Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (N2)
specjalność: Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów

Sylabus przedmiotu Ekonomika i zarządzanie ochroną środowiska:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Ekonomika i zarządzanie ochroną środowiska
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Ekologii, Ochrony i Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Anna Kiepas-Kokot <Anna.Kiepas-Kokot@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Elżbieta Dusza-Zwolińska <Elzbieta.Dusza@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW1 12 2,01,00zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstawowych zasad ekonomii i zarządzania

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z całokształtem zagadnień związanych z procesem organizacji, ekonomiki i zarządzania w ochronie środowiska. Oczekiwanym efektem przedmiotu jest zdobycie podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania środowiska w połączeniu z gospodarką.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
wykłady
T-W-1Ekonomiczne podstawy gospodarowania zasobami środowiska. Zasada racjonalności.2
T-W-2Odnawialność zasobów naturalnych. Korzyści ekonomiczne i środowiskowe inwestycji w odnawialne źródła energii.2
T-W-3Racjonalna eksploatacja zasobów. Granice racjonalności w eksploatacji złóż kopalin.2
T-W-4Koszty ochrony środowiska w realizacji projektów inwestycyjnych. Koszty infrastruktury związanej z ochroną przyrody i kompensacji utraconych zasobów przyrodniczych.2
T-W-5Ekonomika zbiorowego transportu publicznego. Dotowanie systemu i korzyści wynikające z jego rozwoju.2
T-W-6Zaliczenie2
12

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
wykłady
A-W-1uczestnictwo w wykładach20
A-W-2czytanie wskazanej literatury5
A-W-3przygotowanie się do zaliczenia przedmiotu10
A-W-4platforma e-learningowa10
A-W-5przygotowanie się do zajęć5
A-W-6opracowywanie wybranego zagadnienia10
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład problemowy
M-2dyskusja dydaktyczna
M-3Metoda podająca: wykład informacyjny z prezentacją multimedialną.
M-4Metoda problemowa: wykład problemowy.
M-5Metoda aktywizująca: dyskusja dydaktyczna związana z wykładem.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena formująca
S-2Ocena podsumowująca: Zaliczenie przedmiotu.
S-3Ocena formująca: Ocena aktywności na wykładach.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_C05_W01
Wyjaśnienie działania mechanizmu rynkowego. Zna zasady funkcjonowania podmiotów gospodarczych i podstawy ich decyzji ekonomicznych.
OS_2A_W11R2A_W08, R2A_W09C-1T-W-3, T-W-1, T-W-5, T-W-4, T-W-2M-3, M-4S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_C05_U01
Analizuje zachowania podmiotów gospodarczych. Ocenia zjawiska gospodarcze na podstawie wskaźników.
OS_2A_U04R2A_U05, R2A_U09C-1T-W-3, T-W-1, T-W-5, T-W-4, T-W-2M-5S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_C05_K01
Angażuje się w proces nauczania. Potrafi działać w grupie.
OS_2A_K04, OS_2A_K06R2A_K01, R2A_K02, R2A_K05, R2A_K08C-1T-W-3, T-W-1, T-W-5, T-W-4, T-W-2M-3, M-4, M-5S-2, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_C05_W01
Wyjaśnienie działania mechanizmu rynkowego. Zna zasady funkcjonowania podmiotów gospodarczych i podstawy ich decyzji ekonomicznych.
2,0Student: - nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć, - nie zna podstawowych pozycji literatury przedmiotu, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność, -w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
3,0Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
3,5Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia niewiele błędów.
4,0Student: - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie całość zakresu materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy .
4,5Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.
5,0Student: - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą, - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_C05_U01
Analizuje zachowania podmiotów gospodarczych. Ocenia zjawiska gospodarcze na podstawie wskaźników.
2,0Student: -nie potrafi zidentyfikować i poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów tworzenia pracy promocyjnej, nie operuje wiedzą kontekstową.
3,0Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
3,5Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
4,0Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji pracy promocyjnej.
4,5Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia badawczego
5,0Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia badawczego.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_C05_K01
Angażuje się w proces nauczania. Potrafi działać w grupie.
2,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poczynań nauczyciela.
3,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela.
3,5W zakresie działania, postaw i motywacji: student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poczynań nauczyciela.
4,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie.
4,5W zakresie działania, postaw i motywacji: student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poczynań nauczyciela.
5,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student samorzutnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela.

