym badań zjawisk globalnych i kontynentalnych w ramach umów międzynarodwych i konwencji ekologicznych
2,0
3,0Student identyfikuje źródła i procesy powodujące zanieczyszczenie atmosfery, zna pojęcia, parametry i normy zanieczyszczeń powietrza
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C34_U01
Ma umiejętności doboru, pozyskiwania, analizy i wykorzystywania podstawowych informacji o stanie środowiska atmosferycznego i potrafi je zastosować do oceny zmienności stężeń zanieczyszczeń powietrza. Posługując się współczesnymi metodami informatycznymi potrafi ocenić zagrożenie środowiska atmosferycznego, a w konsekwencji - środowiska przyrodniczego
2,0
3,0Posiada umiejętności doboru, pozyskiwania oraz prostej analizy podstawowych informacji o stanie środowiska atmosferycznego oraz warunkach aerosanitarnych powietrza.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C34_K01
Dostrzega ryzyko zagrożeń środowiska wynikających z zanieczyszczenia atmosfery.
2,0
3,0Dostrzega ryzyko zagrożeń środowiska wynikające z zanieczyszczenia atmosfery.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Janka R.M., Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe. Podstawy obliczania i sterowania poziomem emisji., PWN, Warszawa, 2014, I
  2. Wielgosiński G., Zarzycki R., Technologie i procesy ochrony powietrza, PWN, Warszawa, 2018, I
  3. Juda – Rezler K., Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, 2000, wybrane rozdziały
  4. Czarnecka M., Koźmiński C., Meteorologia a zanieczyszczenia atmosfery, Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2006, I
  5. USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska - Dział II ochrona powietrza, (Dz.U. 2021 poz. 1973)., 2021
  6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu, Dz.U. 2010, nr 16, poz. 87, 2010
  7. Dyrektywa 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (inaczej Dyrektywa CAFE - Clean Air for Europe)., 2008
  8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, Dz.U.2021.845, 2021
  9. https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/home

Literatura dodatkowa

  1. Juda-Rezler K., Toczko B., Pyły drobne w atmosferze. Kompendium wiedzy o zanieczyszczeniu powietrza pyłem zawieszonym w Polsce, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 2016
  2. Mazurek H., Badyda A., Smog. Konsekwencje zdrowotne zanieczyszczeń powietrza, PZWL, Warszawa, 2018, I
  3. Jędrak J., Konduracka E., Badyda A.J., Dąbrowiecki P., Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, Krakowski Alarm Smogowy, Kraków, 2017
  4. Kleczkowski P., Smog w Polsce. Przyczyny, skutki, przeciwdziałanie., PWN, Warszawa, 2020
  5. Szymkiewicz N., Czajkowska-Matosiuk K., Czauderna I.,Dąbrowski P.,Karczewska M., Kotowska I., Emisje do powietrza - procedury, wskazówki, zapobieganie., Wiedza i Praktyka, Warszawa, 2020, III
  6. Rawicki K., Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., Regions of pollution with particulate matter in Poland., 10th Scientific Conference on Air Protection in Theory and Practice (E3S Web of Conferences), 2018, 28, 01025
  7. Sówka I., Gaj K., Miller U., Aktualne trendy w ochronie powietrza i klimatu - kontrola, monitoring, prognozowanie i ograniczanie emisji, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2020

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Formalno - prawne aspekty ochrony powietrza. Pojęcia, parametry i normy zanieczyszczeń powietrza. Przeliczanie stężeń zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz ich ocena z obowiązującymi normami.2
T-A-2Źródła danych imisyjnych. Charakterystyka statystyczna (w różnych ujęciach czasowych) zmienności wybranych zanieczyszczeń powietrza na tle głównych elementów meteorologicznych (temperatura powietrza, prędkość i kierunek wiatru). Indeksy jakości powietrza.11
T-A-3Metodyka bieżącej oceny jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim.2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Charakterystyczne i specyficzne zanieczyszczenia powietrza. Źródła, wielkość i zmienność emisji i imisji w Polsce na tle Europy.6
T-W-2Skutki zanieczyszczenia powietrza - smog, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, globalne ocieplenie.2
T-W-3Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka.2
T-W-4Monitoring tła zanieczyszczeń atmosfery (programy EMEP, GAW/WMO, dyrektywy UE). Źródła danych o emisji (EPRTR, EMEP, KASHUE). Badania warstwy ozonowej nad Polską i natężenia promieniowania UV.4
T-W-5System funkcjonowania państwowego monitoringu jakości powietrza oraz chemizmu i depozycji zanieczyszczeń do podłoża.2
T-W-6Akty prawne UE z zakresu ochrony atmosfery. Krajowe regulacje prawne - standardy emisyjne, standardy jakości powietrza, pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, zgłoszenia i pomiary emisji, opłaty za korzystanie ze środowiska, odpowiedzialność karna.2
T-W-7Europejski system handlu emisjami (ETS). Krajowy system zbywalnych uprawnień do emisji. Procesy ograniczania emisji zanieczyszczeń.2
20

