Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Rybactwo (S1)
specjalność: Eksploatacja rybackich zasobów środowiska wodnego

Sylabus przedmiotu Biologia ryb:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Rybactwo
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Biologia ryb
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Zakład Sozologii Wód
Nauczyciel odpowiedzialny Agnieszka Rybczyk <Agnieszka.Rybczyk@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Agnieszka Rybczyk <Agnieszka.Rybczyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL3 30 3,00,50zaliczenie
wykładyW3 30 2,00,50egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstaw hydrochemii, hydrobiologii oraz anatomii, embriologii, sysyematyki i fizjologii ryb. Znajomość podstaw obsługi komputera, programu MS Excel.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Przedmiot ma na celu przedstawienie warunków życia ryb zasiedlających naturalne zbiorniki wodne. Przedmiot daje podstawy wiedzy o przebiegu procesów biologicznych na poziomie populacji rybnych i ichtiocenoz. Słuchacz poznaje nie tylko mechanizmy regulacji czynności zyciowych ryb, ale także ich związki ze środowiskiem.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Metodyka badania odżywiania się ryb. Określanie składu pokarmu wybranych gatunków ryb.6
T-L-2Szcowanie racji dobowej.2
T-L-3Zbieżność pokarmu, wybiórczość pokarmowa oraz zróżnicowanie pokarmu ryb.3
T-L-4Oznaczanie wieku ryb na podstawie łusek.4
T-L-5Oznaczanie wieku ryb na podstawie otolitów i kości.2
T-L-6Obliczanie tempa wzrostu długości ryb na podstawie łusek metoda odczytów wstecznych.5
T-L-7Obliczanie długości ryb metodą graficzną z uwzględnieniem poprawki promienia łuski (metoda wowka).2
T-L-8Obliczanie tempa wzrostu długości ryb metodą Forda-Walforda.2
T-L-9Obliczanie tempa wzrostu długości ryb metodą von Bertalanffy'ego.2
T-L-10Obliczanie tempa wzrostu długości ryb metodą gompertza.2
T-L-11Obliczanie tempa wzrostu długości ryb przy zastosowaniu wielomianu 2-go stopnia.2
T-L-12Obliczanie tempa wzrostu długości ryb przy zastosowaniu zmodyfikowanej funkcji potęgowej.2
T-L-13Zależność pomiędzy długością a masą ciała ryb. Tempo wzrostu masy.4
T-L-14Obliczanie tempa wzrostu masy przy pomocy zmodyfikowanego równania von Bertalanffy'ego.2
T-L-15Obliczanie plodności absolutnej ryb metodą wagową.2
T-L-16Określanie stopnia rozwoju gonad według skali Maiera.3
45
wykłady
T-W-1Ekologiczne znaczenie niektórych adaptacji morfologicznych. Wielkość i kształt ciała jako wyraz do zajmowanego środowiska.2
T-W-2Formy ruchu. Sposoby i szybkość pływania. charakterystyka oporów. Adaptacje służące minimalizacji oprów.2
T-W-3Struktura i funkcje ubarwienia.2
T-W-4Formy i znaczenie przystosowawcze wewnątrzgatunkowych zbiorowości rybnych.2
T-W-5Odżywianie się ryb.2
T-W-6Dostępność i wybiórczość pokarmowa. Teoria optymalnego żeru.2
T-W-7Międzygatunkowe i wewnątrz gatunkowe zależności pokarmowe.2
T-W-8Bilans zużytkowania pokarmu, efektywność jego wykorzystania.2
T-W-9Zarys metodologii określania wieku.2
T-W-10Metody określania tempa wzrozstu długości i masy ciała.2
T-W-11Matematyczne modele wzrostu.2
T-W-12Dymorfizm i dychromatyzm płciowy.2
T-W-13Tarło, jego przebieg i terminy.2
T-W-14Płodność absolutna, populacyjna i gatunkowa.2
T-W-15Wędrówki ryb.2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach.45
A-L-2Przygotowanie się do kolokwiów.15
A-L-3Studiowanie literatury.10
A-L-4Konsultacje z nauczycielem.10
A-L-5Samodzielne opracowaywanie wyników otrzymanych na ćwiczeniach laboratoryjnych.10
90
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach.30
A-W-2Studiowanie litaratury przedmiotu.10
A-W-3Udział w konsultacjach.5
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu.15
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne.
M-2Metody podające: wykład informacyjny z elementami pogadanki z użyciem projektora multimedialnego
M-3Metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne
M-4Metody podające: objaśnienie, opis
M-5Metody podajace: wykład informacyjny z uzyciem projektora multimedialnego.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena za aktywność na ćwiczeniach laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe z ćwiczeń labolatoryjnych.
