Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Agrobioinżynieria (S1)
specjalność: Zarządzanie środowiskiem
Sylabus przedmiotu Postęp biologiczny i ochrona zasobów genowych roślin:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Agrobioinżynieria | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Postęp biologiczny i ochrona zasobów genowych roślin | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Stefan Stojałowski <Stefan.Stojalowski@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z Botaniki, Genetyki ogólnej, Biochemii i Fizjologii roślin |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studenta z pojęciem postępu biologicznego w ujęciu doskonalenia ewolucyjnego roślin (proces naturalny) oraz doskonalenia roślin uprawnych (świadoma działalność człowieka) |
| C-2 | Uświadomienie zagrożeń wynikających ze zubożenia zasobów genowych, które są rezultatem zjawisk obiektywnych (zmiany środowiskowo-klimatyczne) oraz celowych działań człowieka (dążenie do intensyfikacji produkcji w rolnictwie i ogrodnictwie) |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Ocena pojedynków i rodów roślin zbożowych. Opis biometryczny roślin | 2 |
| T-L-2 | Plon i selekcyjnie ważne cechy roślin strączkowych. Opis biometryczny roślin | 2 |
| T-L-3 | Metody oceny odporności roślin na wyleganie i porastanie. Porastanie ziarna w kłosach i dyfuzyjna metoda oceny aktywności enzymów amylolitycznych | 4 |
| T-L-4 | Metody oceny odporności roślin na choroby i stresy abiotyczne | 2 |
| T-L-5 | Wybrane metody oceny jakości plonu zbóż przeznaczonych dla przemysłu spożywczwego. | 2 |
| T-L-6 | Wykorzystanie systemu cytoplazmatyczno-genowej męskiej sterylności w hodowli odmian mieszańcowych. Metody oceny płodności/sterylności roślin zbożowych | 4 |
| T-L-7 | Identyfikacja typu cytoplazmy obecnej w roślinach zbóż przy zastosowaniu markerów molekularnych | 6 |
| T-L-8 | Ocena podobieństwa genetycznego w oparciu o markery DNA. Sekwencje DNA i polimorfizm markerów jako źródło danych do konstruowania drzew filogenetycznych. Zasady funkcjonowania banku genów (na wybranym przykładzie) | 8 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Postęp biologiczny w naturze i w rolnictwie - rola selekcji w ewolucji i w hodowli roślin | 2 |
| T-W-2 | Ośrodki różnicowania genetycznego roślin. Rola krzyżowań międzygatunkowych w powstawaniu nowych form w królestwie roślin | 2 |
| T-W-3 | Mutacje jako źródło postępu ewolucyjnego. Wykorzystanie indukowanej mutagenezy w hodowli roślin. Edytowanie genów jako metoda doskonalenia genetycznego roślin | 2 |
| T-W-4 | Rekombinacja genetyczna jako żródło postępu biologicznego. Zjawisko transgresji i jego wykorzystanie. Metody rekombinacyjne w hodowli roślin. Hodowla odpornościowa - jak można pogodzić efektywną produkcję rolniczą z ochroną środowiska przed nadmirną chemizacją | 5 |
| T-W-5 | Efekt heterozji i metody jego wykorzystania w generowaniu postępu biologicznego. Zjawisko cytoplazmatycznej męskiej sterylności i jego znaczenie w naturze i w hodowli roślin | 4 |
| T-W-6 | Biotechnologia a postęp hodowlany. System rejestracji odmian roślin uprawnych w Polsce i w Unii Europejskiej. Wyłączne prawo do odmiany - jak można czerpać korzyści finansowe z kreowania postępu biologicznego | 3 |
| T-W-7 | Postęp biologiczny w polskim rolnictwie - historia i stan aktualny | 2 |
| T-W-8 | Utrata zasobów genowych jako efekt zmian środowiskowych. Intensywna produkcja rolnicza jako zagrożenie dla bioróżnorodności w świecie roślin. Erozja genów i sposoby na jej zapobieganie | 2 |
| T-W-9 | Ochrona roślinnych zasobów genowych in situ i ex situ. Organizacja i funkcjonowanie banków genów (koszty, zasady wymiany i udostępniania materiałów, identyfikacja zduplikowanych obiektów itp.). Przykłady instytucji pełniących rolę banków genów w Polsce i na świecie | 6 |
