Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Informatyki - Informatyka (N2)
specjalność: Systemy komputerowe zorientowane na człowieka

Sylabus przedmiotu Przetwarzanie sygnałów kognitywnych:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Informatyka
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Przetwarzanie sygnałów kognitywnych
Specjalność Systemy komputerowe zorientowane na człowieka
Jednostka prowadząca Katedra Inżynierii Systemów Informacyjnych
Nauczyciel odpowiedzialny Jarosław Jankowski <Jaroslaw.Jankowski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Anna Lewandowska <Anna.Tomaszewska@zut.edu.pl>, Adam Nowosielski <Adam.Nowosielski@zut.edu.pl>, Edward Półrolniczak <Edward.polrolniczak@zut.edu.pl>, Izabela Rejer <irejer@wi.zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 4,0 ECTS (formy) 4,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL2 20 2,00,50zaliczenie
wykładyW2 20 2,00,50egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawy matematyki i programowania w dowolnym języku

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z charakterystycznymi cechami sygnałów kognitywnych, sprzętem służącym do ich rejestrowania oraz metodami służącymi do ich przetwarzania.
C-2Wykształcenie umiejętności adaptacji algorytmów przetwarzania sygnałów do charakterystycznych cech wybranych sygnałów kognitywnych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Przetwarzanie sygnału EKG/GSR. (A. Lewandowska).2
T-L-2Filtrowanie danych okulograficznych. (A. Lewandowska).1
T-L-3Wykorzystanie danych z okulografu do sterowania aplikacją czasu rzeczywistego. (A. Lewandowska).1
T-L-4Analiza głosu – określanie jakości głosu. (E. Półrolniczak)1
T-L-5Analiza mowy - rozpoznawanie samogłosek. (E. Półrolniczak)1
T-L-6Analiza głosu - wyznaczanie częstotliwości podstawowej (F0) głosu. (E. Półrolniczak)2
T-L-7Opracowanie projektu klasyfikatora regułowego klasyfikującego sygnał z interfejsu Blinker na podstawie jego przebiegu czasowego – tryb offline. (I. Rejer)4
T-L-8Symulacja sterowania w trybie online za pomocą opracowanego klasyfikatora (interfejs Blinker). (I. Rejer)2
T-L-9Wykorzystanie metod filtracji częstotliwościowej i statystycznej do eliminacji artefaktów EOG. (I. Rejer).2
T-L-10Zastosowanie metod CAR oraz ICA w preprocessingu sygnału EEG. (I. Rejer)2
T-L-11Ekstrakcja cech w interfejsie SSVEP (moc pasmowa, moc prążków częstotliwości, CCA). (I. Rejer2
20
wykłady
T-W-1Metody stosowane w procesie przetwarzania sygnału EKG i GSR. (A. Lewandowska)2
T-W-2Przetwarzanie sygnałów okulograficznych. (A. Lewandowska)1
T-W-3Praktyczne zastosowanie danych okulograficznych w systemach wykorzystujących obrazowanie komputerowe. (A. Lewandowska)1
T-W-4Rozpoznawanie mowy, określanie jakości głosu. (E. Półrolniczak)2
T-W-5Analiza emocji przekazywanych w głosie. (E. Półrolniczak)1
T-W-6Oddziaływanie na użytkownika dźwiękami (E. Półrolniczak)1
T-W-7Praktyczne aspekty przetwarzania sygnałów kognitywnych. Charakterystyka sygnału elektroencefalograficznego (EEG). (I. Rejer)2
T-W-8Sygnał EEG - obszary zastosowań. Definicja interfejsu mózg-komputer; podstawowe typy interfejsów; rodzaje rozpoznawanej aktywności mózgowej. (I. Rejer)2
T-W-9Artefakty zakłócające sygnał EEG i metody ich redukcji. (I. Rejer)2
T-W-10Preprocessing sygnału EEG (filtracja częstotliwościowa, statystyczna, przestrzenna: CAR, ICA). (I. Rejer)2
T-W-11Metody ekstrakcji cech z sygnału EEG (w dziedzinie czasu, CCA, punkty charakterystyczne, statystyki). (I. Rejeri)2
T-W-12Ekstrakcja cech częstotliwościowych z sygnału EEG (moc pasmowa, asymetria międzypółkulowa, metryki oparte na mocy). Normalizacja cech, okres referencyjny. (I. Rejer)2
20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w laboratoriach20
A-L-2Przygotowanie sprawozdań20
A-L-3Konsultacje do laboratoriów2
A-L-4Analiza literatury8
50
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach20
A-W-2Przygotowanie do zaliczenia10
A-W-3Konsultacje do wykładu4
A-W-4Analiza literatury16
50

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład z prezentacjami i przykładami
M-2Ćwiczenia laboratoryjne i realizacja zadań praktycznych