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Udział w ćwiczeniach15
A-A-2Realizacja indywidualnych zadań z zakresu czasowej zmienności zanieczyszczeń na tle wybranych elementów meteorologicznych.8
A-A-3udział w konsultacjach2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Udział w wykładach20
A-W-2Studiowanie literatury5
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C34_W01Identyfikuje źródła i procesy przyczyniające się do zanieczyszczenia atmosfery, rozróżnia parametry służące do ich opisu. Zna organizację i zasady funkcjonowania krajowego systemu ochrony atmosfery, w tym badań zjawisk globalnych i kontynentalnych w ramach umów międzynarodwych i konwencji ekologicznych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_W03Rozróżnia parametry statystyczne służące do opisu zjawisk i procesów zachodzących w środowisku
OS_1A_W05Identyfikuje zjawiska oraz fizyczne i chemiczne procesy zachodzące w biosferze. Zna podstawy techniki kształtowania środowiska. Zna podstawowy cykl życia urządzeń, obiektów i systemów technicznych związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska.
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie z pojęciami i parametrami opisu warunków aerosanitarnych powietrza atmosferycznego
C-2Zapoznanie z obowiązującymi krajowymi i międzynarodowymi regulacjiami prawnymi z zakresu ochrony atmosfery.
Treści programoweT-W-1Charakterystyczne i specyficzne zanieczyszczenia powietrza. Źródła, wielkość i zmienność emisji i imisji w Polsce na tle Europy.
T-W-4Monitoring tła zanieczyszczeń atmosfery (programy EMEP, GAW/WMO, dyrektywy UE). Źródła danych o emisji (EPRTR, EMEP, KASHUE). Badania warstwy ozonowej nad Polską i natężenia promieniowania UV.
T-W-5System funkcjonowania państwowego monitoringu jakości powietrza oraz chemizmu i depozycji zanieczyszczeń do podłoża.
T-W-6Akty prawne UE z zakresu ochrony atmosfery. Krajowe regulacje prawne - standardy emisyjne, standardy jakości powietrza, pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, zgłoszenia i pomiary emisji, opłaty za korzystanie ze środowiska, odpowiedzialność karna.
T-W-7Europejski system handlu emisjami (ETS). Krajowy system zbywalnych uprawnień do emisji. Procesy ograniczania emisji zanieczyszczeń.
T-A-3Metodyka bieżącej oceny jakości powietrza w województwie zachodniopomorskim.
T-A-1Formalno - prawne aspekty ochrony powietrza. Pojęcia, parametry i normy zanieczyszczeń powietrza. Przeliczanie stężeń zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz ich ocena z obowiązującymi normami.
Metody nauczaniaM-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków multimedialnych
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Zaliczenie indywidualnych zadań i opracowań.
S-2Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie z zakresu tematyki wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student identyfikuje źródła i procesy powodujące zanieczyszczenie atmosfery, zna pojęcia, parametry i normy zanieczyszczeń powietrza
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C34_U01Ma umiejętności doboru, pozyskiwania, analizy i wykorzystywania podstawowych informacji o stanie środowiska atmosferycznego i potrafi je zastosować do oceny zmienności stężeń zanieczyszczeń powietrza. Posługując się współczesnymi metodami informatycznymi potrafi ocenić zagrożenie środowiska atmosferycznego, a w konsekwencji - środowiska przyrodniczego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_U02Posługuje się współczesnymi metodami informatycznymi do oceny zagrożeń środowiska
OS_1A_U01Posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i wykorzystuje je w uczeniu się przez całe życie. Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich, posiada umiejętność stosowania metod analitycznych, symulacyjnych oraz eksperymentalnych.
Cel przedmiotuC-3Wykształcenie umiejętności pozyskiwania, interpretacji oraz praktycznego wykorzystania wyników monitorowania jakości powietrza i depozycji zanieczyszczeń do podłoża, jako komponentów systemu zarządzania ochroną powietrza.
Treści programoweT-A-2Źródła danych imisyjnych. Charakterystyka statystyczna (w różnych ujęciach czasowych) zmienności wybranych zanieczyszczeń powietrza na tle głównych elementów meteorologicznych (temperatura powietrza, prędkość i kierunek wiatru). Indeksy jakości powietrza.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia: realizacja indywidualnych zadań składających się z części graficznej i opisowej.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Zaliczenie indywidualnych zadań i opracowań.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Posiada umiejętności doboru, pozyskiwania oraz prostej analizy podstawowych informacji o stanie środowiska atmosferycznego oraz warunkach aerosanitarnych powietrza.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C34_K01Dostrzega ryzyko zagrożeń środowiska wynikających z zanieczyszczenia atmosfery.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_K06Dostrzega ryzyko i potrafi ocenić skutki zaplanowanych działań inżynieryjnych w zakresie ochrony środowiska. Jest otwarty na krytykę i potrafi w sposób komunikatywny przedstawić swoje poglądy.
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie z pojęciami i parametrami opisu warunków aerosanitarnych powietrza atmosferycznego
Treści programoweT-W-3Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka.
T-W-2Skutki zanieczyszczenia powietrza - smog, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, globalne ocieplenie.
Metody nauczaniaM-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków multimedialnych
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie z zakresu tematyki wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Dostrzega ryzyko zagrożeń środowiska wynikające z zanieczyszczenia atmosfery.
3,5
4,0
4,5
5,0