Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Gospodarka osadami i ściekami:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Gospodarka osadami i ściekami
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Ewa Możdżer <Ewa.Mozdzer@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Grzegorz Jarnuszewski <Grzegorz.Jarnuszewski@zut.edu.pl>, Ryszard Malinowski <Ryszard.Malinowski@zut.edu.pl>, Edward Meller <Edward.Meller@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA5 10 1,00,50zaliczenie
wykładyW5 30 2,00,50zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1podstawowa wiedza z zakresu chemii organicznej i nieorganicznej, mikrobiologii, gospodarki odpadami oraz ochrony środowiska
W-2gleboznawstwo, fizjologia roślin, mikrobiologia, chemia ogólna

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Poznanie systemów eksploatacji oczysczalni
C-2Znajomość właściwości fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych ścieków i osadów
C-3Interpretacja uzyskanych wyników w ramach prowadzonych ćwiczeń
C-4Nabycie wiedzy potrzebnej do sporządzenia projektu efektywności oczyszcznia ścieków
C-5zapoznanie studentów z asortymentem i właściwościami agrochemicznymi nawozów mineralnych, naturalnych, organicznych i organiczno-minealnych
C-6wyrobienie umiejętności opracowania zaleceń nawozowych w zależności od uwarunkowań środowiskowych i gatunku uprawianej rośliny
C-7wyrobienie umiejętności przeprowadzenia diagnostyki gleb i nawozów
C-8zapoznanie studenta z korzystnym i niekorzystnym oddziaływaniem nawozów na środowisko i jakość plonów roślin

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Zasady pobierania, utrwalania i konserwowania próbek osadów ściekowych do analiz chemicznych.2
T-A-2Oznaczanie zawiesiny ogólnej i łatwopopadajacej oraz zasolenia w ściekach komunalnych i przemysłowych.2
T-A-3Metoda oznaczania ChZT, azotu i fosforu ściekach. Obliczenie dawek ścieków do użyźniania i nawadniania gleb1
T-A-4Zasada metody i oznaczanie tlenu rozpuszcallnego metodą Winklera w ściekach i osadach.2
T-A-5Metale ciężkie w osadach ściekowych w Polsce i krajach UE. Normy zawartości metali ciężkich w ściekach i osadach.1
T-A-6Obliczanie poziomu nawożenia osadem ściekowym. Klasy jakości kompostów wyprodukowanych z osadów ściekowych.2
10
wykłady
T-W-1Akty prawne dotyczące ścieków i osadów ściekowych. Definicje ścieków, podział, własciwości chemiczne i mikrobiologiczne.4
T-W-2Zasady funkcjonowania oczyszczalni ścieków. Metody oczyszczania ścieków (mechaniczne, biologiczne, chemiczna, odnowa wody). Zajęcia na terenie oczyszczalni ścieków Pomorzany.4
T-W-3Charakterystyka ścieków i zanieczysczeń w nich występujacych: ścieki miejskie, bytowo-gospodarcze, przemysłowe.3
T-W-4Przyrodnicze zagospodarowanie ścieków - metody nawadniania i nawożenia roślin, dobór gleb i roślin do nawadniania i nawożenia, systemy nawadniania gleb ściekami.3
T-W-5Metody usuwania związków biogennych ze ścieków zgodnie z wymogami UE2
T-W-6Podział, charakterystyka chemiczna i właściwości sanitarne osadów ściekowych. Metody przygotowania osadów do przyrodniczego zagospodarowania.Ustawa o osadach ściekowych.6
T-W-7Technologie przyrodniczego zagospodarowania osadów ściekowych.6
T-W-8Termiczna utylizacja osadów ściekowych.2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach10
A-A-2Samodzielene studiowanie zagadnień ćwiczeniowych oraz przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych. Studiowanie literatury przedmiotowej10
A-A-3wykonanie projektu zagospodarowania przyrodniczego osadów ściekowych7
A-A-4Dyskusja dydaktyczna3
30
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2studiowanie literatury przedmiotowej10
A-W-3przygotowanie do zaliczenia wykładów10
A-W-4konsultacje przedmiotowe5
A-W-5dokończenie sprawozdań z wykładów5
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
M-2Prezentacje multimedialne z użyciem komputera i projektora
M-3Demonstracje materiałów dydaktycznych (próbki ścieków, osadów, kompostów itp)
M-4Praca w zespołach
M-5Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
M-6Demonstracje materiałów dydaktycznych (próbki nawozów mineralnych i organicznych , polepszaczy glebowych, materiału roślinnego)
M-7Dyskusja