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Wykład: ocena podsumowująca. Zaliczenie pisemne z pytaniami praktycznymi, pytaniami w formie wyboru i opisu.
S-2Ocena podsumowująca: Laboratoria: ocena na podstawie sprawozdań i obecności.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
I_2A_D03.04_W01
Student posiada wiedzę w zakresie charakterystycznych cech wybranych sygnałów kognitywnych, metod służących do ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
I_2A_W02, I_2A_W04C-1T-W-9, T-W-7, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-10, T-W-4, T-W-11, T-W-8, T-W-5, T-W-6, T-W-12M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
I_2A_D03.04_U01
Student będzie potrafił zarejestrować wybrane sygnały kognitywne, dobrać bądź zaadoptować algorytmy służące do ich przetworzenia oraz dokonać analizy tychże sygnałów.
I_2A_U02, I_2A_U03C-2T-L-8, T-L-7, T-L-10, T-L-1, T-L-6, T-L-11, T-L-2, T-L-3, T-L-9, T-L-4, T-L-5M-2S-2

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
I_2A_D03.04_K01
Aktywna postawa poznawcza, umocnienie świadomości potrzeby pozyskiwania aktualnej wiedzy do rozwiązywania problemów i wzmocnienie chęci rozwoju zawodowego.
I_2A_K02, I_2A_K03C-1, C-2M-1, M-2S-2, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
I_2A_D03.04_W01
Student posiada wiedzę w zakresie charakterystycznych cech wybranych sygnałów kognitywnych, metod służących do ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
2,0Nie posiada podstawowej wiedzy na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych.
3,0Posiada podstawową wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych.
3,5Posiada podstawową wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych oraz metod ich przetwarzania.
4,0Posiada podstawową wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych, metod ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
4,5Posiada znaczną wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych oraz metod ich przetwarzania, a także podstawową wiedzę na temat sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
5,0Posiada znaczną wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych, metod ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
I_2A_D03.04_U01
Student będzie potrafił zarejestrować wybrane sygnały kognitywne, dobrać bądź zaadoptować algorytmy służące do ich przetworzenia oraz dokonać analizy tychże sygnałów.
2,0Student nie potrafi przetworzyć nawet jednego typu sygnału kognitywnego.
3,0Student potrafi przetworzyć wybrany sygnał kognitywny.
3,5Student potrafi przetworzyć co najmniej dwa wybrane sygnały kognitywne.
4,0Student potrafi przetworzyć i przeanalizować wybrany sygnał kognitywny.
4,5Student potrafi przetworzyć i przeanalizować co najmniej dwa wybrane sygnały kognitywne.
5,0Student potrafi przetworzyć i przeanalizować wszystkie rodzaje sygnałów kognitywnych omawiane w trakcie zajęć laboratoryjnych.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
I_2A_D03.04_K01
Aktywna postawa poznawcza, umocnienie świadomości potrzeby pozyskiwania aktualnej wiedzy do rozwiązywania problemów i wzmocnienie chęci rozwoju zawodowego.
2,0
3,0Student aktywnie rozwiązuje postawione problemy wykazując samodzielność w doborze odpowiednich środków technicznych i metod inżynierskich.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Lotte F., Study of Electroencephalographic Signal Processing and Classification Techniques towards the use of Brain-Computer Interfaces in Virtual Reality Applications, PhD Thesis, https://sites.google.com/site/fabienlotte/phdthesis, 2008
  2. S. W. Smith, Digital Signal Processing. A practical Guide for Engineers and Scientists, 2003
  3. Official Matlab site: http://www.mathworks.com/help/matlab/

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Przetwarzanie sygnału EKG/GSR. (A. Lewandowska).2
T-L-2Filtrowanie danych okulograficznych. (A. Lewandowska).1
T-L-3Wykorzystanie danych z okulografu do sterowania aplikacją czasu rzeczywistego. (A. Lewandowska).1
T-L-4Analiza głosu – określanie jakości głosu. (E. Półrolniczak)1
T-L-5Analiza mowy - rozpoznawanie samogłosek. (E. Półrolniczak)1
T-L-6Analiza głosu - wyznaczanie częstotliwości podstawowej (F0) głosu. (E. Półrolniczak)2
T-L-7Opracowanie projektu klasyfikatora regułowego klasyfikującego sygnał z interfejsu Blinker na podstawie jego przebiegu czasowego – tryb offline. (I. Rejer)4
T-L-8Symulacja sterowania w trybie online za pomocą opracowanego klasyfikatora (interfejs Blinker). (I. Rejer)2
T-L-9Wykorzystanie metod filtracji częstotliwościowej i statystycznej do eliminacji artefaktów EOG. (I. Rejer).2
T-L-10Zastosowanie metod CAR oraz ICA w preprocessingu sygnału EEG. (I. Rejer)2
T-L-11Ekstrakcja cech w interfejsie SSVEP (moc pasmowa, moc prążków częstotliwości, CCA). (I. Rejer2
20

