Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ogrodnictwo (S1)
specjalność: Sztuka ogrodowa

Sylabus przedmiotu Chemia surowców zielarskich:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ogrodnictwo
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chemia surowców zielarskich
Specjalność Rośliny i surowce zielarskie
Jednostka prowadząca Katedra Chemii Organicznej i Chemii Fizycznej
Nauczyciel odpowiedzialny Aneta Wesołowska <Aneta.Wesolowska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL5 15 1,00,30zaliczenie
wykładyW5 15 1,00,70zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstawowych związków biologicznie czynnych występujących w surowcach zielarskich.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Przekazanie informacji dotyczących budowy chemicznej związków występujących w surowcach zielarskich.
C-2Zapoznanie z technikami laboratoryjnymi w zakresie wydzielania, syntezy oraz analizy jakościowej wybranych związków z grupy produktów naturalnych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Zapoznanie studentów ze sprzętem i aparaturą stosowaną do wydzielania i analizowania składu chemicznego produktów naturalnych pozyskiwanych z surowców zielarskich.1
T-L-2Wydzielanie kofeiny z liści herbaty czarnej. Analiza GC-MS wyizolowanego alkaloidu purynowego.4
T-L-3Synteza kumaryny z aldehydu salicylowego i bezwodnika octowego (otrzymywanie związku naturalnego na drodze syntezy chemicznej).5
T-L-4Wydzielanie olejku eterycznego z surowca zielarskiego na drodze hydrodestylacji (aparat Derynga) lub destylacji z wodą i parą wodną. Identyfikacja dominujących składników metodą GC-MS.5
15
wykłady
T-W-1Różnorodność chemiczna i zastosowanie produktów naturalnych w medycynie, chemii farmaceutycznej i życiu codziennym. Współczesne metody ekstrakcji, izolacji i analizy metabolitów wtórnych roślin.2
T-W-2Budowa chemiczna, występowanie, metody izolacji oraz zastosowanie steroidów (cholesterol, sterole i stanole roślinne).2
T-W-3Glikozydy - budowa, podział chemiczny, właściwości fizykochemiczne i biologiczne.2
T-W-4Budowa chemiczna oraz metody wyodrębniania i analizy saponin. Właściwości farmakologiczne.2
T-W-5Alkaloidy - definicja, rozpowszechnienie w przyrodzie.Charakterystyka wybranych przedstawicieli tej grupy (alkaloidy pirydynowe, piperydynowe, tropanowe, chinolinowe, izochinolinowe, indolowe i purynowe). Metodyka badań surowców alkaloidowych.2
T-W-6Kumaryny - budowa, podział, synteza chemiczna. Właściwości farmakologiczne i zastosowanie kumaryn.2
T-W-7Charakterystyka fizykochemiczna, metody wydzielania i określania składu chemicznego olejków eterycznych. Produkty zapachowe pozyskiwane z roślin.2
T-W-8Zaliczenie pisemne wykładów.1
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2Przygotowanie do zajęć i zaliczenia8
A-L-3konsultacje2
25
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2Przygotowanie do zajęć i zaliczenia8
A-W-3Konsultacje2
25

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metody podające - wykład informacyjny, objaśnienie lub wyjaśnienie.
M-2Metody aktywizujące - dyskusja w trakcie wykładu lub zajęć laboratoryjnych.
M-3Metody praktyczne - pokaz, ćwiczenia laboratoryjne.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne.
S-2Ocena podsumowująca: Sprawdziany cząstkowe w trakcie zajęć laboratoryjnych.
S-3Ocena formująca: Sprawozdania z zajęć laboratoryjnych.
S-4Ocena formująca: Obserwacja pracy w grupie.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OG_1A_RSZ1_W01
Student posiada wiedzę dotyczącą budowy związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
OG_1A_W01C-1T-W-2, T-W-3, T-W-6, T-W-5, T-W-4M-1S-1
OG_1A_RSZ1_W02
Student potrafi izolować i analizować związki chemiczne występujące w surowcach zielarskich.
OG_1A_W01C-2T-L-2, T-L-4, T-L-1, T-W-1M-2, M-3S-2, S-3