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzona w trakcie realizacji zajęć, za aktywność i zaanagażowanie studenta oraz umiejętności organizacji w zespole
S-2Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzenia w formie pisemnej w końcowej fazie zajęć (wykałdów i ćwiczeń), jako podsumowująca osiagnięte rezultaty uczenia się
S-3Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzana w trakcie realizacji zajęć, za aktywność i zaangażowanie studenta oraz umiejętność organizacji pracy w zespole
S-4Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzona w formie pisemnej w końcowej fazie zajęć (wykładów i ćwiczeń), jako podsumowująca osiągnięte efekty uczenia się

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C28_W01
W zakresie wiedzy student zna teoretyczne metody gospodarowania ściekami i osadami ściekowymi. Zna technologie oczyszczania ścieków oraz właściwości osadów ściekowych
OS_1A_W07, OS_1A_W09C-1, C-2, C-4T-W-5M-1, M-4S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C28_U01
W zakresie umiejetności student potrafi wykorzystać nabytą wiedzę teoretyczną w celu zagospodarowania ścieków i osadów ściekowych. Zna ich właściwości chemiczne i mikobiologiczne. Potfafi zadecydować w jaki sposób przyrodniczy lub rolniczy zagospodarować osady ściekowe bez ujemnego wpływu na środowisko
OS_1A_U06, OS_1A_U09C-1, C-2T-A-1, T-A-6, T-A-5, T-W-4, T-W-6M-2, M-3, M-4S-2, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C28_K01
W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje samodzielne inicjatywy, ma świadomość negatywnego wpływu na stan zanieczyszcznia środowiska wodnego i glebowego przez nieumiejętne stosowanie ścieków i osadów ściekowych
OS_1A_K03C-3, C-2T-A-2, T-A-4, T-A-3, T-W-1, T-W-2M-2, M-4S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_1A_C28_W01
W zakresie wiedzy student zna teoretyczne metody gospodarowania ściekami i osadami ściekowymi. Zna technologie oczyszczania ścieków oraz właściwości osadów ściekowych
2,0
3,0Student posiada podstawową wiedzę z zakresu gospodarki ściekami i osadami ściekowymi i umie definiować podstawowe pojęcia
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_1A_C28_U01
W zakresie umiejetności student potrafi wykorzystać nabytą wiedzę teoretyczną w celu zagospodarowania ścieków i osadów ściekowych. Zna ich właściwości chemiczne i mikobiologiczne. Potfafi zadecydować w jaki sposób przyrodniczy lub rolniczy zagospodarować osady ściekowe bez ujemnego wpływu na środowisko
2,0
3,0Student posiada niewielkie umiejętności z zakresu gospodarki ściekami i osadami ściekowymi
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_1A_C28_K01
W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje samodzielne inicjatywy, ma świadomość negatywnego wpływu na stan zanieczyszcznia środowiska wodnego i glebowego przez nieumiejętne stosowanie ścieków i osadów ściekowych
2,0
3,0Student biernie uczestniczy w pracy grupowej, nie podejmuje własnej inicjatywy, wykazuje się bardzo małym stopniem odpowiedzialności i sumienności w zdobywaniu wiedzy i jej praktycznym wykorzystaniu, ma ograniczoną świadomość o wpływie stosowania ścieków i osadów ściekowych na stan gleb, na jakość roślin oraz środowisko
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. S.Barana, J. Łabętowicz , E. Krzywy, Przyrodnicze wykorzystanie odpadów., PWRiL, Warszawa, 2011, I
  2. Grzebisz W., Nawożenie roślin uprawnych. Cz. 1. i 2., PWRiL, Poznań, 2009
  3. J. Podedworna, K. Umiejewska, Technologie osadów ściekowych, Politechnika Warszawska, Warszawa, 2008, I
  4. Gorlach E., Mazur T., Chemia rolna., PWN, Warszawa, 2001
  5. J. Bień, Osady ściekowe. Praktyka i teoria, Politechnika Częstochowska, Częstochowa, 2007, I
  6. Krzywy E. 2007, Żywienie roślin, Akademia Rolnicza, Szczecin, 2007
  7. E. Kalinowska, G. Bonar, J. Duma, Zasady i praktyka oczyszczania ścieków, LemTech, Kraków, 2009
  8. Krzywy-Gawrońska E, Analiza chemiczna gleb, nawozów i roślin, Akademia Rolnicza, Szczecin, 2007
  9. J. Łomotowski, A. Szpindor, Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, ARKADY, Warszawa, 2002, I
  10. Praca zbiorowa pod redakcją S. Barana, E. Krzywego, J. Łabętowicza, Przyrodnicze wykorzystanie odpadów. Podstawy teoretyczne i praktyczne., PWRiL, Warszawa, 2011
  11. Ustawa o nawozach i nawożeniu z dnia 10 lipca 2007 r, Dz U nr 147, poz. 1033, 2007
  12. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu, Dz U nr 119, poz. 765, 2008
  13. Kodeks dobrej praktyki rolniczej, Wydaw. MR i RW oraz Ministerstwa Środowiska, 2004

