Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (S2)

Sylabus przedmiotu Reaktywne formy tlenu i antyoksydanty:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biotechnologia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Reaktywne formy tlenu i antyoksydanty
Specjalność Biotechnologia w produkcji roślinnej
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 3 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA1 15 1,50,41zaliczenie
wykładyW1 15 1,50,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstaw chemii nieorganicznej i organicznej, biologii komórki oraz fizjologii człowieka i zwierzat

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania (:SOD, CT i GSH-Px, rola reduktazy glutationowej)4
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.3
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego3
T-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.3
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych.2
15
wykłady
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych.3
T-W-2Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza2
T-W-3Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.2
T-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.4
T-W-5System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu.2
T-W-6System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.i2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach15
A-A-2Przygotowanie prezentacji8
A-A-3Opanowanie materiału i przygotowanie do dyskusji dotyczacej tematyki poszczególnych ćwiczeń.20
A-A-4Konsultacje z prowadzacym ćwiczenia2
45
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Samodzielne studiowanie zalecanej literatury dotyczacej treści wykładow8
A-W-3Konsultacje z prowadzacym wykłady2
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia wykładów18
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów2
45

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny
M-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
M-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-4Ocena podsumowująca: Ocena z pisemnego zaliczenia wszystkich zagadnień objetych programem wykładów

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_2A_BTR-S-O6.2_W01
Student potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
BT_2A_W01, BT_2A_W06C-1T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-1M-2, M-4, M-1, M-3S-3, S-2, S-1, S-4
BT_2A_BTR-S-O6.2_W02
Rozumie znaczenie równowagi redox na kazdym poziomie organizacji zywej materii.
BT_2A_W01, BT_2A_W06C-1T-W-4M-2, M-4, M-1, M-3S-2, S-1, S-4
BT_2A_BTR-S-O6.2_W03
Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie, lokalizację oraz opisuje mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi jej skladowymi.
BT_2A_W01, BT_2A_W06C-1T-A-4, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-5, T-W-5, T-W-6M-2, M-4, M-1, M-3S-3, S-2, S-1, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_2A_BTR-S-O6.2_U01
Posługuje się i operuje podstawowymi pojęciami z z zakresu homestazy redoks na różnych poziomach organizacji zywej materii
BT_2A_U04, BT_2A_U07C-1T-A-4, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-5, T-W-5, T-W-2, T-W-3, T-W-6, T-W-4, T-W-1M-2, M-1, M-3S-2, S-1
BT_2A_BTR-S-O6.2_U02
Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
BT_2A_U04, BT_2A_U08C-1T-W-2, T-W-3, T-W-6, T-W-4, T-W-1M-2, M-1, M-3S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_2A_BTR-S-O6.2_K01
Jako członek grupy rzetelnie i z zaangażowaniem uczestniczy w pracach grupy nad przygotowaniem i realizacją powierzonego jej zadania. Ma świadomość odpowiedzialności za końcowy efekt pracy całości zespołu.
BT_2A_K05C-1T-A-4, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-5M-4, M-3S-2, S-1
BT_2A_BTR-S-O6.2_K02
W związku postępem rozwoju cywilizacyjnego i narastającym tempem zycia na swiadomość ciągłego i wzrastajacego zagrozenia stresem oksydacyjnym i wynikającym z niego konsekwencji zdrowotnych. Aktywnie i ciągle w uzupenia swą wiedzę z tego zakres studiując i analizując wartościowe źródla informacji z tej dziedziny.