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OG_1A_RSZ1_U01
Student potrafi rozróżniać poszczególne grupy związków chemicznych występujących w roślinach zielarskich oraz prawidłowo dobrać metody ich analizy.
OG_1A_U18C-2, C-1T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-L-2, T-L-4, T-W-5, T-L-1M-2, M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OG_1A_RSZ1_K01
Student rozumie znaczenie związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
OG_1A_K01C-1T-W-4, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-6M-2, M-1S-2, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OG_1A_RSZ1_W01
Student posiada wiedzę dotyczącą budowy związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
2,0
3,0Student opanował w 60% materiał z wykładów.
3,5
4,0
4,5
5,0
OG_1A_RSZ1_W02
Student potrafi izolować i analizować związki chemiczne występujące w surowcach zielarskich.
2,0
3,0Student w 60% przyswoił materiał z wykładów i zajęć laboratoryjnych dotyczący metod izolowania i analizowania związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OG_1A_RSZ1_U01
Student potrafi rozróżniać poszczególne grupy związków chemicznych występujących w roślinach zielarskich oraz prawidłowo dobrać metody ich analizy.
2,0
3,0Student potrafi rozróżnić poszczególne grupy związków chemicznych występujących w roślinach zielarskich oraz dobrać metody ich analizy (opanował w 60% materiał przekazany na wykładzie i zajęciach laboratoryjnych).
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OG_1A_RSZ1_K01
Student rozumie znaczenie związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
2,0
3,0Student opanował 60% materiału wykładowego dotyczącego znaczenia związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Aleksander Kołodziejczyk, Naturalne związki organiczne, PWN, Warszawa, 2013, Wydanie III
  2. Stanisław Kohlmunzer, Farmakognozja, PZWL, Warszawa, 2017, Wydanie V

Literatura dodatkowa

  1. Józef Góra, Anna Lis, Najcenniejsze olejki eteryczne, część 1, Politechnika Łódzka, 2019
  2. Anna Lis, Najcenniejsze olejki eteryczne, część 2, Politechnika Łódzka, 2020
  3. Xu Rensheng, Ye Yang, Zhao Weimin, Introduction to natural products chemistry, CRC Press, 2012

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Zapoznanie studentów ze sprzętem i aparaturą stosowaną do wydzielania i analizowania składu chemicznego produktów naturalnych pozyskiwanych z surowców zielarskich.1
T-L-2Wydzielanie kofeiny z liści herbaty czarnej. Analiza GC-MS wyizolowanego alkaloidu purynowego.4
T-L-3Synteza kumaryny z aldehydu salicylowego i bezwodnika octowego (otrzymywanie związku naturalnego na drodze syntezy chemicznej).5
T-L-4Wydzielanie olejku eterycznego z surowca zielarskiego na drodze hydrodestylacji (aparat Derynga) lub destylacji z wodą i parą wodną. Identyfikacja dominujących składników metodą GC-MS.5
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Różnorodność chemiczna i zastosowanie produktów naturalnych w medycynie, chemii farmaceutycznej i życiu codziennym. Współczesne metody ekstrakcji, izolacji i analizy metabolitów wtórnych roślin.2
T-W-2Budowa chemiczna, występowanie, metody izolacji oraz zastosowanie steroidów (cholesterol, sterole i stanole roślinne).2
T-W-3Glikozydy - budowa, podział chemiczny, właściwości fizykochemiczne i biologiczne.2
T-W-4Budowa chemiczna oraz metody wyodrębniania i analizy saponin. Właściwości farmakologiczne.2
T-W-5Alkaloidy - definicja, rozpowszechnienie w przyrodzie.Charakterystyka wybranych przedstawicieli tej grupy (alkaloidy pirydynowe, piperydynowe, tropanowe, chinolinowe, izochinolinowe, indolowe i purynowe). Metodyka badań surowców alkaloidowych.2
T-W-6Kumaryny - budowa, podział, synteza chemiczna. Właściwości farmakologiczne i zastosowanie kumaryn.2
T-W-7Charakterystyka fizykochemiczna, metody wydzielania i określania składu chemicznego olejków eterycznych. Produkty zapachowe pozyskiwane z roślin.2
T-W-8Zaliczenie pisemne wykładów.1
15