Literatura dodatkowa

  1. E.Krzywy, A. Iżewska, Gospodaraka ściekami i osadami ściekowymi, Akademia Rolnicza, Szczecin, 2004, I

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Zasady pobierania, utrwalania i konserwowania próbek osadów ściekowych do analiz chemicznych.2
T-A-2Oznaczanie zawiesiny ogólnej i łatwopopadajacej oraz zasolenia w ściekach komunalnych i przemysłowych.2
T-A-3Metoda oznaczania ChZT, azotu i fosforu ściekach. Obliczenie dawek ścieków do użyźniania i nawadniania gleb1
T-A-4Zasada metody i oznaczanie tlenu rozpuszcallnego metodą Winklera w ściekach i osadach.2
T-A-5Metale ciężkie w osadach ściekowych w Polsce i krajach UE. Normy zawartości metali ciężkich w ściekach i osadach.1
T-A-6Obliczanie poziomu nawożenia osadem ściekowym. Klasy jakości kompostów wyprodukowanych z osadów ściekowych.2
10

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Akty prawne dotyczące ścieków i osadów ściekowych. Definicje ścieków, podział, własciwości chemiczne i mikrobiologiczne.4
T-W-2Zasady funkcjonowania oczyszczalni ścieków. Metody oczyszczania ścieków (mechaniczne, biologiczne, chemiczna, odnowa wody). Zajęcia na terenie oczyszczalni ścieków Pomorzany.4
T-W-3Charakterystyka ścieków i zanieczysczeń w nich występujacych: ścieki miejskie, bytowo-gospodarcze, przemysłowe.3
T-W-4Przyrodnicze zagospodarowanie ścieków - metody nawadniania i nawożenia roślin, dobór gleb i roślin do nawadniania i nawożenia, systemy nawadniania gleb ściekami.3
T-W-5Metody usuwania związków biogennych ze ścieków zgodnie z wymogami UE2
T-W-6Podział, charakterystyka chemiczna i właściwości sanitarne osadów ściekowych. Metody przygotowania osadów do przyrodniczego zagospodarowania.Ustawa o osadach ściekowych.6
T-W-7Technologie przyrodniczego zagospodarowania osadów ściekowych.6
T-W-8Termiczna utylizacja osadów ściekowych.2
30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach10
A-A-2Samodzielene studiowanie zagadnień ćwiczeniowych oraz przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych. Studiowanie literatury przedmiotowej10
A-A-3wykonanie projektu zagospodarowania przyrodniczego osadów ściekowych7
A-A-4Dyskusja dydaktyczna3
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2studiowanie literatury przedmiotowej10
A-W-3przygotowanie do zaliczenia wykładów10
A-W-4konsultacje przedmiotowe5
A-W-5dokończenie sprawozdań z wykładów5
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_1A_C28_W01W zakresie wiedzy student zna teoretyczne metody gospodarowania ściekami i osadami ściekowymi. Zna technologie oczyszczania ścieków oraz właściwości osadów ściekowych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_W07Zna podstawy metod, technik technologii pozwalających kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka. Zna narzędzia i materiały pozwalające wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka. Rozróżnia typowe technologie inżynierskie w zakresie ochrony i kształtowania środowiska.
OS_1A_W09Opisuje zmiany i zagrożenie środowiska spowodowane działalnością człowieka na powierzchni ziemi i w glebach
Cel przedmiotuC-1Poznanie systemów eksploatacji oczysczalni
C-2Znajomość właściwości fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych ścieków i osadów
C-4Nabycie wiedzy potrzebnej do sporządzenia projektu efektywności oczyszcznia ścieków
Treści programoweT-W-5Metody usuwania związków biogennych ze ścieków zgodnie z wymogami UE
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
M-4Praca w zespołach
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzona w trakcie realizacji zajęć, za aktywność i zaanagażowanie studenta oraz umiejętności organizacji w zespole
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student posiada podstawową wiedzę z zakresu gospodarki ściekami i osadami ściekowymi i umie definiować podstawowe pojęcia
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_1A_C28_U01W zakresie umiejetności student potrafi wykorzystać nabytą wiedzę teoretyczną w celu zagospodarowania ścieków i osadów ściekowych. Zna ich właściwości chemiczne i mikobiologiczne. Potfafi zadecydować w jaki sposób przyrodniczy lub rolniczy zagospodarować osady ściekowe bez ujemnego wpływu na środowisko
