Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S2)
specjalność: technologia i biotechnologia żywności

Sylabus przedmiotu Patogeny w żywności:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Technologia żywności i żywienie człowieka
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Patogeny w żywności
Specjalność technologia i biotechnologia żywności
Jednostka prowadząca Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka
Nauczyciel odpowiedzialny Elżbieta Daczkowska-Kozon <Elzbieta.Daczkowska-Kozon@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Wojciech Sawicki <Wojciech.Sawicki@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny 4 Grupa obieralna 6

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW3 10 1,00,50egzamin
laboratoriaL3 20 1,00,50zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1mikrobiologia zywności
W-2technologia żywności

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na temat patogenow człowieka, których nosnikiem może byc zywność, tego skąd się biorą w zywności i jak przeciwdziałac zanieczyszczeniom.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Konwencjonalne metody oznaczeń patogenów w zywności, specyfika związana z rodzajem przetworzenia i forma zabezpieczenia produktu6
T-L-2Enterobacteriaceae w zywności6
T-L-3Standardy i metody postepowania przy analizie zywności w kieruku Listeria monocytogenes6
T-L-4Chorobotworcze gronkowce w zywności2
20
wykłady
T-W-1Patogeny jelitowe przenoszone przez zywność (Salmonella, chorobotwórcze E. coli)2
T-W-2Gram-dodatnie sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w zywności (Bacillus sp., Clostridium sp.)2
T-W-3Wirusy przenoszone drogą pokarmowa2
T-W-4Nowe patogeny w zywności2
T-W-5Standardy mikrobiologiczne dotyczące patogenów w zywności2
10

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajeciach20
A-L-2przygotowywanie do testów10
30
wykłady
A-W-1udzial w zajęciach10
A-W-2przygotowywanie się do egzaminu20
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykłady informacyjne z wykorzystaniem srodków audiowizualnych
M-2zajęcia laboratoryjne, praca indywidualna i w grupach
M-3odczyty i interpretacja uzyskiwanych wyników, dyskusja tematyczna

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: ocena umiejętności organizowania stanowiska pracy do posiewów i odczytów, biegłości analitycznej
S-2Ocena formująca: pisemne zaliczenie zajęc praktycznych
S-3Ocena formująca: wyrywkowa ocena przygotowania teoretycznego do przerabianej tematyki
S-4Ocena formująca: egzamin testowy

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZZ_2A_PO1-12tibz_W01
wie nośnikiem jakich patogenów człowieka może być żywność i jaki to ma związek ze srodowiskiem pozyskiwania i przetwarzania zywności oraz higieną
TZZ_2A_W03R2A_W04InzA2_W02, InzA2_W05C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3M-1, M-2, M-3S-1, S-2, S-4
TZZ_2A_PO1-12tibz_W02
wie jak oznaczac mikroorganizmy chorobotwórcze w żywności i jak interpetować wyniki takich badań
TZZ_2A_W05R2A_W04, R2A_W05InzA2_W02, InzA2_W05C-1T-W-1, T-W-2, T-W-5M-1, M-3S-1, S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZZ_2A_PO1-12tibz_U01
potrafi okreslić potencjalne źródło zanieczyszczenia, ocenić stopień zagrożenia ze strony okręslonego produktu
TZZ_2A_U06, TZZ_2A_U08R2A_U04, R2A_U05InzA2_U01, InzA2_U02, InzA2_U07C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3M-1, M-3S-2, S-3, S-4
TZZ_2A_PO1-12tibz_U02
potrafi poszerzac wiedzę podstawowa o nowe przenoszone droga pokarmową zagrożenia mikrobiologiczne dla konsumenta
TZZ_2A_U01, TZZ_2A_U05, TZZ_2A_U06R2A_U01, R2A_U03, R2A_U05, R2A_U07InzA2_U01, InzA2_U02, InzA2_U07C-1T-W-4M-1, M-3S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZZ_2A_PO1-12tibz_K01
ma świadomośc plastycznosci mikroorganizmów i wynikających z tego faktu nowych zagrożeń, których moga być czynnikiem sprawczym
TZZ_2A_K03, TZZ_2A_K04R2A_K01, R2A_K02, R2A_K03, R2A_K07InzA2_K02C-1T-W-4M-1, M-3S-2, S-3, S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TZZ_2A_PO1-12tibz_W01
wie nośnikiem jakich patogenów człowieka może być żywność i jaki to ma związek ze srodowiskiem pozyskiwania i przetwarzania zywności oraz higieną
2,0
3,0ma dostateczna wiedzę na temat związku patogena w zywności z higieną pozyskiwania/przetwarzania i parametrami procesu technologicznego
3,5
4,0
4,5
5,0
TZZ_2A_PO1-12tibz_W02
wie jak oznaczac mikroorganizmy chorobotwórcze w żywności i jak interpetować wyniki takich badań
2,0
3,0potrafi oznaczac patogeny, nie umie interpretować wyników
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TZZ_2A_PO1-12tibz_U01
potrafi okreslić potencjalne źródło zanieczyszczenia, ocenić stopień zagrożenia ze strony okręslonego produktu
2,0
3,0w stopniu dostatecznym potrafi wskazać mozliwe źródła obecności wskazanych patogenów na konkretnym produkcie
3,5
4,0
4,5
5,0
TZZ_2A_PO1-12tibz_U02
potrafi poszerzac wiedzę podstawowa o nowe przenoszone droga pokarmową zagrożenia mikrobiologiczne dla konsumenta
2,0
3,0potrafi sięgać do źródeł informacji ale w niewystarczającym stopniu z nich korzystać
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TZZ_2A_PO1-12tibz_K01
ma świadomośc plastycznosci mikroorganizmów i wynikających z tego faktu nowych zagrożeń, których moga być czynnikiem sprawczym
2,0
3,0ma dostateczną swiadomośc dotyczacą przyczyn pojawiania sie nowych czynników sprawczych
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Salyers A., DD. Whitt, Mikrobiologia. Roznorodność, chorobotwórczosc i srodowisko, PWN, W-wa, 2010
  2. Szwczyk EM., Diagnostyka bakteriologiczna, PWN, W-wa, 2011
  3. Żakowska Z., H. Stobińska, Mikrobiologia i higiena zywności, Politechnika Łódzka, Łódz, 2000