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2Przygotowanie do zajęć i zaliczenia8
A-L-3konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2Przygotowanie do zajęć i zaliczenia8
A-W-3Konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOG_1A_RSZ1_W01Student posiada wiedzę dotyczącą budowy związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOG_1A_W01student ma wiedzę w zakresie chemii i biochemii, niezbędną do zrozumienia podstawowych procesów chemicznych zachodzących w roślinach i środowisku ich życia
Cel przedmiotuC-1Przekazanie informacji dotyczących budowy chemicznej związków występujących w surowcach zielarskich.
Treści programoweT-W-2Budowa chemiczna, występowanie, metody izolacji oraz zastosowanie steroidów (cholesterol, sterole i stanole roślinne).
T-W-3Glikozydy - budowa, podział chemiczny, właściwości fizykochemiczne i biologiczne.
T-W-6Kumaryny - budowa, podział, synteza chemiczna. Właściwości farmakologiczne i zastosowanie kumaryn.
T-W-5Alkaloidy - definicja, rozpowszechnienie w przyrodzie.Charakterystyka wybranych przedstawicieli tej grupy (alkaloidy pirydynowe, piperydynowe, tropanowe, chinolinowe, izochinolinowe, indolowe i purynowe). Metodyka badań surowców alkaloidowych.
T-W-4Budowa chemiczna oraz metody wyodrębniania i analizy saponin. Właściwości farmakologiczne.
Metody nauczaniaM-1Metody podające - wykład informacyjny, objaśnienie lub wyjaśnienie.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student opanował w 60% materiał z wykładów.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOG_1A_RSZ1_W02Student potrafi izolować i analizować związki chemiczne występujące w surowcach zielarskich.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOG_1A_W01student ma wiedzę w zakresie chemii i biochemii, niezbędną do zrozumienia podstawowych procesów chemicznych zachodzących w roślinach i środowisku ich życia
Cel przedmiotuC-2Zapoznanie z technikami laboratoryjnymi w zakresie wydzielania, syntezy oraz analizy jakościowej wybranych związków z grupy produktów naturalnych.
Treści programoweT-L-2Wydzielanie kofeiny z liści herbaty czarnej. Analiza GC-MS wyizolowanego alkaloidu purynowego.
T-L-4Wydzielanie olejku eterycznego z surowca zielarskiego na drodze hydrodestylacji (aparat Derynga) lub destylacji z wodą i parą wodną. Identyfikacja dominujących składników metodą GC-MS.
T-L-1Zapoznanie studentów ze sprzętem i aparaturą stosowaną do wydzielania i analizowania składu chemicznego produktów naturalnych pozyskiwanych z surowców zielarskich.
T-W-1Różnorodność chemiczna i zastosowanie produktów naturalnych w medycynie, chemii farmaceutycznej i życiu codziennym. Współczesne metody ekstrakcji, izolacji i analizy metabolitów wtórnych roślin.
Metody nauczaniaM-2Metody aktywizujące - dyskusja w trakcie wykładu lub zajęć laboratoryjnych.
M-3Metody praktyczne - pokaz, ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Sprawdziany cząstkowe w trakcie zajęć laboratoryjnych.
S-3Ocena formująca: Sprawozdania z zajęć laboratoryjnych.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w 60% przyswoił materiał z wykładów i zajęć laboratoryjnych dotyczący metod izolowania i analizowania związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOG_1A_RSZ1_U01Student potrafi rozróżniać poszczególne grupy związków chemicznych występujących w roślinach zielarskich oraz prawidłowo dobrać metody ich analizy.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOG_1A_U18student posiada umiejętność wyszukiwania i analizy potrzebnych informacji w celu sporządzania prostych opracowań naukowych oraz poszerzania tych umiejętności przez całe życie