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Metody stosowane w procesie przetwarzania sygnału EKG i GSR. (A. Lewandowska)2
T-W-2Przetwarzanie sygnałów okulograficznych. (A. Lewandowska)1
T-W-3Praktyczne zastosowanie danych okulograficznych w systemach wykorzystujących obrazowanie komputerowe. (A. Lewandowska)1
T-W-4Rozpoznawanie mowy, określanie jakości głosu. (E. Półrolniczak)2
T-W-5Analiza emocji przekazywanych w głosie. (E. Półrolniczak)1
T-W-6Oddziaływanie na użytkownika dźwiękami (E. Półrolniczak)1
T-W-7Praktyczne aspekty przetwarzania sygnałów kognitywnych. Charakterystyka sygnału elektroencefalograficznego (EEG). (I. Rejer)2
T-W-8Sygnał EEG - obszary zastosowań. Definicja interfejsu mózg-komputer; podstawowe typy interfejsów; rodzaje rozpoznawanej aktywności mózgowej. (I. Rejer)2
T-W-9Artefakty zakłócające sygnał EEG i metody ich redukcji. (I. Rejer)2
T-W-10Preprocessing sygnału EEG (filtracja częstotliwościowa, statystyczna, przestrzenna: CAR, ICA). (I. Rejer)2
T-W-11Metody ekstrakcji cech z sygnału EEG (w dziedzinie czasu, CCA, punkty charakterystyczne, statystyki). (I. Rejeri)2
T-W-12Ekstrakcja cech częstotliwościowych z sygnału EEG (moc pasmowa, asymetria międzypółkulowa, metryki oparte na mocy). Normalizacja cech, okres referencyjny. (I. Rejer)2
20