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_U06Dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na jakość środowiska. Ocenia dobrostan zwierząt oraz zagrożenia dla środowiska i człowieka wynikające z koncentracji produkcji rolnej i przemysłowej. Zna zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów, potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej.
OS_1A_U09Posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych. Potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich, potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić — zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi.
Cel przedmiotuC-1Poznanie systemów eksploatacji oczysczalni
C-2Znajomość właściwości fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych ścieków i osadów
Treści programoweT-A-1Zasady pobierania, utrwalania i konserwowania próbek osadów ściekowych do analiz chemicznych.
T-A-6Obliczanie poziomu nawożenia osadem ściekowym. Klasy jakości kompostów wyprodukowanych z osadów ściekowych.
T-A-5Metale ciężkie w osadach ściekowych w Polsce i krajach UE. Normy zawartości metali ciężkich w ściekach i osadach.
T-W-4Przyrodnicze zagospodarowanie ścieków - metody nawadniania i nawożenia roślin, dobór gleb i roślin do nawadniania i nawożenia, systemy nawadniania gleb ściekami.
T-W-6Podział, charakterystyka chemiczna i właściwości sanitarne osadów ściekowych. Metody przygotowania osadów do przyrodniczego zagospodarowania.Ustawa o osadach ściekowych.
Metody nauczaniaM-2Prezentacje multimedialne z użyciem komputera i projektora
M-3Demonstracje materiałów dydaktycznych (próbki ścieków, osadów, kompostów itp)
M-4Praca w zespołach
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzenia w formie pisemnej w końcowej fazie zajęć (wykałdów i ćwiczeń), jako podsumowująca osiagnięte rezultaty uczenia się
S-1Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzona w trakcie realizacji zajęć, za aktywność i zaanagażowanie studenta oraz umiejętności organizacji w zespole
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student posiada niewielkie umiejętności z zakresu gospodarki ściekami i osadami ściekowymi
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_1A_C28_K01W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje samodzielne inicjatywy, ma świadomość negatywnego wpływu na stan zanieczyszcznia środowiska wodnego i glebowego przez nieumiejętne stosowanie ścieków i osadów ściekowych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_K03Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania badawczego.
Cel przedmiotuC-3Interpretacja uzyskanych wyników w ramach prowadzonych ćwiczeń
C-2Znajomość właściwości fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych ścieków i osadów
Treści programoweT-A-2Oznaczanie zawiesiny ogólnej i łatwopopadajacej oraz zasolenia w ściekach komunalnych i przemysłowych.
T-A-4Zasada metody i oznaczanie tlenu rozpuszcallnego metodą Winklera w ściekach i osadach.
T-A-3Metoda oznaczania ChZT, azotu i fosforu ściekach. Obliczenie dawek ścieków do użyźniania i nawadniania gleb
T-W-1Akty prawne dotyczące ścieków i osadów ściekowych. Definicje ścieków, podział, własciwości chemiczne i mikrobiologiczne.
T-W-2Zasady funkcjonowania oczyszczalni ścieków. Metody oczyszczania ścieków (mechaniczne, biologiczne, chemiczna, odnowa wody). Zajęcia na terenie oczyszczalni ścieków Pomorzany.
Metody nauczaniaM-2Prezentacje multimedialne z użyciem komputera i projektora
M-4Praca w zespołach
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzenia w formie pisemnej w końcowej fazie zajęć (wykałdów i ćwiczeń), jako podsumowująca osiagnięte rezultaty uczenia się
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student biernie uczestniczy w pracy grupowej, nie podejmuje własnej inicjatywy, wykazuje się bardzo małym stopniem odpowiedzialności i sumienności w zdobywaniu wiedzy i jej praktycznym wykorzystaniu, ma ograniczoną świadomość o wpływie stosowania ścieków i osadów ściekowych na stan gleb, na jakość roślin oraz środowisko
3,5
4,0
4,5
5,0