Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Agrobioinżynieria (S1)
specjalność: Zarządzanie środowiskiem
Sylabus przedmiotu Biomonitoring i bioindykacja środowiska:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Agrobioinżynieria | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Biomonitoring i bioindykacja środowiska | ||
| Specjalność | Zarządzanie środowiskiem | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Kształtowania Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Joanna Podlasińska <Joanna.Podlasinska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 4 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wiedza na poziomie szkoły średniej z zakresu biologii, ochroy środowiska i matematyki . |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z możliwością oceny stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Biomonitoring dwutlenku siarki przy użyciu roślin niższych i wyższych. Zastosowanie skali porostowej do oceny środowiska w miejscu zamieszkania - projekt. | 4 |
| T-L-2 | Biomonitoring fluoru przy użyciu roślin niższych i wyższych | 2 |
| T-L-3 | Biomonitoring ozonu | 2 |
| T-L-4 | Ocena skażenia gleb metalami ciężkimi. Dżdżownice jako wskaźniki skażenia środowiska pestycydami i metalami ciężkimi. | 2 |
| T-L-5 | Testy wzrostu i rozwoju korzeni w ocenie skażenia środowiska glebowego | 2 |
| T-L-6 | Wykorzystanie grzybów makrowocnikowych w ocenie skażenie gleby metalami cięzkimi | 2 |
| T-L-7 | Zgrupowania chrząszczy saproksylicznych w ocenie wartości przyrodniczej i nauturalnej ekosystemów | 2 |
| T-L-8 | Ptaki jako wskaźniki stanu środowiska | 4 |
| T-L-9 | Obliczenia wskaźników jakości wód dla biologicznych elementów ekosystemów wodnych: MIR, ESMI, Indeks okrzemkowy - IO, Indeks MMI_PL, Indeks EFI+PL. | 10 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Ekologiczne podstawy bioindykacji. Metody bioindykacyjne i chemiczne w badaniach monitoringowych. | 2 |
| T-W-2 | Bioindykatory - klasyfikacja, procedury. Cechy dobrych bioindykatorów. Rośliny jako biowskaźniki i biomonitory. | 2 |
| T-W-3 | Bioindykatory zwierzęce | 2 |
| T-W-4 | Ocena stanu środowiska na podstawie występowania specyficznych gatunków oraz zmian ilościowych składników biocenozy | 4 |
| T-W-5 | Biomonitoring atmosfery. Zastosowanie roślin niższych i wyższych (porostów, mchów, drzew iglastych) w ocenie skażeń atmosfery dwutlenkiem siarki i fluorem. Odczyn kory drzew jako wskaźnik zakwaszenia środowiska. | 4 |
| T-W-6 | Biomonitoring gleb. | 2 |
| T-W-7 | Ocena naturalności obszarów lesnych za pomocą mchów i wątrobowców | 2 |
| T-W-8 | Grzyby saprofityczne i fitopatologczne w monitoringu ekosystemów lądowych | 2 |
| T-W-9 | Zasady biomonitoringu ekosystemów wodnych. Biologiczne wskaźniki jakości wód powierzchniowych. | 2 |
| T-W-10 | Rośliny wodne jako wskaźniki jakości wód powierzchniowych | 2 |
| T-W-11 | Ichtiofauna jako wskażnik jakości wód powierzchniowych | 2 |
| T-W-12 | Organizmy wskaźnikowe fitobentosu. Makrobezkręgowce bentosowe. | 2 |
| T-W-13 | Rośliny wodne jako wskaźniki zanieczyszczenia wód metalami | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Przygotowanie do zajęć | 9 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 9 |
| A-L-4 | Konsultacje | 2 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | Analiza literatury dotyczącej tematyki wykładów | 10 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 8 |
| A-W-4 | Konsultacje | 2 |
| 50 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne |
| M-2 | Prezentacje multimedialne z użyciem komputera i projektora |
| M-3 | Wykład problemowy |
| M-4 | Ćwiczenia przedmiotowe (laboratoryjne) |
| M-5 | Praca w grupach |
| M-6 | Dyskusja dydaktyczna |
