Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)
Sylabus przedmiotu Ochrona i rekultywacja gleb:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ochrona środowiska | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ochrona i rekultywacja gleb | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Kształtowania Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Justyna Chudecka <Justyna.Chudecka@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Grzegorz Jarnuszewski <Grzegorz.Jarnuszewski@zut.edu.pl>, Ryszard Malinowski <Ryszard.Malinowski@zut.edu.pl>, Edward Meller <Edward.Meller@zut.edu.pl>, Marek Podlasiński <Marek.Podlasinski@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawy wiedzy o glebach |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Uświadomienie studentowi potrzeby ochrony i rekultywacji gruntów |
| C-2 | Zapoznanie studenta z prawnymi podstawami ochrony i rekultywacji gruntów w Polsce |
| C-3 | Nabycie przez studenta wiedzy i umiejętności oceny stopnia degradacji gruntów |
| C-4 | Zapoznanie studenta z metodami ochrony i rekultywacji gleb zdegradowanych oraz gruntów bezglebowych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Problem ochrony areału gleb użytkowanych rolniczo i leśnie (ochrona ilościowa gleb) na podstawie struktury użytkowania gruntów w Polsce w oparciu o dane GUS. | 2 |
| T-A-2 | Zmiany w powierzchni gruntów (zdegradowanych i zdewastowanych) wymagajacych rekultywacji i zagospodarowania ma podstawie danych statystycznych. Ocena stopnia zdegradowania fizycznego gruntów na podstawie ich właściwości oraz dobór zabiegów rekultywacyjnych. | 2 |
| T-A-3 | Rozpoznawanie technik fitoremediacji. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb miejskich metalami ciężkimi według obowiązujących przepisów prawnych i zaleceń naukowych. | 2 |
| T-A-4 | Rozpoznawanie form procesów erozyjnych. Określanie potencjalnego zagrożenia gleb erozją wodną. | 2 |
| T-A-5 | Przekształcenia gleb w obrębie miast. Określanie stopnia i klasy zabudowy technicznej gleb na przykładzie wybranych dzielnic Szczecina. | 2 |
| 10 | ||
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Ocena stopnia degradacji kwasowej gleb na podstawie ich właściwości oraz dobór zabiegów rekultywacyjnych. | 2 |
| T-L-2 | Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi i innymi substancjami szkodliwymi w oparciu o zalecenia naukowe i uregulowania prawne. Dobór zabiegów remediacyjnych. | 4 |
| T-L-3 | Techniki fitoremediacyjne w oczyszczaniu środowiska. | 3 |
| T-L-4 | Procesy erozji wodnej i wietrznej - przyczyny, skutki i metody ochrony gleb. Ocena przydatności rolniczej i podatności gleb na erozję wodną w obszarze urzeźbionym w aspekcie dobrania odpowiednich zabiegów przeciwerozyjnych lub podjęcia decyzji o wyłączeniu obszaru z użytkowania rolniczego. | 8 |
| T-L-5 | Określenie rodzaju i stopnia degradacji oraz dewastacji terenu przez działania wydobywcze na przykładzie wykreślonego przekroju geologicznego obszaru ze złożem żwiru. Ustalenie zaleceń do eksploatacji złoża, dobór kierunku rekultywacji i określenie zakresu prac naprawczych. | 8 |
| 25 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Wprowadzernie do zagadnień przedmiotu - objaśnienie pojęć związanych z merytoryką przedmiotu. Funkcje gleb w środowisku jako uzasadnienie potrzeby ich ochrony i rekultywacji. Uregulowania prawne w zakresie ochrony i rekultywacji gruntów w Polsce. | 2 |
| T-W-2 | Degradacja fizyczna gleb: zniszczenie struktury, zagęszczenie, nieprawidłowe stosunki wodno-powietrzne - przyczyny, konsekwencje, zapobieganie, zabiegi rekultywacyjne. | 2 |
| T-W-3 | Degradacja kwasowa i alkalizacja gleb - przyczyny, skutki, zabiegi profilaktyczne i regulacja odczynu. | 2 |
| T-W-4 | Zasolenie gruntów - przyczyny, skutki, zabiegi rekultywacyjne. Oczyszczanie i remediacja gruntów - wprowadzenie do zagadnień: rodzaje substancji zanieczyszczających grunty, prawna konieczność oczyszczenia gruntów, techniki oczyszczania "in situ" i "ex situ". | 2 |
| T-W-5 | Metody oczyszczania gruntów zanieczyszczonych metalami ciężkimi. | 1 |
| T-W-6 | Oczyszczanie gruntów z substancji organicznych. | 1 |
| T-W-7 | Oczyszczanie środowiska gruntowo-wodnego z substancji ropopochodnych. | 1 |
| T-W-8 | Procesy erozyjne jako czynniki degradujące grunty i środowisko. Erozja wodna: rodzaje, przyczyny i skutki oddziaływania tego procesu. | 2 |
| T-W-9 | Ochrona gruntów zagrożonych erozją wodną - agrotechniczne i techniczne zabiegi przeciwerozyjne. Erozja wietrzna: przyczyny, skutki, profilaktyka. | 2 |
| T-W-10 | Ochrona gleb organicznych. Przyczyny, skutki i zapobieganie procesom murszenia. | 1 |
| T-W-11 | Przesłanki rekultywacji gruntów bezglebowych (terenów zdewastowanych). | 1 |