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z ćwiczeń laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Końcowy egzamin pisemny z części wykładowej.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
RYB_1A_C2_W01
Student posiada wiedzę dotyczącą problematyki przedmiotu, powiązaną z pokrewnymi dziedzinami ichtiologii i ekologii. Posiada wiedzę na temat zastosowania badań ichtiobiologicznych w rybołówstwie, ich przydatność dla teorii połowów i dla szacowania zasobow ryb. Słuchaczowi znana jest takze charakterystyka procesu odzywiania się ryb i innych funkcji życiowych w świetle podstawowych pojęć ekologicznych. Opanował zarys metodologii okreslania wieku, obliczania tempa wzrostu różnymi metodami.
RYB_1A_W05, RYB_1A_W12C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-13, T-W-15M-1S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
RYB_1A_C2_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student zna metodykę badania składu pokarmu i intensywności żerowania ryb. Potrafi obliczyć racje dobowe dwoma metodami. Samodzielnie przeprowadzi analizę przewodów pokarmowych oraz opracuje wyniki. Potrafi obliczyć wskaźniki zbiezności i wybiórczości pokarmowej, oznaczyć wiek ryb na podstawie otolitow, łusek i kości. Posiada umiejętność wykonania pomiarów łusek a takżeobliczyć tempo wzrostu długości i masy ryb. Potrafi statystycznie i graficznie opracować otrzymany materiał.
RYB_1A_U06, RYB_1A_U10C-1T-W-5, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11M-1S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
RYB_1A_C2_K01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi samodzielnie wykonywać analizy i doświadczenia biologiczne. Potrafi samodzielnie opracować otrzymane wyniki przy pomocy programów komputerowych. Jest w stanie dobierać odpowiednie formuły do obliczania różnych parametrów. Uzyskane wyniki potrafi samodzielnie opisać, podsumować a także wyciągnąć wnioski.
RYB_1A_K04C-1T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-14M-1S-1, S-2, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
RYB_1A_C2_W01
Student posiada wiedzę dotyczącą problematyki przedmiotu, powiązaną z pokrewnymi dziedzinami ichtiologii i ekologii. Posiada wiedzę na temat zastosowania badań ichtiobiologicznych w rybołówstwie, ich przydatność dla teorii połowów i dla szacowania zasobow ryb. Słuchaczowi znana jest takze charakterystyka procesu odzywiania się ryb i innych funkcji życiowych w świetle podstawowych pojęć ekologicznych. Opanował zarys metodologii okreslania wieku, obliczania tempa wzrostu różnymi metodami.
2,0
3,0Opanował 60 % treści programowych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
RYB_1A_C2_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student zna metodykę badania składu pokarmu i intensywności żerowania ryb. Potrafi obliczyć racje dobowe dwoma metodami. Samodzielnie przeprowadzi analizę przewodów pokarmowych oraz opracuje wyniki. Potrafi obliczyć wskaźniki zbiezności i wybiórczości pokarmowej, oznaczyć wiek ryb na podstawie otolitow, łusek i kości. Posiada umiejętność wykonania pomiarów łusek a takżeobliczyć tempo wzrostu długości i masy ryb. Potrafi statystycznie i graficznie opracować otrzymany materiał.
2,0
3,0Student poprawnie wykonuje zaledwie niektóre zadania. Opanował 60 % treści programowych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
RYB_1A_C2_K01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi samodzielnie wykonywać analizy i doświadczenia biologiczne. Potrafi samodzielnie opracować otrzymane wyniki przy pomocy programów komputerowych. Jest w stanie dobierać odpowiednie formuły do obliczania różnych parametrów. Uzyskane wyniki potrafi samodzielnie opisać, podsumować a także wyciągnąć wnioski.