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Konwencjonalne metody oznaczeń patogenów w zywności, specyfika związana z rodzajem przetworzenia i forma zabezpieczenia produktu6
T-L-2Enterobacteriaceae w zywności6
T-L-3Standardy i metody postepowania przy analizie zywności w kieruku Listeria monocytogenes6
T-L-4Chorobotworcze gronkowce w zywności2
20

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Patogeny jelitowe przenoszone przez zywność (Salmonella, chorobotwórcze E. coli)2
T-W-2Gram-dodatnie sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w zywności (Bacillus sp., Clostridium sp.)2
T-W-3Wirusy przenoszone drogą pokarmowa2
T-W-4Nowe patogeny w zywności2
T-W-5Standardy mikrobiologiczne dotyczące patogenów w zywności2
10

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajeciach20
A-L-2przygotowywanie do testów10
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1udzial w zajęciach10
A-W-2przygotowywanie się do egzaminu20
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZZ_2A_PO1-12tibz_W01wie nośnikiem jakich patogenów człowieka może być żywność i jaki to ma związek ze srodowiskiem pozyskiwania i przetwarzania zywności oraz higieną
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_2A_W03Ma pogłębioną wiedzę w zakresie wymagań higienicznych i technologicznych stawianych zakładom spożywczym.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_W04ma pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
InzA2_W05zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na temat patogenow człowieka, których nosnikiem może byc zywność, tego skąd się biorą w zywności i jak przeciwdziałac zanieczyszczeniom.
Treści programoweT-W-1Patogeny jelitowe przenoszone przez zywność (Salmonella, chorobotwórcze E. coli)
T-W-2Gram-dodatnie sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w zywności (Bacillus sp., Clostridium sp.)
T-W-3Wirusy przenoszone drogą pokarmowa
Metody nauczaniaM-1wykłady informacyjne z wykorzystaniem srodków audiowizualnych
M-2zajęcia laboratoryjne, praca indywidualna i w grupach
M-3odczyty i interpretacja uzyskiwanych wyników, dyskusja tematyczna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: ocena umiejętności organizowania stanowiska pracy do posiewów i odczytów, biegłości analitycznej
S-2Ocena formująca: pisemne zaliczenie zajęc praktycznych
S-4Ocena formująca: egzamin testowy
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0ma dostateczna wiedzę na temat związku patogena w zywności z higieną pozyskiwania/przetwarzania i parametrami procesu technologicznego
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZZ_2A_PO1-12tibz_W02wie jak oznaczac mikroorganizmy chorobotwórcze w żywności i jak interpetować wyniki takich badań
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_2A_W05Posiada poszerzoną wiedzę na temat procesów mikrobiologicznych prowadzących do uzyskania określonego produktu spożywczego oraz metod badawczych stosowanych do monitorowania tych procesów.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_W04ma pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R2A_W05wykazuje znajomość zaawansowanych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
InzA2_W05zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na temat patogenow człowieka, których nosnikiem może byc zywność, tego skąd się biorą w zywności i jak przeciwdziałac zanieczyszczeniom.
Treści programoweT-W-1Patogeny jelitowe przenoszone przez zywność (Salmonella, chorobotwórcze E. coli)
T-W-2Gram-dodatnie sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w zywności (Bacillus sp., Clostridium sp.)
T-W-5Standardy mikrobiologiczne dotyczące patogenów w zywności
Metody nauczaniaM-1wykłady informacyjne z wykorzystaniem srodków audiowizualnych
M-3odczyty i interpretacja uzyskiwanych wyników, dyskusja tematyczna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: ocena umiejętności organizowania stanowiska pracy do posiewów i odczytów, biegłości analitycznej
S-3Ocena formująca: wyrywkowa ocena przygotowania teoretycznego do przerabianej tematyki
S-4Ocena formująca: egzamin testowy
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0potrafi oznaczac patogeny, nie umie interpretować wyników
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZZ_2A_PO1-12tibz_U01potrafi okreslić potencjalne źródło zanieczyszczenia, ocenić stopień zagrożenia ze strony okręslonego produktu
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_2A_U06Potrafi określić wpływ procesów mikrobiologicznych na poprawność przetwarzania surowca, potrafi zbadać związek pomiędzy warunkami produkcji a zagrożeniami mikrobiologicznymi.
TZZ_2A_U08Potrafi samodzielnie lub w zespole zorganizować i prowadzić zaawansowane badania w zakresie zagrożeń jakości żywności i jej bezpieczeństwa.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_U04samodzielnie planuje, przeprowadza, analizuje i ocenia poprawność wykonanego zadania z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R2A_U05samodzielnie i wszechstronnie analizuje problemy wpływające na produkcję i jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania specjalistycznych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów i profilu kształcenia
