Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Zootechnika (S1)

Sylabus przedmiotu Chów ślimaków w Polsce i na świecie:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Zootechnika
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chów ślimaków w Polsce i na świecie
Specjalność Hodowla koni i jeździectwo
Jednostka prowadząca Zakład Zoologii i Pszczelnictwa
Nauczyciel odpowiedzialny Zofia Mazowiec <Zofia.Mazowiec@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 4 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW3 15 1,00,59zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 15 1,00,41zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Zoologia

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Przedmiot ma wprowadzić studentów w zagadnienia związane z helikulturą, czyli fermowym chowem ślimaków

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Gatunki ślimaków wykorzystywanych do celów spożywczych - budowa ich ciała ze szczególnym uwzględnieniem parametrów muszli2
T-A-2Filmy na temat biologii ślimaków2
T-A-3Historia pozyskiwania winniczków w Polsce2
T-A-4Warunki założenia fermy ślimaczej w Polsce2
T-A-5Podstawowe wymogi weterynaryjno-sanitarne stawiane pomieszczeniom, w których mają być utrzymywane ślimaki2
T-A-6Najważniejsze przyczyny niepowodzeń w chowie ślimaków2
T-A-7Potrawy przyrządzane ze ślimaków2
T-A-8Sprawdzian zaliczeniowy1
15
wykłady
T-W-1Chów ślimaków od starożytności do czasów współczesnych. Główne cele pozyskiwania ślimaków współcześnie – mięso i biały kawior, jako wartościowe produkty odżywcze oraz śluz ślimaków, jako specyfik wykorzystywany przez przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny2
T-W-2Charakterystyka najważniejszych gatunków ślimaków lądowych używanych chowie amatorskim i fermowym w Polsce i na świecie. Wpływ zainteresowania gatunkami jadalnymi na naturalne zasoby tych gatunków2
T-W-3Rozród ślimaków w systemie parkowym i w pomieszczeniach. Sposoby prowadzenia lęgów. Odchów ślimaków w pierwszym miesiącu życia. Tucz ślimaków. Hibernacja2
T-W-4Chów ślimaków w pomieszczeniach i w systemie parkowym.2
T-W-5Pasze i żywienie. Rośliny używane do obsiewania parków. Sprzęt i urządzenia stosowane w chowie i pielęgnacji. Harmonogram dnia pracy w chowie ślimaków2
T-W-6Obserwacja stanu zdrowia ślimaków. Profilaktyka chorób ślimaków oraz zapobieganie pojawianiu się drapieżników i szkodników niszczących utrzymywane mięczaki. Najważniejsze problemy ze zdrowotnością ślimaków hodowlanych2
T-W-7Zbiór ślimaków. Wymogi stawiane ślimakom przeznaczanym na sprzedaż. Ceny uzyskiwane w Polce i na świecie2
T-W-8Największe fermy ślimaków w Polsce i w świecie1
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach15
A-A-2Czytanie wyznaczonej literatury10
A-A-3Przygotowanie się do sprawdzianu zaliczającego5
30
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Samodzielne poszukiwanie materiałów na temat chowu ślimaków8
A-W-3Studiowanie wyznaczonej literatury7
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1metody podające - wykład informacyjny
M-2Metody eksponujące - film Metody praktyczne - ćwiczenia przedmiotowe

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: sprawdzian zaliczeniowy pisany na ostatnich zajęciach

