Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki - Transport (S1)
specjalność: inżynieria środowiska w transporcie

Sylabus przedmiotu Teoria ruchu samochodu:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Transport
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Teoria ruchu samochodu
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Eksploatacji Pojazdów Samochodowych
Nauczyciel odpowiedzialny Maciej Lisowski <Maciej.Lisowski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 4,0 ECTS (formy) 4,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny 3 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
projektyP5 15 1,30,44zaliczenie
wykładyW5 30 2,70,56egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wiadomości z matematyki umożliwiające obliczenie zadań (przekształcanie wzorów, proste całki) podstawowe wiadomości z fizyki (kinematyka i dynamika) Podstawowe wiadomości z mechaniki technicznej.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Ocena źródeł napędu w pojazdach samochodowych i umiejętność obliczania wartości parametrów silnika w dowolnych warunkach otoczenia (temperatura i wysokość npm). Umiejętność wykorzystania charakterystyki prędkościowej silnika do rozwiązywania zagadnień z teorii ruchu.
C-2Poznanie wpływu układu naędowego na wartość siły napędowej
C-3Poznanie sił, momentów i reakcji nawierzchni działających na koło sztywne i odniesienie ich do koła elastycznego. Poznanie strat energetycznych i poślizgów towarzyszących współpracy koła z nawierzchnią
C-4Poznanie oporów ruchu pojazdu i umiejętność ich obliczania. Umiejętność oceny właściwości ruchowuch pojazdu na podstawie wykonanej charakterystyki.
C-5Poznanie metod doboru przełożeń w układzie napędowym pojazdu i umiejętność ich obliczania
C-6Poznanie zjawisk i etapów występujących w ruchu opóźnionym samochodu
C-7Poznanie zjawisk występujących podzczas ruchu pojazdu po torze krzywoliniowym

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
projekty
T-P-1Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu - założenia projektowe (dane techniczne pojazdu, przekształcenie charakterystyki silnika M=f(n) na formę tabelaryczną.1
T-P-2Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - wykorzystanie elastyczności silnika, wpływu warunków zewnętrznych na moc i moment obrotowy oraz zależności pomiędzy mocą, momentem obrotowym i prędkością obrotową do obliczania potrzebnych wartości1
T-P-3Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka wyznaczania linii podaży siły napędowej na kołach w funkcji prędkości liniowej pojazdu1
T-P-4Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka wyznaczania linii zapotrzebowania na siłę napędową na kołach (suma oporów ruchu)1
T-P-5Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka tworzenia charakterystyki własciiwości trakcyjnych1
T-P-6Omówienie otrzymanych charakterystyk trakcyjnych - ocena ewentualnych błędów, - określenie prędkości maksymalnej samochodu, - określenie maksymalnej siły napędowej i maksymalnego zapasu siły napędowej na kołach, - ocena mozliwości pokanania dodatkowych oporów ruchu, - próba porównania wyznaczonych, na podstawie charakterystyki, właściwości z danymi podanymi przez producenta.1
T-P-7Omówienie propozycji zmian w układzie napędowym w celu dostosowania samochodu do spełnienia określonych wymogów.1
T-P-8Dostosowanie parametrów układu napędowego do spełnienia wyznaczonych wymagań - dobór przełożeń1
T-P-9Wprowadzenie ewentualnych zmian - wyznaczenie wartości przełożeń, - zmiana innych parametrów (ciężar, współczynnik kształtu)1
T-P-10Wykonanie charakterystyki trakcyjnej po wprowadzonych zmianach1
T-P-11Omówienie i porównanie otrzymanych charakterystyk, ocena błędów1
T-P-12Ocena możliwości ruchu pojazdu ze względu na przyczepność1
T-P-13Ocena charakterystyki sterowności pojazdu1
T-P-14Wykreślna ocena mechanizmu zwrotniczego na podstawie krzywej błędów Wyznaczenie maksymalnych prędkości jazdy po łuku o określonym promieniu1
T-P-15Końcowa ocena otrzymanych wyników i zaliczenie projektu1
15
wykłady
T-W-1Charakterystyka źródła napędu, wpływ warunków zewnęrznych (temperatura pod maską i wysokość ponad poziom morza) na moc i moment obrotowy silnika, elastyczność silnika2
T-W-2Układ napędowy pojazdu, elementy składowe, sprawność mechaniczna układu napędowego, przełożenie całkowite w układzie napędowym1
T-W-3Ruch toczny koła sztywnego, - układ sił i momentów działających na koło toczone i równanie ruchu koła toczonego, - układ sił i momentów działających na koło napędzane i równanie ruchu koła napędzanego, - układ sił i momentów działających na koło hamowane i równanie ruchu koła hamowanego, - układ sił i momentów działających na koło obojętne i równanie ruchu koła obojętnego, - koło swobodne jako szczególny przypadek koła obojętnego, - ruch toczny koła sztywnego, hamowanego i napędzanego, z poślizgiem, promień toczny koła hamowanego i napędzanego3
T-W-4Koło o dużej odkształcalności - rodzaje sztywności ogumienia, - definicje promieni koła (swobodny, statyczny, dynamiczny, toczny, kinematyczny,obtaczania)1
T-W-5Pionowe reakcje nawierzchni koła elastycznego - rozkład nacisków jednostkowych w warunkach statycznych, - rozkład nacisków jednostkowych dla koła toczonego, - rozkład nacisków jednostkowych dla koła napędzanego, - odkształcenie obwodowe koła elastycznego spowodowane momentem (napędzającym, hamującym)1
T-W-6Przyczepność koła elastycznego - siła przyczepności, - współczynnik przyczepności, - zależność współczynnika przyczepności od poślizgu.1
T-W-7Straty energetyczne wruchu tocznym koła elastycznego - straty związane z odkształceniem ogumienia (histerezy, bezwładności, rezonans), - straty tarcia ślizgowego, - straty uderzenia bieżnika o nawierzchnię, - straty przyssawania, - straty wentylacyjne, - straty spowodowane odkształceniem nawierzchni, - straty tarcia w łożyskach.1
T-W-8Opory ruchu samochodu - siła obwodowa i siła oporów toczenia, - podział oporów ruchu (podstawowy, dodatkowy), - opory toczenia, - opory powietrza, - opór wzniesienia, - opory bezwładności, - opór skrętu, - opór uciągu, - opór całkowity zestawu (ciągnik, przyczepa).3
T-W-9Reakcje nawierzchni - statyczne reakcje nawierzchni, - reakcje nawierzchni ruchowe, - graniczne wartości reakcji nawierzchni, siły napędowej i momentu napędowego na kołach2
T-W-10Charakterystyka właściwości trakcyjnych - zapotrzebowanie mocy na kołach, pole zapotrzebowania mocy, - optymalne i rzeczywiste pole podaży mocy na kołach, - optymalne i rzeczywiste pole zapasu mocy na kołach, wypełnienie pola optymalnego, - suma podstawowych sił oporów ruchu jako ograniczenie pola zapotrzebowania siły napędowej na kołach, - podaż siły napędowej na kołach, - optymalne i rzeczywiste pole zapasu siły napędowej na kołach, - charakterystyka trakcyjna samochodu.3
T-W-11Dobór przełożeń w układzie napędowym - pojęcia podstawowe, rodzaje przełożeń (obrotów, momentu, kinematyczne, dynamiczne szybkobieżności), - etapy doboru przełożeń, - dobór przełożenia całkowitego na biegu najszybszym.2
T-W-12Dobór przełożeń cd. - wyodrębnienie przełożenia przekładni głównej, - dobór przełożenia biegu najwolniejszego (kryteria doboru przełożenia biegu najwolniejszego)2
T-W-13Dobór przełożeń cd. - dobór liczby przełożeń, - dobór wartości przełożeń biegów pośrednich według postępu geometrycznego pojedynczego.2
T-W-14Ruch opóźniony samochodu - przypadki ruchu opóźnionego (równania), - opóźnienie hamowania, - droga hamowania, - czas reakcji, - odcinki drogi hamowania, - całkowita droga hamowania, - skuteczność hamowania, - istota działania układu ABS.2
T-W-15Ruch samochodu po torze krzywoliniowym - geometria skretu, zasada Akermana, - trapezowy mechanizm zwrotniczy, krzywa błędów.2
T-W-16Boczne znoszenie ogumienia - zmiana kształtu powierzchni współpracy koła z nawierzchnią, - moment stabilizacyjny, - zjawiska podsterownosci i nadsterowności, - graniczneprędkości jazdy samochodu po łuku (ze względu na poślizg i wywrócenie).2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
projekty
A-P-1uczestnictwo w zajęciach15
A-P-2Wykonanie omówionych na zajęciach zadań20
A-P-3Przygotowanie do zaliczenia projektu3
38
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2Przygotowanie do wykładów problemowych (część wykładów prowadzona jest w formie dyskusji nad określonym problemem. Tematyka kolejnych wykładów jest zapowiadana. Do rozwiązywania postawionych problemów wykorzystywana jest wiedza nabyta na poprzednich wykładach. Niezbędne jest zatem zapoznanie się studenta z treściami zawartymi w podanej literaturze.20
A-W-3przygotowanie do egzaminu30
80

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metoda podająca - wykład informacyjny Metoda problemowa - wykład problemowy
M-2symulacja własciwości ruchowych pojazdu

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny w formie testu wielokrotnego wyboru - obejmuje całość materiału, - brak punktów ujemnych (za niewłaściwą odpowiedź jest 0 pkt) - odpowiedzi częściowe punktowane proporcjonalnie
S-2Ocena podsumowująca: Zajęcia projektowe oceniane są na koniec po wykonaniu projektu.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
T_1A_C16-1_W01
Student powinien: - definiować parametry układu napędowego pojazdu, - opisać siły i zjawiska występujące w kole samochodowym, - rozpoznać i opisać siły z jakimi pojazd oddziałuje na otoczenie oraz siły z jakimi otoczenie oddziałuje na pojazd stojący i będący w ruchu, - wie jak dobierać najważniejsze parametry eksploatacyjne układu napędowego pojazdu, - jest w stanie opisać zachowanie się pojazdu na drodze
T_1A_W05, T_1A_W03, T_1A_W06, T_1A_W08, T_1A_W12, T_1A_W13T1A_W01, T1A_W02, T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07InzA_W01, InzA_W02C-2, C-3, C-1, C-4, C-5, C-6, C-7T-W-4, T-W-2, T-W-6, T-W-7, T-W-9, T-W-5, T-W-8, T-W-11, T-W-12, T-W-13, T-W-14, T-W-15, T-W-16, T-W-1, T-W-10, T-W-3M-1S-2, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
T_1A_C16-1_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: - obliczać parametry pracy źródła napędu, ocenić wpływ warunków zewnętrznych na parametry pracy silnika, - umieć rozwiązywać typowe zadania z zakresu teorii ruchu samochodu, - umieć wykonać charakterystykę trakcyjną pojazdu i na jej podstawie przeprowadzić analizę parametrów użytkowych pojazdu, wskazać ewentualne mankamenty i posługując się odpowiednimi narzędziami dobrać parametry układu napędowego spełniające określone wymagania.
T_1A_U01, T_1A_U02, T_1A_U03, T_1A_U06, T_1A_U07, T_1A_U10, T_1A_U11T1A_U01, T1A_U02, T1A_U03, T1A_U04, T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U12InzA_U01, InzA_U02, InzA_U04, InzA_U06, InzA_U08C-2, C-4, C-5, C-7T-P-1, T-P-2, T-P-3, T-P-4, T-P-5, T-P-6, T-P-7, T-P-8, T-P-9, T-P-10, T-P-11, T-P-12, T-P-13, T-P-15, T-P-14M-2S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
T_1A_C16-1_W01
Student powinien: - definiować parametry układu napędowego pojazdu, - opisać siły i zjawiska występujące w kole samochodowym, - rozpoznać i opisać siły z jakimi pojazd oddziałuje na otoczenie oraz siły z jakimi otoczenie oddziałuje na pojazd stojący i będący w ruchu, - wie jak dobierać najważniejsze parametry eksploatacyjne układu napędowego pojazdu, - jest w stanie opisać zachowanie się pojazdu na drodze
2,0poniżej 50 % maksymalnej sumy punktów w teście (poniżej 10 pkt)
3,0od 10 do 11,99 pkt
3,5od 12 do 13,99 pkt
4,0od 14 do 15,99 pkt
4,5od 16 do 18 pkt
5,0powyżej 18 pkt

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
T_1A_C16-1_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: - obliczać parametry pracy źródła napędu, ocenić wpływ warunków zewnętrznych na parametry pracy silnika, - umieć rozwiązywać typowe zadania z zakresu teorii ruchu samochodu, - umieć wykonać charakterystykę trakcyjną pojazdu i na jej podstawie przeprowadzić analizę parametrów użytkowych pojazdu, wskazać ewentualne mankamenty i posługując się odpowiednimi narzędziami dobrać parametry układu napędowego spełniające określone wymagania.
2,0Brak projektu
3,0Oddany w terminie projekt podstawowy lub oddany projekt kompletny po terminie
3,5Oddany w terminie projekt podstawowy oraz prawidłowe odpowiedzi na dwa pytania dotyczące projektu, oddany w terminie projekt kompletny
4,0Oddany w terminie projekt kompletny oraz prawidłowe odpowiedzi na dwa pytania dotyczące projektu
4,5Oddany w terminie projekt kompletny oraz prawidłowe odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące projektu
5,0Oddany w terminie projekt kompletny oraz prawidłowe odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące projektu i szczególna aktywność na zajęciach

Literatura podstawowa

  1. Lisowski M., Teoria ruchu samochodu. Teoria napędu, Wyd. Uczelniane PS, Szczecin, 2003, 1
  2. Dębicki M., Teoria ruchu samochodu. Teoria napędu, WNT, Warszawa, 1976, 3
  3. Siłka W., Teoria ruchu samochodu, WNT, Warszawa, 2002

Literatura dodatkowa

  1. Lanzendoerfer J., Szczepaniak C., Teoria ruchu samochodu, WKiŁ, Warszawa, 1980
  2. Mitschke M., Dynamika samochodu, WKiŁ, Warszawa, 1977

Treści programowe - projekty

KODTreść programowaGodziny
T-P-1Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu - założenia projektowe (dane techniczne pojazdu, przekształcenie charakterystyki silnika M=f(n) na formę tabelaryczną.1
T-P-2Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - wykorzystanie elastyczności silnika, wpływu warunków zewnętrznych na moc i moment obrotowy oraz zależności pomiędzy mocą, momentem obrotowym i prędkością obrotową do obliczania potrzebnych wartości1
T-P-3Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka wyznaczania linii podaży siły napędowej na kołach w funkcji prędkości liniowej pojazdu1
T-P-4Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka wyznaczania linii zapotrzebowania na siłę napędową na kołach (suma oporów ruchu)1
T-P-5Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka tworzenia charakterystyki własciiwości trakcyjnych1
T-P-6Omówienie otrzymanych charakterystyk trakcyjnych - ocena ewentualnych błędów, - określenie prędkości maksymalnej samochodu, - określenie maksymalnej siły napędowej i maksymalnego zapasu siły napędowej na kołach, - ocena mozliwości pokanania dodatkowych oporów ruchu, - próba porównania wyznaczonych, na podstawie charakterystyki, właściwości z danymi podanymi przez producenta.1
T-P-7Omówienie propozycji zmian w układzie napędowym w celu dostosowania samochodu do spełnienia określonych wymogów.1
T-P-8Dostosowanie parametrów układu napędowego do spełnienia wyznaczonych wymagań - dobór przełożeń1
T-P-9Wprowadzenie ewentualnych zmian - wyznaczenie wartości przełożeń, - zmiana innych parametrów (ciężar, współczynnik kształtu)1
T-P-10Wykonanie charakterystyki trakcyjnej po wprowadzonych zmianach1
T-P-11Omówienie i porównanie otrzymanych charakterystyk, ocena błędów1
T-P-12Ocena możliwości ruchu pojazdu ze względu na przyczepność1
T-P-13Ocena charakterystyki sterowności pojazdu1
T-P-14Wykreślna ocena mechanizmu zwrotniczego na podstawie krzywej błędów Wyznaczenie maksymalnych prędkości jazdy po łuku o określonym promieniu1
T-P-15Końcowa ocena otrzymanych wyników i zaliczenie projektu1
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Charakterystyka źródła napędu, wpływ warunków zewnęrznych (temperatura pod maską i wysokość ponad poziom morza) na moc i moment obrotowy silnika, elastyczność silnika2
T-W-2Układ napędowy pojazdu, elementy składowe, sprawność mechaniczna układu napędowego, przełożenie całkowite w układzie napędowym1
T-W-3Ruch toczny koła sztywnego, - układ sił i momentów działających na koło toczone i równanie ruchu koła toczonego, - układ sił i momentów działających na koło napędzane i równanie ruchu koła napędzanego, - układ sił i momentów działających na koło hamowane i równanie ruchu koła hamowanego, - układ sił i momentów działających na koło obojętne i równanie ruchu koła obojętnego, - koło swobodne jako szczególny przypadek koła obojętnego, - ruch toczny koła sztywnego, hamowanego i napędzanego, z poślizgiem, promień toczny koła hamowanego i napędzanego3
T-W-4Koło o dużej odkształcalności - rodzaje sztywności ogumienia, - definicje promieni koła (swobodny, statyczny, dynamiczny, toczny, kinematyczny,obtaczania)1
T-W-5Pionowe reakcje nawierzchni koła elastycznego - rozkład nacisków jednostkowych w warunkach statycznych, - rozkład nacisków jednostkowych dla koła toczonego, - rozkład nacisków jednostkowych dla koła napędzanego, - odkształcenie obwodowe koła elastycznego spowodowane momentem (napędzającym, hamującym)1
T-W-6Przyczepność koła elastycznego - siła przyczepności, - współczynnik przyczepności, - zależność współczynnika przyczepności od poślizgu.1
T-W-7Straty energetyczne wruchu tocznym koła elastycznego - straty związane z odkształceniem ogumienia (histerezy, bezwładności, rezonans), - straty tarcia ślizgowego, - straty uderzenia bieżnika o nawierzchnię, - straty przyssawania, - straty wentylacyjne, - straty spowodowane odkształceniem nawierzchni, - straty tarcia w łożyskach.1
T-W-8Opory ruchu samochodu - siła obwodowa i siła oporów toczenia, - podział oporów ruchu (podstawowy, dodatkowy), - opory toczenia, - opory powietrza, - opór wzniesienia, - opory bezwładności, - opór skrętu, - opór uciągu, - opór całkowity zestawu (ciągnik, przyczepa).3
T-W-9Reakcje nawierzchni - statyczne reakcje nawierzchni, - reakcje nawierzchni ruchowe, - graniczne wartości reakcji nawierzchni, siły napędowej i momentu napędowego na kołach2
T-W-10Charakterystyka właściwości trakcyjnych - zapotrzebowanie mocy na kołach, pole zapotrzebowania mocy, - optymalne i rzeczywiste pole podaży mocy na kołach, - optymalne i rzeczywiste pole zapasu mocy na kołach, wypełnienie pola optymalnego, - suma podstawowych sił oporów ruchu jako ograniczenie pola zapotrzebowania siły napędowej na kołach, - podaż siły napędowej na kołach, - optymalne i rzeczywiste pole zapasu siły napędowej na kołach, - charakterystyka trakcyjna samochodu.3
T-W-11Dobór przełożeń w układzie napędowym - pojęcia podstawowe, rodzaje przełożeń (obrotów, momentu, kinematyczne, dynamiczne szybkobieżności), - etapy doboru przełożeń, - dobór przełożenia całkowitego na biegu najszybszym.2
T-W-12Dobór przełożeń cd. - wyodrębnienie przełożenia przekładni głównej, - dobór przełożenia biegu najwolniejszego (kryteria doboru przełożenia biegu najwolniejszego)2
T-W-13Dobór przełożeń cd. - dobór liczby przełożeń, - dobór wartości przełożeń biegów pośrednich według postępu geometrycznego pojedynczego.2
T-W-14Ruch opóźniony samochodu - przypadki ruchu opóźnionego (równania), - opóźnienie hamowania, - droga hamowania, - czas reakcji, - odcinki drogi hamowania, - całkowita droga hamowania, - skuteczność hamowania, - istota działania układu ABS.2
T-W-15Ruch samochodu po torze krzywoliniowym - geometria skretu, zasada Akermana, - trapezowy mechanizm zwrotniczy, krzywa błędów.2
T-W-16Boczne znoszenie ogumienia - zmiana kształtu powierzchni współpracy koła z nawierzchnią, - moment stabilizacyjny, - zjawiska podsterownosci i nadsterowności, - graniczneprędkości jazdy samochodu po łuku (ze względu na poślizg i wywrócenie).2
30

Formy aktywności - projekty

KODForma aktywnościGodziny
A-P-1uczestnictwo w zajęciach15
A-P-2Wykonanie omówionych na zajęciach zadań20
A-P-3Przygotowanie do zaliczenia projektu3
38
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach30
A-W-2Przygotowanie do wykładów problemowych (część wykładów prowadzona jest w formie dyskusji nad określonym problemem. Tematyka kolejnych wykładów jest zapowiadana. Do rozwiązywania postawionych problemów wykorzystywana jest wiedza nabyta na poprzednich wykładach. Niezbędne jest zatem zapoznanie się studenta z treściami zawartymi w podanej literaturze.20
A-W-3przygotowanie do egzaminu30
80
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaT_1A_C16-1_W01Student powinien: - definiować parametry układu napędowego pojazdu, - opisać siły i zjawiska występujące w kole samochodowym, - rozpoznać i opisać siły z jakimi pojazd oddziałuje na otoczenie oraz siły z jakimi otoczenie oddziałuje na pojazd stojący i będący w ruchu, - wie jak dobierać najważniejsze parametry eksploatacyjne układu napędowego pojazdu, - jest w stanie opisać zachowanie się pojazdu na drodze
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówT_1A_W05ma uporządkowaną wiedzę w zakresie budowy środków transportu
T_1A_W03ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę zakresie mechaniki, termodynamiki i elektrotechniki niezbędną do zrozumienia procesów zachodzących w silniku spalinowym, oddziaływań mechanicznych występujących w mechanizmach pojazdów samochodowych, zjawisk i procesów elektrycznych w zespołach pojazdu, oddziaływania otoczenia na pojazd
T_1A_W06ma uporządkowaną wiedzę w zakresie techniki pojazdów budowy i działania źródeł napędu, mechanizmów i podzespołów pojazdów samochodowych
T_1A_W08ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę w zakresie zasad działania silników i elementów mechanicznych pojazdów samochodowych
T_1A_W12zna i rozumie procesy konstruowania i wytwarzania elementów maszyn, w tym pojazdu samochodowego i jego zespołów
T_1A_W13zna i rozumie metodykę projektowania elementów i zespołów pojazdu
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W01ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W02ma podstawową wiedzę w zakresie kierunków studiów powiązanych ze studiowanym kierunkiem studiów
T1A_W03ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W04ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W07zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W01ma podstawową wiedzę o cyklu życia urządzeń, obiektów i systemów technicznych
InzA_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-2Poznanie wpływu układu naędowego na wartość siły napędowej
C-3Poznanie sił, momentów i reakcji nawierzchni działających na koło sztywne i odniesienie ich do koła elastycznego. Poznanie strat energetycznych i poślizgów towarzyszących współpracy koła z nawierzchnią
C-1Ocena źródeł napędu w pojazdach samochodowych i umiejętność obliczania wartości parametrów silnika w dowolnych warunkach otoczenia (temperatura i wysokość npm). Umiejętność wykorzystania charakterystyki prędkościowej silnika do rozwiązywania zagadnień z teorii ruchu.
C-4Poznanie oporów ruchu pojazdu i umiejętność ich obliczania. Umiejętność oceny właściwości ruchowuch pojazdu na podstawie wykonanej charakterystyki.
C-5Poznanie metod doboru przełożeń w układzie napędowym pojazdu i umiejętność ich obliczania
C-6Poznanie zjawisk i etapów występujących w ruchu opóźnionym samochodu
C-7Poznanie zjawisk występujących podzczas ruchu pojazdu po torze krzywoliniowym
Treści programoweT-W-4Koło o dużej odkształcalności - rodzaje sztywności ogumienia, - definicje promieni koła (swobodny, statyczny, dynamiczny, toczny, kinematyczny,obtaczania)
T-W-2Układ napędowy pojazdu, elementy składowe, sprawność mechaniczna układu napędowego, przełożenie całkowite w układzie napędowym
T-W-6Przyczepność koła elastycznego - siła przyczepności, - współczynnik przyczepności, - zależność współczynnika przyczepności od poślizgu.
T-W-7Straty energetyczne wruchu tocznym koła elastycznego - straty związane z odkształceniem ogumienia (histerezy, bezwładności, rezonans), - straty tarcia ślizgowego, - straty uderzenia bieżnika o nawierzchnię, - straty przyssawania, - straty wentylacyjne, - straty spowodowane odkształceniem nawierzchni, - straty tarcia w łożyskach.
T-W-9Reakcje nawierzchni - statyczne reakcje nawierzchni, - reakcje nawierzchni ruchowe, - graniczne wartości reakcji nawierzchni, siły napędowej i momentu napędowego na kołach
T-W-5Pionowe reakcje nawierzchni koła elastycznego - rozkład nacisków jednostkowych w warunkach statycznych, - rozkład nacisków jednostkowych dla koła toczonego, - rozkład nacisków jednostkowych dla koła napędzanego, - odkształcenie obwodowe koła elastycznego spowodowane momentem (napędzającym, hamującym)
T-W-8Opory ruchu samochodu - siła obwodowa i siła oporów toczenia, - podział oporów ruchu (podstawowy, dodatkowy), - opory toczenia, - opory powietrza, - opór wzniesienia, - opory bezwładności, - opór skrętu, - opór uciągu, - opór całkowity zestawu (ciągnik, przyczepa).
T-W-11Dobór przełożeń w układzie napędowym - pojęcia podstawowe, rodzaje przełożeń (obrotów, momentu, kinematyczne, dynamiczne szybkobieżności), - etapy doboru przełożeń, - dobór przełożenia całkowitego na biegu najszybszym.