2,0
3,0Student wykazuje się bierną postawą w procesie nauki. Opanował 60 % treści programowych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Opuszyński Karol, Podstawy biologii ryb, PWRiL, Warszawa, 1979
  2. Krebs Charles J., Ekologia, PWN, Warszawa, 1997
  3. Załachowski Włodzimierz, Ryby, PWN, Warszawa, 1997
  4. Shelby D. Gerking, Feeding ecology of Fish, ACADEMIC PRESS, San Diego, 1994
  5. Pitcher Tony, Behaviour of Teleost Fishes, Chapman&Hall, London, 1997
  6. Jobling Malcolm, Environmental Biology of Fishes, Chapman&Hall, London, 1995

Literatura dodatkowa

  1. Szypuła J., Więski K., Rybczyk A., Ćwiczenia z biologii ryb z wykorzystaniem arkusza MS Excel, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin, 2001
  2. Heese T., Optymalizacja metody okreslania tempa wzrostu ryb za pomocą odczytów wstecznych, Wyż.Szk.Inż., Koszalin, 1992
  3. Nagięć M., Murawska E., Wiek i wzrost ryb. Budowa łuski., Akad. Rol.-Tech., Olsztyn, 1992

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Metodyka badania odżywiania się ryb. Określanie składu pokarmu wybranych gatunków ryb.6
T-L-2Szcowanie racji dobowej.2
T-L-3Zbieżność pokarmu, wybiórczość pokarmowa oraz zróżnicowanie pokarmu ryb.3
T-L-4Oznaczanie wieku ryb na podstawie łusek.4
T-L-5Oznaczanie wieku ryb na podstawie otolitów i kości.2
T-L-6Obliczanie tempa wzrostu długości ryb na podstawie łusek metoda odczytów wstecznych.5
T-L-7Obliczanie długości ryb metodą graficzną z uwzględnieniem poprawki promienia łuski (metoda wowka).2
T-L-8Obliczanie tempa wzrostu długości ryb metodą Forda-Walforda.2
T-L-9Obliczanie tempa wzrostu długości ryb metodą von Bertalanffy'ego.2
T-L-10Obliczanie tempa wzrostu długości ryb metodą gompertza.2
T-L-11Obliczanie tempa wzrostu długości ryb przy zastosowaniu wielomianu 2-go stopnia.2
T-L-12Obliczanie tempa wzrostu długości ryb przy zastosowaniu zmodyfikowanej funkcji potęgowej.2
T-L-13Zależność pomiędzy długością a masą ciała ryb. Tempo wzrostu masy.4
T-L-14Obliczanie tempa wzrostu masy przy pomocy zmodyfikowanego równania von Bertalanffy'ego.2
T-L-15Obliczanie plodności absolutnej ryb metodą wagową.2
T-L-16Określanie stopnia rozwoju gonad według skali Maiera.3
45

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Ekologiczne znaczenie niektórych adaptacji morfologicznych. Wielkość i kształt ciała jako wyraz do zajmowanego środowiska.2
T-W-2Formy ruchu. Sposoby i szybkość pływania. charakterystyka oporów. Adaptacje służące minimalizacji oprów.2
T-W-3Struktura i funkcje ubarwienia.2
T-W-4Formy i znaczenie przystosowawcze wewnątrzgatunkowych zbiorowości rybnych.2
T-W-5Odżywianie się ryb.2
T-W-6Dostępność i wybiórczość pokarmowa. Teoria optymalnego żeru.2
T-W-7Międzygatunkowe i wewnątrz gatunkowe zależności pokarmowe.2
T-W-8Bilans zużytkowania pokarmu, efektywność jego wykorzystania.2
T-W-9Zarys metodologii określania wieku.2
T-W-10Metody określania tempa wzrozstu długości i masy ciała.2
T-W-11Matematyczne modele wzrostu.2
T-W-12Dymorfizm i dychromatyzm płciowy.2
T-W-13Tarło, jego przebieg i terminy.2
T-W-14Płodność absolutna, populacyjna i gatunkowa.2
T-W-15Wędrówki ryb.2
30

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach.45
A-L-2Przygotowanie się do kolokwiów.15
A-L-3Studiowanie literatury.10
A-L-4Konsultacje z nauczycielem.10
A-L-5Samodzielne opracowaywanie wyników otrzymanych na ćwiczeniach laboratoryjnych.10
90
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach.30
A-W-2Studiowanie litaratury przedmiotu.10
A-W-3Udział w konsultacjach.5
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu.15
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaRYB_1A_C2_W01Student posiada wiedzę dotyczącą problematyki przedmiotu, powiązaną z pokrewnymi dziedzinami ichtiologii i ekologii. Posiada wiedzę na temat zastosowania badań ichtiobiologicznych w rybołówstwie, ich przydatność dla teorii połowów i dla szacowania zasobow ryb. Słuchaczowi znana jest takze charakterystyka procesu odzywiania się ryb i innych funkcji życiowych w świetle podstawowych pojęć ekologicznych. Opanował zarys metodologii okreslania wieku, obliczania tempa wzrostu różnymi metodami.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówRYB_1A_W05Posiada uporządkowaną wiedzę dotyczącą biologii i taksonomii organizmów wodnych ze szczególnym uwzględnieniem ryb i bezkręgowców mających znaczenie gospodarcze w rybactwie.
RYB_1A_W12Ma wiedzę na temat budowy i funkcjonowania hydrobiontów ze szczególnym uwzględnieniem ichtiofauny.
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma na celu przedstawienie warunków życia ryb zasiedlających naturalne zbiorniki wodne. Przedmiot daje podstawy wiedzy o przebiegu procesów biologicznych na poziomie populacji rybnych i ichtiocenoz. Słuchacz poznaje nie tylko mechanizmy regulacji czynności zyciowych ryb, ale także ich związki ze środowiskiem.
Treści programoweT-W-1Ekologiczne znaczenie niektórych adaptacji morfologicznych. Wielkość i kształt ciała jako wyraz do zajmowanego środowiska.