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien znać i najważniejsze gatunki lądowych ślimaków wykorzystywanych do chowu w Polsce i na świecie. Powinien wiedzieć dla jakich celów się utrzymuje.
ZO_1A_W05, ZO_1A_W01R1A_W01, R1A_W04C-1T-A-1, T-W-2, T-W-1M-2S-1
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_W02
Student zyskuje podstawową wiedzę o warunkach, w jakich powinna się odbywać hodowla ślimaków
ZO_1A_W14, ZO_1A_W10R1A_W05, R1A_W06InzA_W01, InzA_W05C-1T-A-5, T-A-4, T-A-6M-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_U01
Student powinien umieć wymienić gatunki ślimaków utrzymywane w chowie fermowym i znać podstawowe warunki organizacyjne i zoohigieniczne, które taka ferma musi spełniać
ZO_1A_U21, ZO_1A_U17, ZO_1A_U09R1A_U01, R1A_U05, R1A_U06, R1A_U07InzA_U03, InzA_U05, InzA_U08C-1T-A-5, T-A-4, T-A-1M-2, M-1S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_K01
W wyniku prowadzonych zajęć student kształtuje świadomość proekologiczną. Zaspokajając popyt na ślimaki produkcją fermową, zmniejsza się jednocześnie pozyskiwanie gatunków jadalnych ślimaków z naturalnych ekosystemów.
ZO_1A_K02, ZO_1A_K03R1A_K03, R1A_K04, R1A_K05, R1A_K06InzA_K01C-1M-2, M-1S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien znać i najważniejsze gatunki lądowych ślimaków wykorzystywanych do chowu w Polsce i na świecie. Powinien wiedzieć dla jakich celów się utrzymuje.
2,0
3,0Student zna najważniejsze ślimaki lądowe Polski i świata wykorzystywane w helikulturze.
3,5
4,0
4,5
5,0
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_W02
Student zyskuje podstawową wiedzę o warunkach, w jakich powinna się odbywać hodowla ślimaków
2,0
3,0Student zna podstawowe warunki, w których odbywać się może hodowla ślimaków.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_U01
Student powinien umieć wymienić gatunki ślimaków utrzymywane w chowie fermowym i znać podstawowe warunki organizacyjne i zoohigieniczne, które taka ferma musi spełniać
2,0
3,0W stopniu dostatecznym student zna najważniejsze gatunki ślimaków używanych w chowie fermowym i orientuje się jakie warunki zoohigieniczne taka ferma winna spełniać
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZO_1A_ZOK-S-O6.2_K01
W wyniku prowadzonych zajęć student kształtuje świadomość proekologiczną. Zaspokajając popyt na ślimaki produkcją fermową, zmniejsza się jednocześnie pozyskiwanie gatunków jadalnych ślimaków z naturalnych ekosystemów.
2,0
3,0Student ma świadomość jak wpływa pozyskiwanie ślimaków z biotopów naturalych na populacje tych ślimaków
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Sowiński G., Wąsowski R., Chów ślimaków, Wyd. Uniw.Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2000
  2. Dziabaszewski B., Z biologii ślimaka winniczka Helix pomatia L. ze szczególnym uwzględnieniem rozrodu, PWN, Warszawa-Poznań, 1975
  3. Urbański J., Ślimak winniczek Helix pomatia – jego systematyka, biologia, znaczenie gospodarcze i ochrona, Ochr. Przyr. 29: 215-254, 1963
  4. Łysak A., Mach-Paluszkiewicz Z., Ligaszewski M. Jakość produkcji ślimaków jadalnych Helix aspersa maxima w różnych systemach wychowu fermowego. Rocz. Nauk. Zoot., Supl. 8:187-191., • Łysak A., Mach-Paluszkiewicz Z.,Jakość produkcji ślimaków jadalnych Helix aspersa maxima w różnych systemach wychowu fermowego., Rocz. Nauk. Zoot., Supl. 8:1, 2000

Literatura dodatkowa

  1. Herczek A., Gorczyca J., Ślimaki lądowe Polski. Atlas i klucz., Kubajak, Kraków, 2000
  2. Wiktor A., Ślimaki lądowe Polski, Mantis, Olsztyn, 2004