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA2_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
InzA2_U07potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
Cel przedmiotuC-1Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na temat patogenow człowieka, których nosnikiem może byc zywność, tego skąd się biorą w zywności i jak przeciwdziałac zanieczyszczeniom.
Treści programoweT-W-1Patogeny jelitowe przenoszone przez zywność (Salmonella, chorobotwórcze E. coli)
T-W-2Gram-dodatnie sporotwórcze bakterie chorobotwórcze w zywności (Bacillus sp., Clostridium sp.)
T-W-3Wirusy przenoszone drogą pokarmowa
Metody nauczaniaM-1wykłady informacyjne z wykorzystaniem srodków audiowizualnych
M-3odczyty i interpretacja uzyskiwanych wyników, dyskusja tematyczna
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: pisemne zaliczenie zajęc praktycznych
S-3Ocena formująca: wyrywkowa ocena przygotowania teoretycznego do przerabianej tematyki
S-4Ocena formująca: egzamin testowy
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0w stopniu dostatecznym potrafi wskazać mozliwe źródła obecności wskazanych patogenów na konkretnym produkcie
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZZ_2A_PO1-12tibz_U02potrafi poszerzac wiedzę podstawowa o nowe przenoszone droga pokarmową zagrożenia mikrobiologiczne dla konsumenta
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_2A_U01Posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z literatury, baz danych i innych źródeł. Potrafi uzyskane informacje integrować, dokonać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.
TZZ_2A_U05Ma umiejętność samokształcenia się m.in. w celu podnoszenia kompetencji zawodowych.
TZZ_2A_U06Potrafi określić wpływ procesów mikrobiologicznych na poprawność przetwarzania surowca, potrafi zbadać związek pomiędzy warunkami produkcji a zagrożeniami mikrobiologicznymi.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_U01posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i twórczego wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R2A_U03rozumie i stosuje odpowiednie technologie informatyczne w zakresie pozyskiwania i przetwarzania informacji z zakresu produkcji rolniczej i leśnej
R2A_U05samodzielnie i wszechstronnie analizuje problemy wpływające na produkcję i jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania specjalistycznych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów i profilu kształcenia
R2A_U07ocenia wady i zalety podjętych działań, w tym ich oryginalność w rozwiązywaniu zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA2_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
InzA2_U07potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
Cel przedmiotuC-1Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na temat patogenow człowieka, których nosnikiem może byc zywność, tego skąd się biorą w zywności i jak przeciwdziałac zanieczyszczeniom.
Treści programoweT-W-4Nowe patogeny w zywności
Metody nauczaniaM-1wykłady informacyjne z wykorzystaniem srodków audiowizualnych
M-3odczyty i interpretacja uzyskiwanych wyników, dyskusja tematyczna
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: wyrywkowa ocena przygotowania teoretycznego do przerabianej tematyki
S-4Ocena formująca: egzamin testowy
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0potrafi sięgać do źródeł informacji ale w niewystarczającym stopniu z nich korzystać
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZZ_2A_PO1-12tibz_K01ma świadomośc plastycznosci mikroorganizmów i wynikających z tego faktu nowych zagrożeń, których moga być czynnikiem sprawczym
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZZ_2A_K03Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszeniu odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadanie. Potrafi przyjąć rolę lidera.
TZZ_2A_K04Ma świadomość potrzeby ciągłego dokształcania, poszerzania i aktualizowania swojej wiedzy.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
R2A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
R2A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
R2A_K07ma świadomość potrzeby ukierunkowanego dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_K02potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na temat patogenow człowieka, których nosnikiem może byc zywność, tego skąd się biorą w zywności i jak przeciwdziałac zanieczyszczeniom.
Treści programoweT-W-4Nowe patogeny w zywności
Metody nauczaniaM-1wykłady informacyjne z wykorzystaniem srodków audiowizualnych
M-3odczyty i interpretacja uzyskiwanych wyników, dyskusja tematyczna
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: pisemne zaliczenie zajęc praktycznych
S-3Ocena formująca: wyrywkowa ocena przygotowania teoretycznego do przerabianej tematyki
S-4Ocena formująca: egzamin testowy
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0ma dostateczną swiadomośc dotyczacą przyczyn pojawiania sie nowych czynników sprawczych
3,5
4,0
4,5
5,0