Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)
Sylabus przedmiotu Gospodarka leśna, zagrożenia i ochrona lasu:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ochrona środowiska | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Gospodarka leśna, zagrożenia i ochrona lasu | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Kształtowania Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Renata Gamrat <Renata.Gamrat@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Elżbieta Dusza-Zwolińska <Elzbieta.Dusza@zut.edu.pl>, Joanna Podlasińska <Joanna.Podlasinska@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Przed rozpoczęciem zajęć student powinien posiadać podstawową wiedzę z gleboznawstwa, botaniki, ekologii i ochrony przyrody |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studenta z podstawą gospodarki leśnej oraz stosowanej w niej terminologii |
| C-2 | Zapoznanie studentów z zasadami ochrony ekosystemu leśnego |
| C-3 | Nabycie umiejętności analizy problemów związanych z gospodarką, ochroną i zagrożeniami lasu |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Analiza materiałów geologiczno-glebowych i wyliczenie Siedliskowego Indeksu Glebowego (SIG). Określenie typu siedliskowego lasu | 2 |
| T-L-2 | Mapy glebowo-siedliskowe | 1 |
| T-L-3 | Analiza zasobów leśnych Polski i świata. Krajowy program zwiększenia lesistości. | 2 |
| T-L-4 | Struktura i funkcjonowanie ekosystemów leśnych. Opis i pomiar drzewostanu uwzględniający: budowę (strukturę) pionową (I piętro, II piętro, drzewostany o budowie przerębowej, podrost, podszyt i nalot); skład gatunkowy poszczególnych warstw; wiek, wysokość, klasę bonitacji gatunków wchodzących w skład I piętra drzewostanu; pokrycie warstw (%); formę występowania; dynamikę wzrostu gatunków drzewiastych; typ siedliskowy lasu określony na podstawie drzewostanu; uwagi. Opis runa (zdjęcie fitosocjologiczne runa) i na tej podstawie ustalenie cząstkowej diagnozy typu siedliskowego lasu | 2 |
| T-L-5 | Określanie stanu siedliska leśnego na podstawie łatwo zmiennych składników ekosystemu leśnego, tj. drzewostanu (składu gatunkowego, budowy warstwowej, klasy bonitacji gatunków panujących), runa (składu gatunkowego, pokrycia), | 2 |
| T-L-6 | Ekologiczna adaptacja drzew leśnych | 1 |
| T-L-7 | Ocena wrażliwości siedlisk na czynniki degradujące | 1 |
| T-L-8 | Zabiegi pielęgnacyjne drzewostanu | 1 |
| T-L-9 | Określenie typu siedliskowego lasu na podstawie roślinności | 2 |
| T-L-10 | Leśne kompleksy promocyjne - cele i zadania | 1 |
| 15 | ||
| zajęcia terenowe | ||
| T-T-1 | Wydzielenie i opisanie podstawowych typologicznych powierzchni siedliskowych w terenie na podstawie warunków geologiczno-glebowych i roślinności. | 5 |
| 5 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Definicja lasu, ekosystem leśny w ujęciu strukturalnym i funkcjonalnym, zasada trwałości i wielofunkcyjności lasu. Kategorie lasów ochronnych i zasady prowadzenia w nich gospodarki leśnej. | 4 |
| T-W-2 | Operat leśno-siedliskowy. Typy siedliskowe lasu – cechy geologiczno-glebowe | 3 |
| T-W-3 | Operat leśno-siedliskowy. Elementy składowe operatu glebowo-siedliskowego (leśnego). Metodyka i zakres prac glebowo-siedliskowych: rozpoznanie obiektu: charakterystyka cech rzeźby terenu; budowy geologicznej; warunków wodnych i glebowych; zróżnicowania lokalnego klimatu; wyznaczanie typologicznych powierzchni siedliskowych: podstawowe; wzorcowe i pomocnicze | 3 |
| T-W-4 | Opis typologicznych powierzchni siedliskowych w terenie – warunki glebowo-wodne - gleby: typ, podtyp i odmiana, rodzaj i gatunek, typy próchnic leśnych na podstawie opisu profilu glebowego; - badania właściwości chemicznych i fizycznych gleb, obliczanie i zastosowanie Siedliskowego Indeksu Glebowego (SIG) - odmiany, warianty uwilgotnienia i rodzaje siedlisk - stan siedliska na podstawie właściwości wierzchnich poziomów gleby (typu podtypu próchnicy, właściwości fizyczne i chemiczne gleby, odmiany podtypu gleby) oraz warunków wodnych w glebie; - określenie typu siedliskowego lasu na podstawie cech glebowo-wodnych; - kartowanie siedliska | 4 |