| T-W-12 | Fazy rekultywacji gruntów bezglebowych. | 1 |
| T-W-13 | Rekultywacja gruntów po odkrywkowym wydobyciu węgla brunatnego. | 1 |
| T-W-14 | Rekultywacja gruntów po wydobyciu surowców skalnych oraz rekultywacja składowisk odpadów. | 1 |
| 20 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych | 10 |
| A-A-2 | Samodzielne studiowanie zagadnień poruszanych na ćwiczeniach audytoryjnych | 10 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych | 10 |
| 30 | ||
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Udział studenta w ćwiczeniach laboratoryjnych | 25 |
| A-L-2 | Samodzielne studiowanie zagadnień poruszanych na ćwiczeniach laboratoryjnych | 2 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych | 3 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział studenta w wykładach | 20 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie zagadnień wykładowych, w tym zapoznanie się z literaturą fachową | 20 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia wykładów (egzaminu) | 20 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne |
| M-2 | Prezentacje multimedialne z użyciem komputera i projektora |
| M-3 | Wykład problemowy |
| M-4 | Ćwiczenia przedmiotowe (audytoryjne i laboratoryjne) |
| M-5 | Praca w grupach |
| M-6 | Dyskusja dydaktyczna |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzana w trakcie realizacji zajęć |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzana w formie pisemnej w końcowej fazie zajęć jako podsumowująca osiągnięte efekty kształcenia |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_C25_W01 W zakresie wiedzy student nabył teoretyczne podstawy ochrony i rekultywacji gruntów | OS_1A_W09 | — | — | C-3, C-1, C-4, C-2 | T-W-10, T-W-6, T-W-3, T-W-14, T-W-2, T-W-5, T-W-8, T-W-11, T-W-13, T-A-1, T-A-4, T-A-5 | M-1, M-3, M-4, M-2 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_C25_U01 W zakresie umiejętności student potrafi wykorzystać nabytą wiedzę do oceny stopnia zdegradowana gruntów i dobrania odpowiedniego sposóbu ich rekultywacji | OS_1A_U09 | — | — | C-3, C-4, C-2 | T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-W-10, T-W-6, T-W-3, T-W-2, T-W-5, T-W-8, T-A-1, T-A-4, T-A-5 | M-1, M-3, M-4, M-6, M-5, M-2 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OS_1A_C25_K01 W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje własne inicjatywy, wykazuje się postawą odpowiedzialną i sumiennością w zdobywaniu wiedzy i umiejętności, ma świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie oraz uświadamia sobie zależności, jakie istnieją między stanem gruntów a jakością środowiska, w tym zdrowiem zwierząt i ludzi | OS_1A_K03 | — | — | C-3, C-1, C-4, C-2 | T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-W-10, T-W-6, T-W-3, T-W-14, T-W-1, T-W-2, T-W-5, T-W-8, T-W-11, T-W-13, T-A-1, T-A-4, T-A-5 | M-1, M-3, M-4, M-6, M-5, M-2 | S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_C25_W01 W zakresie wiedzy student nabył teoretyczne podstawy ochrony i rekultywacji gruntów | 2,0 | |
| 3,0 | Student posiada podstawową wiedzę, tj. zna w stopniu dostatecznym teoretyczne podstawy związane z ochroną i rekultywacją gruntów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_C25_U01 W zakresie umiejętności student potrafi wykorzystać nabytą wiedzę do oceny stopnia zdegradowana gruntów i dobrania odpowiedniego sposóbu ich rekultywacji | 2,0 | |
| 3,0 | Student posiada podstawowe umiejętności przedmiotowe, tj. potrafi określić tylko niektóre sposoby ochrony i rekultywacji gruntów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OS_1A_C25_K01 W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje własne inicjatywy, wykazuje się postawą odpowiedzialną i sumiennością w zdobywaniu wiedzy i umiejętności, ma świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie oraz uświadamia sobie zależności, jakie istnieją między stanem gruntów a jakością środowiska, w tym zdrowiem zwierząt i ludzi | 2,0 | |
| 3,0 | Student wykazuje się dostateczną sumiennością w zdobywaniu wiedzy i umiejętności, ma podstawową świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie oraz powiązań, jakie istnieją między stanem gruntów a jakością środowiska przyrodniczego | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Karczewska A., Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, Wydaw. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław, 2008
- Baran S., Turski R., Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wydaw. Akademii Rolniczej w Lublinie, Lublin, 1996
- Maciak F., Ochrona i rekultywacja środowiska, Wydaw. SGGW, Warszawa, 2003
Literatura dodatkowa
- Greinert H., Greinert A., Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego, Wydaw. Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra, 1999