| M-7 | Anegdota |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzana w trakcie realizacji zajęć również za aktywność i zaangażowanie |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzana w formie pisemnej w końcowej fazie zajęć jako podsumowująca osiągnięte efekty uczenia się |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena za przygotowanie prezentacji - pod względem merytorycznym oraz wizualnym |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABI_1A_OS12-OS_W01 Student ma wiedze dotyczącą zmian i zagrożeń środowiska spowodowanych działalnościa człowieka oraz o sposobach oceny stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów. | ABI_1A_W02 | — | — | C-1 | T-W-13, T-W-10, T-W-12, T-W-11, T-W-4, T-W-8, T-W-3, T-W-6, T-L-5, T-L-3, T-L-8, T-L-2, T-W-5, T-L-7, T-L-9, T-W-9, T-L-1, T-W-1, T-W-7, T-W-2, T-L-4, T-L-6 | M-4, M-2, M-7, M-5, M-6, M-1, M-3 | S-2, S-3, S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABI_1A_OS12-OS_U01 Potrafi wyszukac i wykorzystać informacje pochodzące z różnych źródeł oraz zastosować właściwe metody do oceny stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów | ABI_1A_U06, ABI_1A_U07 | — | — | C-1 | T-L-9, T-L-5, T-L-7, T-L-3, T-L-2, T-L-8, T-L-4, T-L-1, T-L-6 | M-7, M-1, M-4, M-6, M-3, M-2, M-5 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABI_1A_OS12-OS_K01 W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje własne inicjatywy, wykazuje się postawą odpowiedzialną i sumiennością w zdobywaniu wiedzy, ma świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie oraz uświadamia sobie zależności, jakie istnieją między zanieczyszczeniem środowiska a jakością życia i zdrowotnością jego żywych komponentów a także dostrzega ryzyko i potrafi ocenić skutki zaplanowanych działań w zakresie ochrony środowiska. | ABI_1A_K01 | — | — | C-1 | T-L-4, T-L-3, T-L-6, T-L-2, T-L-9, T-L-8, T-L-5, T-L-7, T-L-1 | M-2, M-6, M-4, M-1, M-7, M-3, M-5 | S-2, S-1, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ABI_1A_OS12-OS_W01 Student ma wiedze dotyczącą zmian i zagrożeń środowiska spowodowanych działalnościa człowieka oraz o sposobach oceny stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów. | 2,0 | |
| 3,0 | Student ma ograniczoną wiedzę dotyczącą zmian i zagrożeń środowiska spowodowanych działalnościa człowieka oraz wie o ocenie stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ABI_1A_OS12-OS_U01 Potrafi wyszukac i wykorzystać informacje pochodzące z różnych źródeł oraz zastosować właściwe metody do oceny stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów | 2,0 | |
| 3,0 | Potrafi pod kierunkiem nauczyciela wyszukać i wykorzystać informacje pochodzące z różnych źródeł oraz zastosować właściwe metody do oceny stanu środowiska na podstawie jakości życia i zdrowotności jego żywych komponentów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ABI_1A_OS12-OS_K01 W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje własne inicjatywy, wykazuje się postawą odpowiedzialną i sumiennością w zdobywaniu wiedzy, ma świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie oraz uświadamia sobie zależności, jakie istnieją między zanieczyszczeniem środowiska a jakością życia i zdrowotnością jego żywych komponentów a także dostrzega ryzyko i potrafi ocenić skutki zaplanowanych działań w zakresie ochrony środowiska. | 2,0 | |
| 3,0 | Student biernie uczestniczy w pracy zespołowej, nie podejmuje własnych inicjatyw, wykazuje się dostateczną odpowiedzialnością i sumiennością w zdobywaniu wiedzy i umiejętności, ma podstawową świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie oraz uświadamia sobie zależności, jakie istnieją między zanieczyszczeniem środowiska a jakością życia i zdrowotnością jego żywych komponentów a także dostrzega ryzyko i potrafi ocenić skutki zaplanowanych działań w zakresie ochrony środowiska | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Traczewska Teodora Małgorzata, Biologiczne metody oceny skażenia środowiska, Oficyna Wyd.Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2011
- Zimny Henryk, Ekologiczna ocena stanu środowiska. Bioindykacja i biomonitoring, Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadium Grzegorczyk, Warszawa, 2006
- Red. : Dynowska M., Ciecierska H., Biologiczne metody oceny stanu środowiska. Tom I. Ekosystemy lądowe. Podręcznik metodyczny, Wydawnictwo Mantis, Olsztyn, 2013
- red.: Ciecierska H., Dynowska M., Biologiczne metody oceny stanu środowiska. Tom 2. Ekosystemy wodne., Wydawnictwo Mantis, olsztyn, 2013
- MIN. INFRASTRUKTURY, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, Dz.U. 2021 poz. 1475, 2021, 2021
- Red. A. Kostrzewski i M. Majewskii, Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 2021
Literatura dodatkowa
- Red.: IOŚ, Raport kończący prace zespołu ds. w Odrze, IOŚ-PIB, Warszawa, 2023, 1, https://ios.edu.pl/aktualnosci-certyfikacja/raport-konczacy-prace-zespolu-ds-sytuacji-w-odrze/