T-W-2Formy ruchu. Sposoby i szybkość pływania. charakterystyka oporów. Adaptacje służące minimalizacji oprów.
T-W-3Struktura i funkcje ubarwienia.
T-W-4Formy i znaczenie przystosowawcze wewnątrzgatunkowych zbiorowości rybnych.
T-W-5Odżywianie się ryb.
T-W-6Dostępność i wybiórczość pokarmowa. Teoria optymalnego żeru.
T-W-7Międzygatunkowe i wewnątrz gatunkowe zależności pokarmowe.
T-W-9Zarys metodologii określania wieku.
T-W-10Metody określania tempa wzrozstu długości i masy ciała.
T-W-11Matematyczne modele wzrostu.
T-W-13Tarło, jego przebieg i terminy.
T-W-15Wędrówki ryb.
Metody nauczaniaM-1Metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena za aktywność na ćwiczeniach laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe z ćwiczeń labolatoryjnych.
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z ćwiczeń laboratoryjnych.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Opanował 60 % treści programowych.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaRYB_1A_C2_U01W wyniku przeprowadzonych zajęć student zna metodykę badania składu pokarmu i intensywności żerowania ryb. Potrafi obliczyć racje dobowe dwoma metodami. Samodzielnie przeprowadzi analizę przewodów pokarmowych oraz opracuje wyniki. Potrafi obliczyć wskaźniki zbiezności i wybiórczości pokarmowej, oznaczyć wiek ryb na podstawie otolitow, łusek i kości. Posiada umiejętność wykonania pomiarów łusek a takżeobliczyć tempo wzrostu długości i masy ryb. Potrafi statystycznie i graficznie opracować otrzymany materiał.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówRYB_1A_U06Potrafi zidentyfikować i scharakteryzować najważniejsze składniki flory i fauny środowiska wodnego i określić ich znaczenie dla rybactwa.
RYB_1A_U10Potrafi rozpoznać zasoby surowców pochodzenia wodnego, określić sposób ich pozyskiwania. Umie dokonać analizy czynników wpływających na efektywność ich eksploatacji.
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma na celu przedstawienie warunków życia ryb zasiedlających naturalne zbiorniki wodne. Przedmiot daje podstawy wiedzy o przebiegu procesów biologicznych na poziomie populacji rybnych i ichtiocenoz. Słuchacz poznaje nie tylko mechanizmy regulacji czynności zyciowych ryb, ale także ich związki ze środowiskiem.
Treści programoweT-W-5Odżywianie się ryb.
T-W-8Bilans zużytkowania pokarmu, efektywność jego wykorzystania.
T-W-9Zarys metodologii określania wieku.
T-W-10Metody określania tempa wzrozstu długości i masy ciała.
T-W-11Matematyczne modele wzrostu.
Metody nauczaniaM-1Metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena za aktywność na ćwiczeniach laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe z ćwiczeń labolatoryjnych.
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z ćwiczeń laboratoryjnych.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student poprawnie wykonuje zaledwie niektóre zadania. Opanował 60 % treści programowych.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaRYB_1A_C2_K01W wyniku przeprowadzonych zajęć student potrafi samodzielnie wykonywać analizy i doświadczenia biologiczne. Potrafi samodzielnie opracować otrzymane wyniki przy pomocy programów komputerowych. Jest w stanie dobierać odpowiednie formuły do obliczania różnych parametrów. Uzyskane wyniki potrafi samodzielnie opisać, podsumować a także wyciągnąć wnioski.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówRYB_1A_K04Ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rybactwa i gospodarki wodnej.
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma na celu przedstawienie warunków życia ryb zasiedlających naturalne zbiorniki wodne. Przedmiot daje podstawy wiedzy o przebiegu procesów biologicznych na poziomie populacji rybnych i ichtiocenoz. Słuchacz poznaje nie tylko mechanizmy regulacji czynności zyciowych ryb, ale także ich związki ze środowiskiem.
Treści programoweT-W-4Formy i znaczenie przystosowawcze wewnątrzgatunkowych zbiorowości rybnych.
T-W-5Odżywianie się ryb.
T-W-6Dostępność i wybiórczość pokarmowa. Teoria optymalnego żeru.
T-W-8Bilans zużytkowania pokarmu, efektywność jego wykorzystania.
T-W-9Zarys metodologii określania wieku.
T-W-10Metody określania tempa wzrozstu długości i masy ciała.
T-W-11Matematyczne modele wzrostu.
T-W-14Płodność absolutna, populacyjna i gatunkowa.
Metody nauczaniaM-1Metody praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena za aktywność na ćwiczeniach laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe z ćwiczeń labolatoryjnych.
S-3Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z ćwiczeń laboratoryjnych.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student wykazuje się bierną postawą w procesie nauki. Opanował 60 % treści programowych.
3,5
4,0
4,5
5,0