Cel przedmiotuC-2Zapoznanie z technikami laboratoryjnymi w zakresie wydzielania, syntezy oraz analizy jakościowej wybranych związków z grupy produktów naturalnych.
C-1Przekazanie informacji dotyczących budowy chemicznej związków występujących w surowcach zielarskich.
Treści programoweT-W-1Różnorodność chemiczna i zastosowanie produktów naturalnych w medycynie, chemii farmaceutycznej i życiu codziennym. Współczesne metody ekstrakcji, izolacji i analizy metabolitów wtórnych roślin.
T-W-4Budowa chemiczna oraz metody wyodrębniania i analizy saponin. Właściwości farmakologiczne.
T-W-2Budowa chemiczna, występowanie, metody izolacji oraz zastosowanie steroidów (cholesterol, sterole i stanole roślinne).
T-L-2Wydzielanie kofeiny z liści herbaty czarnej. Analiza GC-MS wyizolowanego alkaloidu purynowego.
T-L-4Wydzielanie olejku eterycznego z surowca zielarskiego na drodze hydrodestylacji (aparat Derynga) lub destylacji z wodą i parą wodną. Identyfikacja dominujących składników metodą GC-MS.
T-W-5Alkaloidy - definicja, rozpowszechnienie w przyrodzie.Charakterystyka wybranych przedstawicieli tej grupy (alkaloidy pirydynowe, piperydynowe, tropanowe, chinolinowe, izochinolinowe, indolowe i purynowe). Metodyka badań surowców alkaloidowych.
T-L-1Zapoznanie studentów ze sprzętem i aparaturą stosowaną do wydzielania i analizowania składu chemicznego produktów naturalnych pozyskiwanych z surowców zielarskich.
Metody nauczaniaM-2Metody aktywizujące - dyskusja w trakcie wykładu lub zajęć laboratoryjnych.
M-1Metody podające - wykład informacyjny, objaśnienie lub wyjaśnienie.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi rozróżnić poszczególne grupy związków chemicznych występujących w roślinach zielarskich oraz dobrać metody ich analizy (opanował w 60% materiał przekazany na wykładzie i zajęciach laboratoryjnych).
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOG_1A_RSZ1_K01Student rozumie znaczenie związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOG_1A_K01student ma świadomość ważności dokształcania i samodoskonalenia w zakresie nowych technologii w ogrodnictwie
Cel przedmiotuC-1Przekazanie informacji dotyczących budowy chemicznej związków występujących w surowcach zielarskich.
Treści programoweT-W-4Budowa chemiczna oraz metody wyodrębniania i analizy saponin. Właściwości farmakologiczne.
T-W-1Różnorodność chemiczna i zastosowanie produktów naturalnych w medycynie, chemii farmaceutycznej i życiu codziennym. Współczesne metody ekstrakcji, izolacji i analizy metabolitów wtórnych roślin.
T-W-2Budowa chemiczna, występowanie, metody izolacji oraz zastosowanie steroidów (cholesterol, sterole i stanole roślinne).
T-W-3Glikozydy - budowa, podział chemiczny, właściwości fizykochemiczne i biologiczne.
T-W-6Kumaryny - budowa, podział, synteza chemiczna. Właściwości farmakologiczne i zastosowanie kumaryn.
Metody nauczaniaM-2Metody aktywizujące - dyskusja w trakcie wykładu lub zajęć laboratoryjnych.
M-1Metody podające - wykład informacyjny, objaśnienie lub wyjaśnienie.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Sprawdziany cząstkowe w trakcie zajęć laboratoryjnych.
S-1Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student opanował 60% materiału wykładowego dotyczącego znaczenia związków chemicznych występujących w surowcach zielarskich.
3,5
4,0
4,5
5,0