Literatura podstawowa

  1. Czarny B., Rapacki R., Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa, 2002
  2. Rekowski M., Wprowadzenie do mikroekonomii, Polsoft - Akademia, Poznań, 2008

Literatura dodatkowa

  1. Begg D., Fischer., Dornbusch R., Mikroekonomia, PWE, Warszawaq, 2007
  2. Begg D., Fischer R., Dornbusch R., Makroekonomia, PWE, Warszawa, 2007

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Ekonomiczne podstawy gospodarowania zasobami środowiska. Zasada racjonalności.2
T-W-2Odnawialność zasobów naturalnych. Korzyści ekonomiczne i środowiskowe inwestycji w odnawialne źródła energii.2
T-W-3Racjonalna eksploatacja zasobów. Granice racjonalności w eksploatacji złóż kopalin.2
T-W-4Koszty ochrony środowiska w realizacji projektów inwestycyjnych. Koszty infrastruktury związanej z ochroną przyrody i kompensacji utraconych zasobów przyrodniczych.2
T-W-5Ekonomika zbiorowego transportu publicznego. Dotowanie systemu i korzyści wynikające z jego rozwoju.2
T-W-6Zaliczenie2
12

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w wykładach20
A-W-2czytanie wskazanej literatury5
A-W-3przygotowanie się do zaliczenia przedmiotu10
A-W-4platforma e-learningowa10
A-W-5przygotowanie się do zajęć5
A-W-6opracowywanie wybranego zagadnienia10
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C05_W01Wyjaśnienie działania mechanizmu rynkowego. Zna zasady funkcjonowania podmiotów gospodarczych i podstawy ich decyzji ekonomicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_W11Zna ogólne zasady tworzenia i rozwój form indywidualnej przedsiębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu ochrony i kształtowania środowiska. Dodatkowo posiada podstawową wiedzę dotyczącą zarządzania, w tym prowadzenia działalności gospodarczej.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_W08zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej; potrafi korzystać z zasobów informacji patentowej
R2A_W09zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z całokształtem zagadnień związanych z procesem organizacji, ekonomiki i zarządzania w ochronie środowiska. Oczekiwanym efektem przedmiotu jest zdobycie podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania środowiska w połączeniu z gospodarką.
Treści programoweT-W-3Racjonalna eksploatacja zasobów. Granice racjonalności w eksploatacji złóż kopalin.
T-W-1Ekonomiczne podstawy gospodarowania zasobami środowiska. Zasada racjonalności.
T-W-5Ekonomika zbiorowego transportu publicznego. Dotowanie systemu i korzyści wynikające z jego rozwoju.
T-W-4Koszty ochrony środowiska w realizacji projektów inwestycyjnych. Koszty infrastruktury związanej z ochroną przyrody i kompensacji utraconych zasobów przyrodniczych.
T-W-2Odnawialność zasobów naturalnych. Korzyści ekonomiczne i środowiskowe inwestycji w odnawialne źródła energii.
Metody nauczaniaM-3Metoda podająca: wykład informacyjny z prezentacją multimedialną.
M-4Metoda problemowa: wykład problemowy.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Zaliczenie przedmiotu.
S-3Ocena formująca: Ocena aktywności na wykładach.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student: - nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć, - nie zna podstawowych pozycji literatury przedmiotu, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność, -w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
3,0Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
3,5Student: - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował podstawowy zakres materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia niewiele błędów.
4,0Student: - w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie całość zakresu materiału, - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy .
4,5Student: - w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie, - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.
5,0Student: - w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy, - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe, - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą, - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C05_U01Analizuje zachowania podmiotów gospodarczych. Ocenia zjawiska gospodarcze na podstawie wskaźników.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_U04Samodzielnie i wszechstronnie wykonuje lub planuje zaawansowane zadania badawcze związane z obserwacjami środowiskowymi. Prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski, potrafi przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_U05samodzielnie i wszechstronnie analizuje problemy wpływające na produkcję i jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania specjalistycznych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów i profilu kształcenia