T-W-12Dobór przełożeń cd. - wyodrębnienie przełożenia przekładni głównej, - dobór przełożenia biegu najwolniejszego (kryteria doboru przełożenia biegu najwolniejszego)
T-W-13Dobór przełożeń cd. - dobór liczby przełożeń, - dobór wartości przełożeń biegów pośrednich według postępu geometrycznego pojedynczego.
T-W-14Ruch opóźniony samochodu - przypadki ruchu opóźnionego (równania), - opóźnienie hamowania, - droga hamowania, - czas reakcji, - odcinki drogi hamowania, - całkowita droga hamowania, - skuteczność hamowania, - istota działania układu ABS.
T-W-15Ruch samochodu po torze krzywoliniowym - geometria skretu, zasada Akermana, - trapezowy mechanizm zwrotniczy, krzywa błędów.
T-W-16Boczne znoszenie ogumienia - zmiana kształtu powierzchni współpracy koła z nawierzchnią, - moment stabilizacyjny, - zjawiska podsterownosci i nadsterowności, - graniczneprędkości jazdy samochodu po łuku (ze względu na poślizg i wywrócenie).
T-W-1Charakterystyka źródła napędu, wpływ warunków zewnęrznych (temperatura pod maską i wysokość ponad poziom morza) na moc i moment obrotowy silnika, elastyczność silnika
T-W-10Charakterystyka właściwości trakcyjnych - zapotrzebowanie mocy na kołach, pole zapotrzebowania mocy, - optymalne i rzeczywiste pole podaży mocy na kołach, - optymalne i rzeczywiste pole zapasu mocy na kołach, wypełnienie pola optymalnego, - suma podstawowych sił oporów ruchu jako ograniczenie pola zapotrzebowania siły napędowej na kołach, - podaż siły napędowej na kołach, - optymalne i rzeczywiste pole zapasu siły napędowej na kołach, - charakterystyka trakcyjna samochodu.
T-W-3Ruch toczny koła sztywnego, - układ sił i momentów działających na koło toczone i równanie ruchu koła toczonego, - układ sił i momentów działających na koło napędzane i równanie ruchu koła napędzanego, - układ sił i momentów działających na koło hamowane i równanie ruchu koła hamowanego, - układ sił i momentów działających na koło obojętne i równanie ruchu koła obojętnego, - koło swobodne jako szczególny przypadek koła obojętnego, - ruch toczny koła sztywnego, hamowanego i napędzanego, z poślizgiem, promień toczny koła hamowanego i napędzanego
Metody nauczaniaM-1Metoda podająca - wykład informacyjny Metoda problemowa - wykład problemowy
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Zajęcia projektowe oceniane są na koniec po wykonaniu projektu.
S-1Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny w formie testu wielokrotnego wyboru - obejmuje całość materiału, - brak punktów ujemnych (za niewłaściwą odpowiedź jest 0 pkt) - odpowiedzi częściowe punktowane proporcjonalnie
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0poniżej 50 % maksymalnej sumy punktów w teście (poniżej 10 pkt)
3,0od 10 do 11,99 pkt
3,5od 12 do 13,99 pkt
4,0od 14 do 15,99 pkt
4,5od 16 do 18 pkt
5,0powyżej 18 pkt
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaT_1A_C16-1_U01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: - obliczać parametry pracy źródła napędu, ocenić wpływ warunków zewnętrznych na parametry pracy silnika, - umieć rozwiązywać typowe zadania z zakresu teorii ruchu samochodu, - umieć wykonać charakterystykę trakcyjną pojazdu i na jej podstawie przeprowadzić analizę parametrów użytkowych pojazdu, wskazać ewentualne mankamenty i posługując się odpowiednimi narzędziami dobrać parametry układu napędowego spełniające określone wymagania.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówT_1A_U01potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych dostępnych źródeł; potrafi łączyć uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, wyciągać wnioski i formułować i uzasadniać opinie
T_1A_U02potrafi pracować indywidualnie i w zespole, potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający terminową realizację zleconego zadania inżynierskiego w transporcie, potrafi porozumieć się w środowisku zawodowym i pozazawodowym używając przy tym różnych technik
T_1A_U03potrafi opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania inżynierskiego w transporcie i przygotować prezentację wyników jego realizacji
T_1A_U06potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynierskiej
T_1A_U07potrafi wykorzystać poznane metody, modele matematyczne i symulacje komputerowe do analizy i oceny działania pojazdu i jego zespołów
T_1A_U10potrafi porównać rozwiązania projektowe pojazdów i ich elementów ze względu na zadane kryteria użytkowe i ekonomiczne (moc, zużycie paliwa, emisja spalin itp.)