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Gatunki ślimaków wykorzystywanych do celów spożywczych - budowa ich ciała ze szczególnym uwzględnieniem parametrów muszli2
T-A-2Filmy na temat biologii ślimaków2
T-A-3Historia pozyskiwania winniczków w Polsce2
T-A-4Warunki założenia fermy ślimaczej w Polsce2
T-A-5Podstawowe wymogi weterynaryjno-sanitarne stawiane pomieszczeniom, w których mają być utrzymywane ślimaki2
T-A-6Najważniejsze przyczyny niepowodzeń w chowie ślimaków2
T-A-7Potrawy przyrządzane ze ślimaków2
T-A-8Sprawdzian zaliczeniowy1
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Chów ślimaków od starożytności do czasów współczesnych. Główne cele pozyskiwania ślimaków współcześnie – mięso i biały kawior, jako wartościowe produkty odżywcze oraz śluz ślimaków, jako specyfik wykorzystywany przez przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny2
T-W-2Charakterystyka najważniejszych gatunków ślimaków lądowych używanych chowie amatorskim i fermowym w Polsce i na świecie. Wpływ zainteresowania gatunkami jadalnymi na naturalne zasoby tych gatunków2
T-W-3Rozród ślimaków w systemie parkowym i w pomieszczeniach. Sposoby prowadzenia lęgów. Odchów ślimaków w pierwszym miesiącu życia. Tucz ślimaków. Hibernacja2
T-W-4Chów ślimaków w pomieszczeniach i w systemie parkowym.2
T-W-5Pasze i żywienie. Rośliny używane do obsiewania parków. Sprzęt i urządzenia stosowane w chowie i pielęgnacji. Harmonogram dnia pracy w chowie ślimaków2
T-W-6Obserwacja stanu zdrowia ślimaków. Profilaktyka chorób ślimaków oraz zapobieganie pojawianiu się drapieżników i szkodników niszczących utrzymywane mięczaki. Najważniejsze problemy ze zdrowotnością ślimaków hodowlanych2
T-W-7Zbiór ślimaków. Wymogi stawiane ślimakom przeznaczanym na sprzedaż. Ceny uzyskiwane w Polce i na świecie2
T-W-8Największe fermy ślimaków w Polsce i w świecie1
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach15
A-A-2Czytanie wyznaczonej literatury10
A-A-3Przygotowanie się do sprawdzianu zaliczającego5
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach15
A-W-2Samodzielne poszukiwanie materiałów na temat chowu ślimaków8
A-W-3Studiowanie wyznaczonej literatury7
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZOK-S-O6.2_W01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien znać i najważniejsze gatunki lądowych ślimaków wykorzystywanych do chowu w Polsce i na świecie. Powinien wiedzieć dla jakich celów się utrzymuje.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_W05ma ogólną wiedzę z zakresu budowy i funkcjonowania organizmów żywych na poziomie komórki, tkanki, pojedynczego organizmu oraz populacji z uwzględnieniem różnych poziomów organizacji biosfery
ZO_1A_W01wykazuje ogólną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki i fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku zootechnika
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W01ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R1A_W04ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma wprowadzić studentów w zagadnienia związane z helikulturą, czyli fermowym chowem ślimaków
Treści programoweT-A-1Gatunki ślimaków wykorzystywanych do celów spożywczych - budowa ich ciała ze szczególnym uwzględnieniem parametrów muszli
T-W-2Charakterystyka najważniejszych gatunków ślimaków lądowych używanych chowie amatorskim i fermowym w Polsce i na świecie. Wpływ zainteresowania gatunkami jadalnymi na naturalne zasoby tych gatunków
T-W-1Chów ślimaków od starożytności do czasów współczesnych. Główne cele pozyskiwania ślimaków współcześnie – mięso i biały kawior, jako wartościowe produkty odżywcze oraz śluz ślimaków, jako specyfik wykorzystywany przez przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny
Metody nauczaniaM-2Metody eksponujące - film Metody praktyczne - ćwiczenia przedmiotowe
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: sprawdzian zaliczeniowy pisany na ostatnich zajęciach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student zna najważniejsze ślimaki lądowe Polski i świata wykorzystywane w helikulturze.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZOK-S-O6.2_W02Student zyskuje podstawową wiedzę o warunkach, w jakich powinna się odbywać hodowla ślimaków
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_W14posiada wiedzę z zakresu kształtowania środowiska zoohigienicznego oraz jego wpływu na produkcyjność i dobrostan zwierząt
ZO_1A_W10zna metody, techniki i technologie chowu, hodowli i użytkowania zwierząt oraz posiada wiedzę o przetwórstwie i towaroznawczej ocenie produktów pochodzenia rolnego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W05wykazuje znajomość podstawowych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