R2A_U09posiada pogłębioną umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów lub w obszarze leżącym na pograniczu różnych dyscyplin naukowych
Cel przedmiotuC-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z całokształtem zagadnień związanych z procesem organizacji, ekonomiki i zarządzania w ochronie środowiska. Oczekiwanym efektem przedmiotu jest zdobycie podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania środowiska w połączeniu z gospodarką.
Treści programoweT-W-3Racjonalna eksploatacja zasobów. Granice racjonalności w eksploatacji złóż kopalin.
T-W-1Ekonomiczne podstawy gospodarowania zasobami środowiska. Zasada racjonalności.
T-W-5Ekonomika zbiorowego transportu publicznego. Dotowanie systemu i korzyści wynikające z jego rozwoju.
T-W-4Koszty ochrony środowiska w realizacji projektów inwestycyjnych. Koszty infrastruktury związanej z ochroną przyrody i kompensacji utraconych zasobów przyrodniczych.
T-W-2Odnawialność zasobów naturalnych. Korzyści ekonomiczne i środowiskowe inwestycji w odnawialne źródła energii.
Metody nauczaniaM-5Metoda aktywizująca: dyskusja dydaktyczna związana z wykładem.
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: Ocena aktywności na wykładach.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student: -nie potrafi zidentyfikować i poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów tworzenia pracy promocyjnej, nie operuje wiedzą kontekstową.
3,0Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z wydatną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
3,5Student: - potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
4,0Student: - potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji pracy promocyjnej.
4,5Student: - potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia badawczego
5,0Student: - samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje trudności związane z procesem preparacji własnego przedsięwzięcia badawczego.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_C05_K01Angażuje się w proces nauczania. Potrafi działać w grupie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_K04W sposób odpowiedzialny i kompetentny potrafi podjąć decyzję o sposobach oceny stanu i ochrony środowiska. Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego.
OS_2A_K06Jest kreatywny i zdeterminowany w rozwiązywaniu problemów badawczych i ekonomicznych oraz wykazuje się przedsiębiorczością w realizacji postawionych zadań. Jest otwarty na krytykę i potrafi w sposób komunikatywny przedstawić swoje poglądy.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
R2A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
R2A_K05ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję wysokiej jakości żywności, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
R2A_K08potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z całokształtem zagadnień związanych z procesem organizacji, ekonomiki i zarządzania w ochronie środowiska. Oczekiwanym efektem przedmiotu jest zdobycie podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania środowiska w połączeniu z gospodarką.
Treści programoweT-W-3Racjonalna eksploatacja zasobów. Granice racjonalności w eksploatacji złóż kopalin.
T-W-1Ekonomiczne podstawy gospodarowania zasobami środowiska. Zasada racjonalności.
T-W-5Ekonomika zbiorowego transportu publicznego. Dotowanie systemu i korzyści wynikające z jego rozwoju.
T-W-4Koszty ochrony środowiska w realizacji projektów inwestycyjnych. Koszty infrastruktury związanej z ochroną przyrody i kompensacji utraconych zasobów przyrodniczych.
T-W-2Odnawialność zasobów naturalnych. Korzyści ekonomiczne i środowiskowe inwestycji w odnawialne źródła energii.
Metody nauczaniaM-3Metoda podająca: wykład informacyjny z prezentacją multimedialną.
M-4Metoda problemowa: wykład problemowy.
M-5Metoda aktywizująca: dyskusja dydaktyczna związana z wykładem.
Sposób ocenyS-2Ocena podsumowująca: Zaliczenie przedmiotu.
S-3Ocena formująca: Ocena aktywności na wykładach.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poczynań nauczyciela.
3,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela.
3,5W zakresie działania, postaw i motywacji: student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poczynań nauczyciela.
4,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie.
4,5W zakresie działania, postaw i motywacji: student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poczynań nauczyciela.
5,0W zakresie działania, postaw i motywacji: student samorzutnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela.