Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S2)
specjalność: Ochrona przyrody

Sylabus przedmiotu Mokradła w krajobrazie:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Mokradła w krajobrazie
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Zakład Botaniki i Ochrony Przyrody
Nauczyciel odpowiedzialny Lesław Wołejko <Leslaw.Wolejko@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Sylwia Jurzyk-Nordlöw <Sylwia.Jurzyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 1,0 ECTS (formy) 1,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL3 10 0,50,29zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 10 0,20,29zaliczenie
wykładyW3 15 0,30,42zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wiedza z zakresu ekologii, hydrologii, gleboznawstwa i biologii

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Uzyskanie wiedzy na temat genezy, uwarunkowań rozwoju, funkcjonowania, zagrożeń i ochrony mokradeł. Poznanie metod i nabycie umiejętności badania, waloryzacji i restytucji mokradeł.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Warunki rozwoju ekosystemów mokradłowych. Analiza czynników fizjograficznych i modyfikującego wpływu człowieka.2
T-A-2Rozpoznawanie typów mokradeł w różnych krajobrazach i interpretowanie kierunków przekształceń. Roślinność torfotwórcza i system klasyfikacji roślinności; zbiorowiska torfotwórcze.2
T-A-3Mokradła jako biotopy organizmów z różnych grup systematycznych.2
T-A-4Funkcje mokradeł w ochronie przyrody i środowiska oraz w gospodarce człowieka.2
T-A-5Metody stratygraficzne, hydroekologiczne i fitosocjologiczne w badaniach mokradeł. Wyznaczenie transektów i punktów badawczych.2
10
laboratoria
T-L-1rozpoznawanie roślinności, określenie stosunków wodnych i stanu gospodarczego. Wykonanie wierceń złoż utworów biogenicznych i pobranie prób torfu i gytii do dalszych analiz.4
T-L-2Analiza torfu i gytii pod względem cech fizycznych i chemicznych2
T-L-3Mikroskopowa analiza szczątków organizmów torfotwórczych2
T-L-4Synteza wyników obserwacji terenowych i analiz laboratoryjnych. Określenie typu i rodzaju utworów organogenicznych. Zestawianie profili stratygraficznychwych, określenie typu hydroekologicznego mokradeł2
10
wykłady
T-W-1Systemy klasyfikacji, zróżnicowanie i typologia mokradeł Polski.2
T-W-2Uwarunkowania geograficzne i ekologiczne rozwoju i funkcjonowania ekosystemów mokradłowych2
T-W-3Klasyfikacja mokradłowych utworów biogenicznych. Cechy jakościowe torfów i gytii: skład botaniczny, stopień rozkładu, popielność, mikroflora.2
T-W-4Zintegrowane metody badania i monitoringu torfowisk. Metody torfoznawcze, hydroekologiczne, geodezyjne, analiza krajobrazowa.2
T-W-5Kierunki wykorzystania mokradeł – rolnictwo, leśnictwo, medycyna, przemysł.2
T-W-6Przyrodnicze skutki gospodarczego użytkowania mokradeł. Kierunki przemian siedliskowych, skutki dla zachowania bioróżnorodności.2
T-W-7Metody ochrony i restytucji mokradeł. Odtwarzanie warunków hydrologicznych, sposoby obniżania żyzności siedlisk, ekstensywne użytkowanie rolnicze jako metoda ochrony czynnej.3
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach10
A-L-2czytanie literatury przedmiotu5
15
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach9
9
ćwiczenia audytoryjne
0

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2ćwiczenie przedmiotowe
M-3przygotowanie prezentacji
M-4przygotowanie sprawozdania z ćwiczeń

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
S-2Ocena podsumowująca: ocena prezentacji
S-3Ocena podsumowująca: ocena sprawozdania z ćwiczeń

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_C08_W01
Ma wiedzę na temat genezy, zróżnicowania i roli ekologicznej mokradeł.
OS_2A_W07R2A_W05, R2A_W06C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-A-3, T-A-1M-1, M-2S-1
OS_2A_C08_W02
Zna zagrożenia i skutki dla mokradeł wynikające z nieracjonalnej działalności człowieka.
OS_2A_W08R2A_W04, R2A_W05, R2A_W07C-1T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-A-4M-1, M-2S-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_C08_U01
Potrafi przeprowadzić inwentaryzację i waloryzację kluczowych składników mokradeł
OS_2A_U07R2A_U06, R2A_U07, R2A_U08, R2A_U09C-1T-W-4, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-A-5M-4S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_C08_K01
Potrafi zaplanować badania i obserwacje stanu ekologicznego mokradła, potrafi zinterpretować wyniki tych badań i ocenić wpływ działalności człowieka
OS_2A_K04, OS_2A_K05R2A_K04, R2A_K05, R2A_K06C-1T-W-6, T-A-2M-4S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_C08_W01
Ma wiedzę na temat genezy, zróżnicowania i roli ekologicznej mokradeł.
2,0
3,0ma ogólną wiedzę na temat klasyfikacji mokradeł
3,5
4,0
4,5
5,0
OS_2A_C08_W02
Zna zagrożenia i skutki dla mokradeł wynikające z nieracjonalnej działalności człowieka.
2,0
3,0przygotuje i przedstawi prezentację w sposób niepełny omawiającą zagadnienie. Nie potrafi odpowiedzieć na żadne z trzech pytań dotyczących przedstawianego zagadnienia
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_C08_U01
Potrafi przeprowadzić inwentaryzację i waloryzację kluczowych składników mokradeł
2,0
3,0przedstawi sprawozdanie z ćwiczeń, słabo, z dużymi brakami i błędami
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_C08_K01
Potrafi zaplanować badania i obserwacje stanu ekologicznego mokradła, potrafi zinterpretować wyniki tych badań i ocenić wpływ działalności człowieka
2,0
3,0przedstawi sprawozdanie z ćwiczeń, słabo, z dużymi brakami i błędami
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Tobolski K., Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2000
  2. Ilnicki P., Torfowiska i torf, Wyd. AR w Poznaniu, Poznań, 2002
  3. Pawlaczyk P., Wołejko L., Jermaczek A., Stańko R., Poradnik ochrony mokradeł, Wyd. LKP, Świebodzin, 2001

Literatura dodatkowa

  1. Tobolski K., Torfowiska na przykładzie Ziemi Świeckiej., Tow. Przyj. Dolnej Wisły, Świecie, 2003

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Warunki rozwoju ekosystemów mokradłowych. Analiza czynników fizjograficznych i modyfikującego wpływu człowieka.2
T-A-2Rozpoznawanie typów mokradeł w różnych krajobrazach i interpretowanie kierunków przekształceń. Roślinność torfotwórcza i system klasyfikacji roślinności; zbiorowiska torfotwórcze.2
T-A-3Mokradła jako biotopy organizmów z różnych grup systematycznych.2
T-A-4Funkcje mokradeł w ochronie przyrody i środowiska oraz w gospodarce człowieka.2
T-A-5Metody stratygraficzne, hydroekologiczne i fitosocjologiczne w badaniach mokradeł. Wyznaczenie transektów i punktów badawczych.2
10

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1rozpoznawanie roślinności, określenie stosunków wodnych i stanu gospodarczego. Wykonanie wierceń złoż utworów biogenicznych i pobranie prób torfu i gytii do dalszych analiz.4
T-L-2Analiza torfu i gytii pod względem cech fizycznych i chemicznych2
T-L-3Mikroskopowa analiza szczątków organizmów torfotwórczych2
T-L-4Synteza wyników obserwacji terenowych i analiz laboratoryjnych. Określenie typu i rodzaju utworów organogenicznych. Zestawianie profili stratygraficznychwych, określenie typu hydroekologicznego mokradeł2
10

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Systemy klasyfikacji, zróżnicowanie i typologia mokradeł Polski.2
T-W-2Uwarunkowania geograficzne i ekologiczne rozwoju i funkcjonowania ekosystemów mokradłowych2
T-W-3Klasyfikacja mokradłowych utworów biogenicznych. Cechy jakościowe torfów i gytii: skład botaniczny, stopień rozkładu, popielność, mikroflora.2
T-W-4Zintegrowane metody badania i monitoringu torfowisk. Metody torfoznawcze, hydroekologiczne, geodezyjne, analiza krajobrazowa.2
T-W-5Kierunki wykorzystania mokradeł – rolnictwo, leśnictwo, medycyna, przemysł.2
T-W-6Przyrodnicze skutki gospodarczego użytkowania mokradeł. Kierunki przemian siedliskowych, skutki dla zachowania bioróżnorodności.2
T-W-7Metody ochrony i restytucji mokradeł. Odtwarzanie warunków hydrologicznych, sposoby obniżania żyzności siedlisk, ekstensywne użytkowanie rolnicze jako metoda ochrony czynnej.3
15

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach10
A-L-2czytanie literatury przedmiotu5
15
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach9
9
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
0
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C08_W01Ma wiedzę na temat genezy, zróżnicowania i roli ekologicznej mokradeł.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_W07Ma rozszerzoną wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego. Ma pogłębioną wiedzę na temat zasad zrównoważonego użytkowania środowiska z uwzględnieniem dbałości o różnorodność biologiczną oraz ma poszerzoną wiedzę o zagrożeniach środowiska przyrodniczego. Zna zaawansowane technologie inżynierskie wykorzystywane w ochronie środowiska.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_W05wykazuje znajomość zaawansowanych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
R2A_W06ma rozszerzoną wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz o jego zagrożeniach
Cel przedmiotuC-1Uzyskanie wiedzy na temat genezy, uwarunkowań rozwoju, funkcjonowania, zagrożeń i ochrony mokradeł. Poznanie metod i nabycie umiejętności badania, waloryzacji i restytucji mokradeł.
Treści programoweT-W-1Systemy klasyfikacji, zróżnicowanie i typologia mokradeł Polski.
T-W-2Uwarunkowania geograficzne i ekologiczne rozwoju i funkcjonowania ekosystemów mokradłowych
T-W-3Klasyfikacja mokradłowych utworów biogenicznych. Cechy jakościowe torfów i gytii: skład botaniczny, stopień rozkładu, popielność, mikroflora.
T-A-3Mokradła jako biotopy organizmów z różnych grup systematycznych.
T-A-1Warunki rozwoju ekosystemów mokradłowych. Analiza czynników fizjograficznych i modyfikującego wpływu człowieka.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2ćwiczenie przedmiotowe
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0ma ogólną wiedzę na temat klasyfikacji mokradeł
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C08_W02Zna zagrożenia i skutki dla mokradeł wynikające z nieracjonalnej działalności człowieka.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_W08Ma poszerzoną wiedzę na temat zmian i zagrożeń środowiska spowodowanych działalnością człowieka na powierzchni ziemi i w glebach. Potrafi interpretować i oceniać zmiany środowiska wykorzystując znane metody i techniki inżynierskie.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_W04ma pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R2A_W05wykazuje znajomość zaawansowanych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
R2A_W07ma rozszerzoną wiedzę na temat stanu i kompleksowego działania czynników determinujących funkcjonowanie i rozwój obszarów wiejskich
Cel przedmiotuC-1Uzyskanie wiedzy na temat genezy, uwarunkowań rozwoju, funkcjonowania, zagrożeń i ochrony mokradeł. Poznanie metod i nabycie umiejętności badania, waloryzacji i restytucji mokradeł.
Treści programoweT-W-5Kierunki wykorzystania mokradeł – rolnictwo, leśnictwo, medycyna, przemysł.
T-W-6Przyrodnicze skutki gospodarczego użytkowania mokradeł. Kierunki przemian siedliskowych, skutki dla zachowania bioróżnorodności.
T-W-7Metody ochrony i restytucji mokradeł. Odtwarzanie warunków hydrologicznych, sposoby obniżania żyzności siedlisk, ekstensywne użytkowanie rolnicze jako metoda ochrony czynnej.
T-A-4Funkcje mokradeł w ochronie przyrody i środowiska oraz w gospodarce człowieka.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2ćwiczenie przedmiotowe
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: ocena prezentacji