BT_2A_K01, BT_2A_K03C-1T-A-4, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-5, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-1M-4, M-3S-2, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BT_2A_BTR-S-O6.2_W01
Student potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
2,0
3,0Student potrafi wymienić oraz w zarysiei scharakteryzować większość podstawowych reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich ich główne zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
3,5
4,0
4,5
5,0
BT_2A_BTR-S-O6.2_W02
Rozumie znaczenie równowagi redox na kazdym poziomie organizacji zywej materii.
2,0
3,0Student potrafi wyjaśnić pojęcie równowagi redoks oraz wyjaśnić w w podstawowym zarysie mechanizmy mogace prowadzić do stresu oksydacyjnego i jego ogólne, potencjalne szkodliwe następstawa dla organizmu
3,5
4,0
4,5
5,0
BT_2A_BTR-S-O6.2_W03
Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie, lokalizację oraz opisuje mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi jej skladowymi.
2,0
3,0Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie i lokalizację niektórych z nich. Wybiórczo pisuje dla niektórych antyoksydantów mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi innymi jej skladowymi.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BT_2A_BTR-S-O6.2_U01
Posługuje się i operuje podstawowymi pojęciami z z zakresu homestazy redoks na różnych poziomach organizacji zywej materii
2,0
3,0Student tylko w minimalnym stopniu posługuje się i operuje prawidłowo podstawowymi pojęciami z zakresu homestazy rekoks.
3,5
4,0
4,5
5,0
BT_2A_BTR-S-O6.2_U02
Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
2,0
3,0Student jedynie w miniomalnym stopniu potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac sytuacje i stany mogące potencjalnie być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BT_2A_BTR-S-O6.2_K01
Jako członek grupy rzetelnie i z zaangażowaniem uczestniczy w pracach grupy nad przygotowaniem i realizacją powierzonego jej zadania. Ma świadomość odpowiedzialności za końcowy efekt pracy całości zespołu.
2,0
3,0Student jedynie w podstawowym zakresie uczestniczy w pracy grupy przy przygotowaniu prezentacji, a przy jej omówieniu angazuje się jedynie w minimalnym stopniu
3,5
4,0
4,5
5,0
BT_2A_BTR-S-O6.2_K02
W związku postępem rozwoju cywilizacyjnego i narastającym tempem zycia na swiadomość ciągłego i wzrastajacego zagrozenia stresem oksydacyjnym i wynikającym z niego konsekwencji zdrowotnych. Aktywnie i ciągle w uzupenia swą wiedzę z tego zakres studiując i analizując wartościowe źródla informacji z tej dziedziny.
2,0
3,0Student w niewielkim stapniu angazuje się w poszukiwanie watrosciowych zródeł informacji, korzysta głównie z łatwo dostępnych, często nie mających charakteru naukowego informacji.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Bartosz G, Druga twarz tlenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006
  2. Grajek W, Przeciwutleniacze w żywności. Aspekty zdrowotne, technologiczne, molekularne i analityczne, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007
  3. Zabłocka A., Janusz m., Dwa oblicza wolnych rodnikow tlenowych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczallnej, warszawa, 2008, 62: 118-124, www.phmd.pl
  4. Gałecka E., Jacewicz R., Mrowicka M., Florkowski A., Gałecki P, Enzymy antyoksydacyjne – budowa, właściwości, funkcje., MEDPRES. Polski Merkuriusz Lekarski, Warszawa, 2008, 147: 266-268
  5. Kulbacka J., Saczko J., Chwiłkowska A, Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek, MEDPRES Polski Merkuruisz Lekarski, Warszawa, 2009, 157: 44-47
  6. 2Łuszczewski A., Matyska-Piekarska E., Trefler J., Wawer I., Łącki J., Śliwińska-Stańczyk P, Reaktywne formy tlenu – znaczenie w fizjologii i stanach patologii organizmu, Teramedia Wydawnictwo Medyczne - Reumatologia, Warszawa, 2007, 45; 284-289, www.teramedia.pl