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w laboratoriach20
A-L-2Przygotowanie sprawozdań20
A-L-3Konsultacje do laboratoriów2
A-L-4Analiza literatury8
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach20
A-W-2Przygotowanie do zaliczenia10
A-W-3Konsultacje do wykładu4
A-W-4Analiza literatury16
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięI_2A_D03.04_W01Student posiada wiedzę w zakresie charakterystycznych cech wybranych sygnałów kognitywnych, metod służących do ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówI_2A_W02Ma wiedzę z zakresu zaawansowanych technik programowania systemów informatycznych w wybranym obszarze zastosowań
I_2A_W04Ma rozszerzoną wiedzę o problemach, zadaniach i algorytmach analizy, przetwarzania oraz eksploracji danych
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z charakterystycznymi cechami sygnałów kognitywnych, sprzętem służącym do ich rejestrowania oraz metodami służącymi do ich przetwarzania.
Treści programoweT-W-9Artefakty zakłócające sygnał EEG i metody ich redukcji. (I. Rejer)
T-W-7Praktyczne aspekty przetwarzania sygnałów kognitywnych. Charakterystyka sygnału elektroencefalograficznego (EEG). (I. Rejer)
T-W-1Metody stosowane w procesie przetwarzania sygnału EKG i GSR. (A. Lewandowska)
T-W-2Przetwarzanie sygnałów okulograficznych. (A. Lewandowska)
T-W-3Praktyczne zastosowanie danych okulograficznych w systemach wykorzystujących obrazowanie komputerowe. (A. Lewandowska)
T-W-10Preprocessing sygnału EEG (filtracja częstotliwościowa, statystyczna, przestrzenna: CAR, ICA). (I. Rejer)
T-W-4Rozpoznawanie mowy, określanie jakości głosu. (E. Półrolniczak)
T-W-11Metody ekstrakcji cech z sygnału EEG (w dziedzinie czasu, CCA, punkty charakterystyczne, statystyki). (I. Rejeri)
T-W-8Sygnał EEG - obszary zastosowań. Definicja interfejsu mózg-komputer; podstawowe typy interfejsów; rodzaje rozpoznawanej aktywności mózgowej. (I. Rejer)
T-W-5Analiza emocji przekazywanych w głosie. (E. Półrolniczak)
T-W-6Oddziaływanie na użytkownika dźwiękami (E. Półrolniczak)
T-W-12Ekstrakcja cech częstotliwościowych z sygnału EEG (moc pasmowa, asymetria międzypółkulowa, metryki oparte na mocy). Normalizacja cech, okres referencyjny. (I. Rejer)
Metody nauczaniaM-1Wykład z prezentacjami i przykładami
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Wykład: ocena podsumowująca. Zaliczenie pisemne z pytaniami praktycznymi, pytaniami w formie wyboru i opisu.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie posiada podstawowej wiedzy na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych.
3,0Posiada podstawową wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych.
3,5Posiada podstawową wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych oraz metod ich przetwarzania.
4,0Posiada podstawową wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych, metod ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
4,5Posiada znaczną wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych oraz metod ich przetwarzania, a także podstawową wiedzę na temat sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
5,0Posiada znaczną wiedzę na temat cech charakterystycznych wybranych sygnałów kognitywnych, metod ich przetwarzania oraz sprzętu wykorzystywanego do ich rejestracji.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięI_2A_D03.04_U01Student będzie potrafił zarejestrować wybrane sygnały kognitywne, dobrać bądź zaadoptować algorytmy służące do ich przetworzenia oraz dokonać analizy tychże sygnałów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówI_2A_U02Ma umiejętność wykrywania związków i zależności zachodzących w systemach rzeczywistych i potrafi prawidłowo zaplanować i przeprowadzić proces modelowania
I_2A_U03Potrafi dobierać, krytycznie oceniać przydatność oraz stosować metody i narzędzia do rozwiązania złożonego zadania inżynierskiego
Cel przedmiotuC-2Wykształcenie umiejętności adaptacji algorytmów przetwarzania sygnałów do charakterystycznych cech wybranych sygnałów kognitywnych.
Treści programoweT-L-8Symulacja sterowania w trybie online za pomocą opracowanego klasyfikatora (interfejs Blinker). (I. Rejer)
T-L-7Opracowanie projektu klasyfikatora regułowego klasyfikującego sygnał z interfejsu Blinker na podstawie jego przebiegu czasowego – tryb offline. (I. Rejer)
T-L-10Zastosowanie metod CAR oraz ICA w preprocessingu sygnału EEG. (I. Rejer)
T-L-1Przetwarzanie sygnału EKG/GSR. (A. Lewandowska).
T-L-6Analiza głosu - wyznaczanie częstotliwości podstawowej (F0) głosu. (E. Półrolniczak)
T-L-11Ekstrakcja cech w interfejsie SSVEP (moc pasmowa, moc prążków częstotliwości, CCA). (I. Rejer
T-L-2Filtrowanie danych okulograficznych. (A. Lewandowska).
T-L-3Wykorzystanie danych z okulografu do sterowania aplikacją czasu rzeczywistego. (A. Lewandowska).
T-L-9Wykorzystanie metod filtracji częstotliwościowej i statystycznej do eliminacji artefaktów EOG. (I. Rejer).
T-L-4Analiza głosu – określanie jakości głosu. (E. Półrolniczak)
T-L-5Analiza mowy - rozpoznawanie samogłosek. (E. Półrolniczak)
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia laboratoryjne i realizacja zadań praktycznych
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Laboratoria: ocena na podstawie sprawozdań i obecności.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi przetworzyć nawet jednego typu sygnału kognitywnego.
3,0Student potrafi przetworzyć wybrany sygnał kognitywny.
3,5Student potrafi przetworzyć co najmniej dwa wybrane sygnały kognitywne.
4,0Student potrafi przetworzyć i przeanalizować wybrany sygnał kognitywny.
4,5Student potrafi przetworzyć i przeanalizować co najmniej dwa wybrane sygnały kognitywne.
5,0Student potrafi przetworzyć i przeanalizować wszystkie rodzaje sygnałów kognitywnych omawiane w trakcie zajęć laboratoryjnych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięI_2A_D03.04_K01Aktywna postawa poznawcza, umocnienie świadomości potrzeby pozyskiwania aktualnej wiedzy do rozwiązywania problemów i wzmocnienie chęci rozwoju zawodowego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówI_2A_K02Ma świadomość znaczenia aktualności wiedzy w rozwiązywaniu problemów, jest zdeterminowany do osiągania założonych celów, a w przypadku trudności w ich osiąganiu potrafi korzystać z pomocy ekspertów
I_2A_K03Jest gotów do aktywnego przekazywania społeczeństwu informacji na temat bieżącego stanu wiedzy w zakresie informatyki oraz podejmowania działań na rzecz rozwoju środowiska społecznego
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z charakterystycznymi cechami sygnałów kognitywnych, sprzętem służącym do ich rejestrowania oraz metodami służącymi do ich przetwarzania.
C-2Wykształcenie umiejętności adaptacji algorytmów przetwarzania sygnałów do charakterystycznych cech wybranych sygnałów kognitywnych.
Metody nauczaniaM-1Wykład z prezentacjami i przykładami
M-2Ćwiczenia laboratoryjne i realizacja zadań praktycznych
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Laboratoria: ocena na podstawie sprawozdań i obecności.
S-1Ocena podsumowująca: Wykład: ocena podsumowująca. Zaliczenie pisemne z pytaniami praktycznymi, pytaniami w formie wyboru i opisu.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student aktywnie rozwiązuje postawione problemy wykazując samodzielność w doborze odpowiednich środków technicznych i metod inżynierskich.
3,5
4,0
4,5
5,0