T_1A_U11potrafi posłużyć się właściwie dobranymi narzędziami komputerowego wspomagania projektowania do symulacji, projektowania i weryfikacji elementów pojazdów samochodowych i ich układów
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U01potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
T1A_U02potrafi porozumiewać się przy użyciu różnych technik w środowisku zawodowym oraz w innych środowiskach
T1A_U03potrafi przygotować w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dobrze udokumentowane opracowanie problemów z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_U04potrafi przygotować i przedstawić w języku polskim i języku obcym prezentację ustną, dotyczącą szczegółowych zagadnień z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_U07potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynierskiej
T1A_U08potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
T1A_U09potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
T1A_U12potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
InzA_U04potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
InzA_U06potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, charakterystycznych dla studiowanego kierunku studiów
InzA_U08potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Cel przedmiotuC-2Poznanie wpływu układu naędowego na wartość siły napędowej
C-4Poznanie oporów ruchu pojazdu i umiejętność ich obliczania. Umiejętność oceny właściwości ruchowuch pojazdu na podstawie wykonanej charakterystyki.
C-5Poznanie metod doboru przełożeń w układzie napędowym pojazdu i umiejętność ich obliczania
C-7Poznanie zjawisk występujących podzczas ruchu pojazdu po torze krzywoliniowym
Treści programoweT-P-1Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu - założenia projektowe (dane techniczne pojazdu, przekształcenie charakterystyki silnika M=f(n) na formę tabelaryczną.
T-P-2Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - wykorzystanie elastyczności silnika, wpływu warunków zewnętrznych na moc i moment obrotowy oraz zależności pomiędzy mocą, momentem obrotowym i prędkością obrotową do obliczania potrzebnych wartości
T-P-3Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka wyznaczania linii podaży siły napędowej na kołach w funkcji prędkości liniowej pojazdu
T-P-4Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka wyznaczania linii zapotrzebowania na siłę napędową na kołach (suma oporów ruchu)
T-P-5Wykonanie charakterystyki właściwości trakcyjnych samochodu cd - metodyka tworzenia charakterystyki własciiwości trakcyjnych
T-P-6Omówienie otrzymanych charakterystyk trakcyjnych - ocena ewentualnych błędów, - określenie prędkości maksymalnej samochodu, - określenie maksymalnej siły napędowej i maksymalnego zapasu siły napędowej na kołach, - ocena mozliwości pokanania dodatkowych oporów ruchu, - próba porównania wyznaczonych, na podstawie charakterystyki, właściwości z danymi podanymi przez producenta.
T-P-7Omówienie propozycji zmian w układzie napędowym w celu dostosowania samochodu do spełnienia określonych wymogów.
T-P-8Dostosowanie parametrów układu napędowego do spełnienia wyznaczonych wymagań - dobór przełożeń
T-P-9Wprowadzenie ewentualnych zmian - wyznaczenie wartości przełożeń, - zmiana innych parametrów (ciężar, współczynnik kształtu)
T-P-10Wykonanie charakterystyki trakcyjnej po wprowadzonych zmianach
T-P-11Omówienie i porównanie otrzymanych charakterystyk, ocena błędów
T-P-12Ocena możliwości ruchu pojazdu ze względu na przyczepność
T-P-13Ocena charakterystyki sterowności pojazdu
T-P-15Końcowa ocena otrzymanych wyników i zaliczenie projektu
T-P-14Wykreślna ocena mechanizmu zwrotniczego na podstawie krzywej błędów Wyznaczenie maksymalnych prędkości jazdy po łuku o określonym promieniu
Metody nauczaniaM-2symulacja własciwości ruchowych pojazdu
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Zajęcia projektowe oceniane są na koniec po wykonaniu projektu.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Brak projektu
3,0Oddany w terminie projekt podstawowy lub oddany projekt kompletny po terminie
3,5Oddany w terminie projekt podstawowy oraz prawidłowe odpowiedzi na dwa pytania dotyczące projektu, oddany w terminie projekt kompletny
4,0Oddany w terminie projekt kompletny oraz prawidłowe odpowiedzi na dwa pytania dotyczące projektu
4,5Oddany w terminie projekt kompletny oraz prawidłowe odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące projektu
5,0Oddany w terminie projekt kompletny oraz prawidłowe odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące projektu i szczególna aktywność na zajęciach