| T-W-5 | Typologia siedlisk leśnych. Kryteria ustalania typów siedliskowych lasu w obrębie runa i drzewostanu. Rozmieszczenie typów siedlisk w Polsce. Degradacja siedlisk i degeneracja zbiorowisk leśnych. a) Typy siedliskowe lasu– szata roślinna b) Odmiany typu siedliskowego lasu -odmiany krainowe -odmiany fizjograficzno-klimatyczne c) Rodzaje siedliska leśnego: zróżnicowanie geologiczno-glebowe (Lśw na glinach zwałowych) d) Stany siedliska: zgodność lub niezgodność z jego naturalną postacią. Niekorzystne zmiany w zbiorowisku roślinnym w stosunku do typowych cech na podstawie: drzewostanu (składu gatunkowego, budowy warstwowej, klasy bonitacji gatunków, runa leśnego). Typy i formy stanów siedliska leśnego | 3 |
| T-W-6 | Pojęcie i cechy drzewostanu: pochodzenie, wiek i fazy rozwojowe, wysokośc i bonitacja, skład gatunkowy, budowa pionowa i klasy Krafta, zwarcie i zagęszczenie | 3 |
| T-W-7 | Biotyczne czynniki zagrożenia lasu: choroby grzybowe, szkodniki owadzie i zwierzęta | 3 |
| T-W-8 | Antropogeniczne zagrożenia lasu: pożary, emisje przemysłowe, przekształcenia powierzchni ziemi, turystyka | 2 |
| 25 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-L-2 | przygotowanie sprawozdania z zajęć | 5 |
| A-L-3 | przygotowanie się do zajęć | 3 |
| A-L-4 | Przygotowanie studenta do zaliczenia w formie pisemnej | 5 |
| A-L-5 | Konsultacje | 2 |
| 30 | ||
| zajęcia terenowe | ||
| A-T-1 | uczestnictwo w zajęciach | 5 |
| A-T-2 | Przygotowanie do zajęć terenowych | 5 |
| 10 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 25 |
| A-W-2 | przygotowanie się do zajęć audytoryjnych | 5 |
| A-W-3 | czytanie wskazanej literatury | 5 |
| 35 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny |
| M-2 | pogadanka |
| M-3 | wykład problemowy |
| M-4 | dyskusja dydaktyczna |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Aktywność na zjęciach |
| S-2 | Ocena formująca: Potwierdzenie obecności na zajęciach |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne części wykładowej i audytoryjnej |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_C12_W01 Student po zrealizowaniu części wykładowej i audytoryjnej będzie posiadał wiedzę z zakresu gospodarki leśnej oraz zagrożeń i ochrony ekosystemów leśnych. Będzie potrafił kształtować potencjał przyrody oraz otrzyma wiedzę z zakresu zagrożeń bioróżnorodności w ekosystemach leśnych. | OS_1A_W08, OS_1A_W07 | — | — | C-2, C-1 | T-W-8, T-W-3, T-W-4, T-W-2, T-W-1, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_C12_U01 Student po zrealizowaniu części wykładowej i audytoryjnej będzie posiadał umiejętność prawidłowego sporządzania bilansów związanych z prawidłowym funkcjonowaniem ekosystemów leśnych. Będzie umiał prawidłowo rozpoznać problemy związane z gospodarką leśną. | OS_1A_U08, OS_1A_U07 | — | — | C-3 | T-L-1, T-L-2, T-L-5, T-L-9, T-W-8, T-L-3, T-L-4, T-L-10, T-L-6, T-L-7 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_C12_K01 Student po zrealizowaniu części wykładowej i audytoryjnej będzie miał kompetencje do podejmowania samodzienych decyzji w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich zasobów. | OS_1A_K05 | — | — | C-2, C-1 | T-T-1, T-W-6, T-W-7, T-L-10, T-L-6, T-L-7 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_C12_W01 Student po zrealizowaniu części wykładowej i audytoryjnej będzie posiadał wiedzę z zakresu gospodarki leśnej oraz zagrożeń i ochrony ekosystemów leśnych. Będzie potrafił kształtować potencjał przyrody oraz otrzyma wiedzę z zakresu zagrożeń bioróżnorodności w ekosystemach leśnych. | 2,0 | student nie zdobył wymaganej wiedzy z zakresu przedmiotu |
| 3,0 | student w zadowalającym stopniu opanował wiedzę z zakresu przedmiotu | |
| 3,5 | student w dostatecznym stopniu opanował wiedzę z zakresu przedmiotu | |