| T-W-10 | Długoterminowe przechowywanie prób w bankach genów. Metody krioprezerwacji | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Opracowanie wyników ćwiczeń laboratoryjnych | 10 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 8 |
| A-L-4 | Konsultacje | 2 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | Studiowanie wskazanej literatury | 20 |
| A-W-3 | Przygotowanie do egzaminu | 21 |
| A-W-4 | Konsultacje | 2 |
| A-W-5 | Egzamin | 2 |
| 75 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Metody podające: wykład informacyjny |
| M-2 | Metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne |
| M-3 | Metody eksponujące: pokaz |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Test |
| S-2 | Ocena formująca: Raport z ćwiczeń |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABI_1A_C13_W01 Student posiada wiedzę na temat zagrożeń wynikających z utraty zasobów genowych stanowiących podstawę bioróżnordności we współczesnych ekosystemach, ale wie jakie korzyści praktyczne w produkcji rolniczej można uzyskać w wyniku selekcji odpowiednich genotypów. | ABI_1A_W02, ABI_1A_W03 | — | — | C-1, C-2 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-9, T-L-1, T-L-3, T-W-7, T-W-6, T-L-6, T-W-10, T-W-5, T-W-8, T-W-1, T-L-4, T-L-8, T-L-5, T-L-2, T-L-7 | M-3, M-2, M-1 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABI_1A_C13_U01 Student posiada umiejętności identyfikacji zagrożeń wynikających z utraty zasobów genowych stanowiących podstawę bioróżnordności we współczesnych ekosystemach | ABI_1A_U07, ABI_1A_U08 | — | — | C-2, C-1 | T-L-3, T-L-7, T-L-1, T-L-4, T-L-2, T-L-5, T-L-6, T-L-8 | M-2, M-3 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ABI_1A_C13_K01 Student jest gotów do krytycznej oceny swojej wiedzy na temat postępu biologicznego i ochrony zasobów genowych roślin | ABI_1A_K01 | — | — | C-1, C-2 | T-L-4, T-L-3, T-L-6, T-L-1, T-L-2, T-L-7, T-L-8, T-L-5 | M-2, M-3 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ABI_1A_C13_W01 Student posiada wiedzę na temat zagrożeń wynikających z utraty zasobów genowych stanowiących podstawę bioróżnordności we współczesnych ekosystemach, ale wie jakie korzyści praktyczne w produkcji rolniczej można uzyskać w wyniku selekcji odpowiednich genotypów. | 2,0 | |
| 3,0 | Student posiada w stopniu dostatecznym wiedzę na temat zagrożeń dla współczesnych ekosystemów wynikające z utraty zasobów genowych oraz zna podstawowe metody kreowania postępu biologicznewgo roślin uprawnych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ABI_1A_C13_U01 Student posiada umiejętności identyfikacji zagrożeń wynikających z utraty zasobów genowych stanowiących podstawę bioróżnordności we współczesnych ekosystemach | 2,0 | |
| 3,0 | Student posiada w stopniu podstawowym umiejętności identyfikacji zagrożeń wynikających z utraty zasobów genowych stanowiących podstawę bioróżnordności we współczesnych ekosystemach | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ABI_1A_C13_K01 Student jest gotów do krytycznej oceny swojej wiedzy na temat postępu biologicznego i ochrony zasobów genowych roślin | 2,0 | |
| 3,0 | Student jest gotów do krytycznej oceny swojej wiedzy na temat postępu biologicznego i ochrony zasobów genowych roślin na podstawowym poziomie | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Michalik B, Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii, PWRiL, Poznań, 2009, 1
- Runowski H, Postęp biologiczny w rolnictwie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1997, 1
Literatura dodatkowa
- Andrzejewski R., Weigle A. (red), Różnorodność biologiczna Polski, NFOŚ, Warszawa, 2003
- Olaczek R, Problemy ochrony różnorodności biologicznej na poziomie układów ekologicznych, NFOŚ, Warszawa, 1994