R1A_W06ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożeniach
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W01ma podstawową wiedzę o cyklu życia urządzeń, obiektów i systemów technicznych
InzA_W05zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma wprowadzić studentów w zagadnienia związane z helikulturą, czyli fermowym chowem ślimaków
Treści programoweT-A-5Podstawowe wymogi weterynaryjno-sanitarne stawiane pomieszczeniom, w których mają być utrzymywane ślimaki
T-A-4Warunki założenia fermy ślimaczej w Polsce
T-A-6Najważniejsze przyczyny niepowodzeń w chowie ślimaków
Metody nauczaniaM-2Metody eksponujące - film Metody praktyczne - ćwiczenia przedmiotowe
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student zna podstawowe warunki, w których odbywać się może hodowla ślimaków.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZOK-S-O6.2_U01Student powinien umieć wymienić gatunki ślimaków utrzymywane w chowie fermowym i znać podstawowe warunki organizacyjne i zoohigieniczne, które taka ferma musi spełniać
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_U21Potrafi ocenić stan środowiska i zasobów naturalnych, ponadto zagrożenia wynikające z chowu i hodowli zwierząt
ZO_1A_U17Wykazuje umiejętność prawidłowego użytkowania zwierząt oraz stosuje podstawowe zasady ich hodowli
ZO_1A_U09Umie zastosować rutynowe techniki optymalizacji procesów wpływających na produkcję roślinną i zwierzęcą, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_U01posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R1A_U05dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na produkcję, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów
R1A_U06posiada zdolność podejmowania standardowych działań, z wykorzystaniem odpowiednich metod, technik, technologii, narzędzi i materiałów, rozwiązujących problemy w zakresie produkcji żywności, zdrowia zwierząt, stanu środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz technicznych zadań inżynierskich zgodnych ze studiowanym kierunku studiów
R1A_U07posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
InzA_U05potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi
InzA_U08potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma wprowadzić studentów w zagadnienia związane z helikulturą, czyli fermowym chowem ślimaków
Treści programoweT-A-5Podstawowe wymogi weterynaryjno-sanitarne stawiane pomieszczeniom, w których mają być utrzymywane ślimaki
T-A-4Warunki założenia fermy ślimaczej w Polsce
T-A-1Gatunki ślimaków wykorzystywanych do celów spożywczych - budowa ich ciała ze szczególnym uwzględnieniem parametrów muszli
Metody nauczaniaM-2Metody eksponujące - film Metody praktyczne - ćwiczenia przedmiotowe
M-1metody podające - wykład informacyjny
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: sprawdzian zaliczeniowy pisany na ostatnich zajęciach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0W stopniu dostatecznym student zna najważniejsze gatunki ślimaków używanych w chowie fermowym i orientuje się jakie warunki zoohigieniczne taka ferma winna spełniać
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZO_1A_ZOK-S-O6.2_K01W wyniku prowadzonych zajęć student kształtuje świadomość proekologiczną. Zaspokajając popyt na ślimaki produkcją fermową, zmniejsza się jednocześnie pozyskiwanie gatunków jadalnych ślimaków z naturalnych ekosystemów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZO_1A_K02postępuje zgodnie z podstawowymi zasadami etyki w zakresie użytkowania zwierząt i produkcji żywności
ZO_1A_K03prezentuje postawę proekologiczną i postawę odpowiedzialności za otaczający świat ożywiony na różnych poziomach jego organizacji, wynikającą ze świadomości ryzyka związanego ze stosowaniem różnorodnych środków produkcji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
R1A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
R1A_K05ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
R1A_K06ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotuC-1Przedmiot ma wprowadzić studentów w zagadnienia związane z helikulturą, czyli fermowym chowem ślimaków
Metody nauczaniaM-2Metody eksponujące - film Metody praktyczne - ćwiczenia przedmiotowe
M-1metody podające - wykład informacyjny
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: sprawdzian zaliczeniowy pisany na ostatnich zajęciach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student ma świadomość jak wpływa pozyskiwanie ślimaków z biotopów naturalych na populacje tych ślimaków
3,5
4,0
4,5
5,0