| 4,0 | student w dobrym stopniu opanował wiedzę z zakresu przedmiotu | |
| 4,5 | student w dobrym stopniu opanował wiedzę z zakresu przedmiotu oraz jest aktywny na zajęciach | |
| 5,0 | student w bardzo dobrym stopniu opanował wiedzę z zakresu przedmiotu oraz ją pogłębił, jest aktywny na zajęciach |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_C12_U01 Student po zrealizowaniu części wykładowej i audytoryjnej będzie posiadał umiejętność prawidłowego sporządzania bilansów związanych z prawidłowym funkcjonowaniem ekosystemów leśnych. Będzie umiał prawidłowo rozpoznać problemy związane z gospodarką leśną. | 2,0 | student po zrealizowaniu treści wykładowej i audytoryjnej przedmiotu nie zdoył wymaganej wiedzy |
| 3,0 | student opanował w sposób zadowalający opanował treści wykładowe i audytoryjne przedmiotu | |
| 3,5 | student opanował w sposób dostateczny opanował treści wykładowe i audytoryjne przedmiotu | |
| 4,0 | student opanował w sposób dobry opanował treści wykładowe i audytoryjne przedmiotu | |
| 4,5 | student opanował w sposób dobry opanował treści wykładowe i audytoryjne przedmiotu i wykazywał znaczną aktywność | |
| 5,0 | student opanował w sposób ardzo dobry opanował treści wykładowe i audytoryjne przedmiotu i wykazywał znaczną aktywność |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_C12_K01 Student po zrealizowaniu części wykładowej i audytoryjnej będzie miał kompetencje do podejmowania samodzienych decyzji w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich zasobów. | 2,0 | student nie jest w stanie na podstawie zdobytej wiedzy podjąć kompetentnych decyzji w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich gospodarowania |
| 3,0 | student na podstawie zdobytej wiedzy jest w stanie podjąć zadowalające decyzje w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich gospodarowania | |
| 3,5 | student na podstawie zdoytej wiedzy jest w stanie podjąć odpowiednie decyzje w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich gospodarowania | |
| 4,0 | student na podstawie zdobytej wiedzy jest w stanie podjąć dobre decyzje w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich gospodarowania | |
| 4,5 | student podsatwie zdoytej wiedzy jest w stanie podjąć dobre decyzje w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich gospodarowania oraz wykazuje aktywny udział na zajęciach | |
| 5,0 | student podsatwie zdoytej wiedzy jest w stanie podjąć bardzo dobre decyzje w zakresie ochrony ekosystemów leśnych oraz ich gospodarowania oraz wykazuje aktywny udział na zajęciach |
Literatura podstawowa
- Andrzej Jaworski, Hodowla lasu. TOM 1. Sposoby zagospodarowania, odnawianie lasu, przebudowa i przemiana drzewostanów, PWRiL, Warszawa, 2018, wydanie II poprawione
- Andrzej Jaworski, Hodowla lasu. TOM 2. Pielęgnowanie lasu, PWRiL, Warszawa, 2020, wydanie II poprawione
- Szymański S., Ekologiczne podstawy hodowli lasu, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 2013
- Tomanek Jakub, Witkowska-Żuk Leokadia, Botanika leśna, PWRiL, Warszawa, 2008
- Zbigniew Święcicki, Klasyfikacja gleb leśnych Polski, Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Warszawa, 2011
- Małgorzata Haze (red.), Zasady hodowli lasu., Ośrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy Lasów Państwowych w Bedoniu, Bedoń, 2011
Literatura dodatkowa
- Zbigniew Święcicki, Instrukcja urządzania lasu. Część I. Instrukcja sporządzania projektu planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa., Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Warszawa, 2011
- Zbigniew Święcicki, Instrukcja urządzania lasu. Część 2. Instrukcja wyróżniania i kartowania w Lasach Państwowych typów siedliskowych lasu oraz zbiorowisk roślinnych., Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Warszawa, 2012
- Zbigniew Święcicki, Instrukcja urządzania lasu. Część 3. Instrukcja techniczna sporządzania i wydruku map leśnych., Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Warszawa, 2012