Literatura dodatkowa

  1. Bańkowski E, Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych., Urban i Partner, Wrocław, 2009
  2. Lewiński A., Sewerynek E, Zmiatacze wolnych rodników, Przewodnik Lekarski, Warszawa, 2000, 9: 99-104
  3. Potargowicz E., Szerszenowicz E., Staniszewska E., Nowak D, Mitochondria jako żródło reaktywnych form tlenu, postępy Higieny i medycyny Doświadczalnej, Warszawa, 2005, 59; 259-266, www.phmd.pl
  4. Ścibor-bentkowska., Czeczot H., Komórki nowotworowe a stres oksydacyjny, Postępy Higieny i medycyny Doświadczalnej, Warszawa, 2009, 63; 58-72, www.phmd.pl

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania (:SOD, CT i GSH-Px, rola reduktazy glutationowej)4
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.3
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego3
T-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.3
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych.2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych.3
T-W-2Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza2
T-W-3Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.2
T-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.4
T-W-5System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu.2
T-W-6System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.i2
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach15
A-A-2Przygotowanie prezentacji8
A-A-3Opanowanie materiału i przygotowanie do dyskusji dotyczacej tematyki poszczególnych ćwiczeń.20
A-A-4Konsultacje z prowadzacym ćwiczenia2
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Samodzielne studiowanie zalecanej literatury dotyczacej treści wykładow8
A-W-3Konsultacje z prowadzacym wykłady2
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia wykładów18
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów2
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_W01Student potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_W01ma poszerzoną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku biotechnologia
BT_2A_W06ma szczegółową i uporządkowaną wiedzę z zakresu wykorzystania procesów molekularnych, enzymatycznych i fizjologicznych organizmów żywych w biotechnologii
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-2Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza
T-W-3Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.
T-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych.
Metody nauczaniaM-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji
M-1Wykład informacyjny
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-4Ocena podsumowująca: Ocena z pisemnego zaliczenia wszystkich zagadnień objetych programem wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wymienić oraz w zarysiei scharakteryzować większość podstawowych reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich ich główne zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_W02Rozumie znaczenie równowagi redox na kazdym poziomie organizacji zywej materii.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_W01ma poszerzoną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku biotechnologia
BT_2A_W06ma szczegółową i uporządkowaną wiedzę z zakresu wykorzystania procesów molekularnych, enzymatycznych i fizjologicznych organizmów żywych w biotechnologii
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
Metody nauczaniaM-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji
M-1Wykład informacyjny
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-4Ocena podsumowująca: Ocena z pisemnego zaliczenia wszystkich zagadnień objetych programem wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wyjaśnić pojęcie równowagi redoks oraz wyjaśnić w w podstawowym zarysie mechanizmy mogace prowadzić do stresu oksydacyjnego i jego ogólne, potencjalne szkodliwe następstawa dla organizmu
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_W03Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie, lokalizację oraz opisuje mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi jej skladowymi.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_W01ma poszerzoną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku biotechnologia
BT_2A_W06ma szczegółową i uporządkowaną wiedzę z zakresu wykorzystania procesów molekularnych, enzymatycznych i fizjologicznych organizmów żywych w biotechnologii
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania (:SOD, CT i GSH-Px, rola reduktazy glutationowej)
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych.
T-W-5System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu.
T-W-6System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.i
Metody nauczaniaM-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji
M-1Wykład informacyjny
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-4Ocena podsumowująca: Ocena z pisemnego zaliczenia wszystkich zagadnień objetych programem wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie i lokalizację niektórych z nich. Wybiórczo pisuje dla niektórych antyoksydantów mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi innymi jej skladowymi.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_U01Posługuje się i operuje podstawowymi pojęciami z z zakresu homestazy redoks na różnych poziomach organizacji zywej materii
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_U04analizuje czynniki wpływające na produkcję, jakość i bezpieczeństwo żywności; analizuje czynniki wpływające na środowisko przyrodnicze; szacuje skutki tworzenia, stosowania i uwalniania GMO do środowiska; określa wpływ i znaczenie biotechnologii w ochronie środowiska naturalnego i bioróżnorodności
BT_2A_U07analizuje główne szlaki metaboliczne oraz mechanizmy ich regulacji w oparciu o wiedzę z zakresu budowy i funkcji białek, hormonów i witamin; potrafi pozyskiwać i wykorzystywać enzymy
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania (:SOD, CT i GSH-Px, rola reduktazy glutationowej)
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych.
T-W-5System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu.
T-W-2Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza
T-W-3Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.
T-W-6System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.i
T-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych.
Metody nauczaniaM-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-1Wykład informacyjny
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student tylko w minimalnym stopniu posługuje się i operuje prawidłowo podstawowymi pojęciami z zakresu homestazy rekoks.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_U02Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_U04analizuje czynniki wpływające na produkcję, jakość i bezpieczeństwo żywności; analizuje czynniki wpływające na środowisko przyrodnicze; szacuje skutki tworzenia, stosowania i uwalniania GMO do środowiska; określa wpływ i znaczenie biotechnologii w ochronie środowiska naturalnego i bioróżnorodności
BT_2A_U08dobiera i stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze wykorzystywane w biotechnologii
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-2Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza
T-W-3Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.
T-W-6System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.i
T-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych.
Metody nauczaniaM-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-1Wykład informacyjny
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student jedynie w miniomalnym stopniu potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac sytuacje i stany mogące potencjalnie być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_K01Jako członek grupy rzetelnie i z zaangażowaniem uczestniczy w pracach grupy nad przygotowaniem i realizacją powierzonego jej zadania. Ma świadomość odpowiedzialności za końcowy efekt pracy całości zespołu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_K05wykazuje zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej; chętnie uczestniczy w pracy grupowej; potrafi kreatywnie planować i realizować działania własne i zespołowe
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania (:SOD, CT i GSH-Px, rola reduktazy glutationowej)
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych.
Metody nauczaniaM-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student jedynie w podstawowym zakresie uczestniczy w pracy grupy przy przygotowaniu prezentacji, a przy jej omówieniu angazuje się jedynie w minimalnym stopniu
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_BTR-S-O6.2_K02W związku postępem rozwoju cywilizacyjnego i narastającym tempem zycia na swiadomość ciągłego i wzrastajacego zagrozenia stresem oksydacyjnym i wynikającym z niego konsekwencji zdrowotnych. Aktywnie i ciągle w uzupenia swą wiedzę z tego zakres studiując i analizując wartościowe źródla informacji z tej dziedziny.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_K01wykazuje potrzebę ciągłego podnoszenia wiedzy ogólnej i kierunkowej; ma świadomość celowości podnoszenia zdobytej wiedzy zarówno w działaniach zawodowych, jak i rozwoju osobistym
BT_2A_K03ma świadomość wpływu biotechnologii na kształtowanie i stan środowiska naturalnego oraz zdrowie człowieka
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania (:SOD, CT i GSH-Px, rola reduktazy glutationowej)
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych.
T-W-5System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu.
T-W-2Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza
T-W-4Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych.
Metody nauczaniaM-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w niewielkim stapniu angazuje się w poszukiwanie watrosciowych zródeł informacji, korzysta głównie z łatwo dostępnych, często nie mających charakteru naukowego informacji.
3,5
4,0
4,5
5,0