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0przygotuje i przedstawi prezentację w sposób niepełny omawiającą zagadnienie. Nie potrafi odpowiedzieć na żadne z trzech pytań dotyczących przedstawianego zagadnienia
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C08_U01Potrafi przeprowadzić inwentaryzację i waloryzację kluczowych składników mokradeł
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_U07Samodzielnie lub w zespole inwentaryzuje i waloryzuje zasoby przyrody. Zna i potrafi sporządzać rozszerzone bilanse związane z prawidłowym funkcjonowaniem ekosystemów. Przeprowadza, analizuje i ocenia poprawność wykonanych przez siebie zadań z zakresu ochrony środowiska i krajobrazu. Posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_U06posiada umiejętność doboru i modyfikacji typowych działań (w tym technik i technologii) dostosowanych do zasobów przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka, zgodnych ze studiowanym kierunkiem studiów
R2A_U07ocenia wady i zalety podjętych działań, w tym ich oryginalność w rozwiązywaniu zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
R2A_U08posiada pogłębioną umiejętność przygotowania różnych prac pisemnych w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów lub w obszarze leżącym na pograniczu różnych dyscyplin naukowych
R2A_U09posiada pogłębioną umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów lub w obszarze leżącym na pograniczu różnych dyscyplin naukowych
Cel przedmiotuC-1Uzyskanie wiedzy na temat genezy, uwarunkowań rozwoju, funkcjonowania, zagrożeń i ochrony mokradeł. Poznanie metod i nabycie umiejętności badania, waloryzacji i restytucji mokradeł.
Treści programoweT-W-4Zintegrowane metody badania i monitoringu torfowisk. Metody torfoznawcze, hydroekologiczne, geodezyjne, analiza krajobrazowa.
T-L-1rozpoznawanie roślinności, określenie stosunków wodnych i stanu gospodarczego. Wykonanie wierceń złoż utworów biogenicznych i pobranie prób torfu i gytii do dalszych analiz.
T-L-2Analiza torfu i gytii pod względem cech fizycznych i chemicznych
T-L-3Mikroskopowa analiza szczątków organizmów torfotwórczych
T-A-5Metody stratygraficzne, hydroekologiczne i fitosocjologiczne w badaniach mokradeł. Wyznaczenie transektów i punktów badawczych.
Metody nauczaniaM-4przygotowanie sprawozdania z ćwiczeń
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: ocena sprawozdania z ćwiczeń
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0przedstawi sprawozdanie z ćwiczeń, słabo, z dużymi brakami i błędami
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C08_K01Potrafi zaplanować badania i obserwacje stanu ekologicznego mokradła, potrafi zinterpretować wyniki tych badań i ocenić wpływ działalności człowieka
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_K04W sposób odpowiedzialny i kompetentny potrafi podjąć decyzję o sposobach oceny stanu i ochrony środowiska. Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego.
OS_2A_K05Dostrzega ryzyko i potrafi ocenić skutki zaplanowanych działań w zakresie ochrony środowiska. Zna metody i działania zmierzające do ograniczenia ryzyka i przewidywania skutków działalności w zakresie ochrony środowiska.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
R2A_K05ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję wysokiej jakości żywności, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
R2A_K06posiada znajomość działań zmierzających do ograniczenia ryzyka i przewidywania skutków działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
Cel przedmiotuC-1Uzyskanie wiedzy na temat genezy, uwarunkowań rozwoju, funkcjonowania, zagrożeń i ochrony mokradeł. Poznanie metod i nabycie umiejętności badania, waloryzacji i restytucji mokradeł.
Treści programoweT-W-6Przyrodnicze skutki gospodarczego użytkowania mokradeł. Kierunki przemian siedliskowych, skutki dla zachowania bioróżnorodności.
T-A-2Rozpoznawanie typów mokradeł w różnych krajobrazach i interpretowanie kierunków przekształceń. Roślinność torfotwórcza i system klasyfikacji roślinności; zbiorowiska torfotwórcze.
Metody nauczaniaM-4przygotowanie sprawozdania z ćwiczeń
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: ocena sprawozdania z ćwiczeń
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0przedstawi sprawozdanie z ćwiczeń, słabo, z dużymi brakami i błędami
3,5
4,0
4,5
5,0