Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Chemia (S1)
specjalność: Chemia ogólna i analityka chemiczna
Sylabus przedmiotu Olfaktometria:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Chemia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk ścisłych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Olfaktometria | ||
| Specjalność | Chemia ogólna i analityka chemiczna | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Małgorzata Latzke <malgorzata.latzke@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość programu Excel (podstawowe funkcje) |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studenta z podstawową wiedzą z zakresu technik olfaktometrycznych, obejmujących przede wszystkim określanie progu wyczuwalności pojedynczych substancji oraz oznaczanie stężenia zapachowego, jakości hedonicznej i intensywności zapachu mieszanin gazowych |
| C-2 | Zapoznanie studenta z możliwościami i korzyściami zastosowania olfaktometrii w praktyce inżynierskiej |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Badanie wrażliwości sensorycznej – testy różnicowe | 1 |
| T-L-2 | Określanie progu wyczuwalności pojedynczych substancji metodą olfaktometrii dynamicznej (zgonie z PN-EN 13725) | 3 |
| T-L-3 | Oznaczanie stężenia zapachowego mieszaniny gazowej metodą olfaktometrii dynamicznej (zgodnie z PN-EN 13725) | 2 |
| T-L-4 | Oznaczenie stężenia zapachowego mieszaniny gazowej metodą olfaktometrii statycznej | 4 |
| T-L-5 | Określanie intensywności zapachu poszczególnych związków i mieszanin z zastosowaniem wybranych skal wzorców intensywności zapachu | 2 |
| T-L-6 | Wyznaczanie współczynnika Webera-Fechnera | 3 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Podstawy olfaktometrii – węch i zapach (m.in. elementy psychofizyki węchu, prawa psychofizyczne, interakcje węchowe, zapach a budowa związków) | 4 |
| T-W-2 | Olfaktometria dynamiczna (m.in. oznaczenie progu wyczuwalności pojedynczych substancji oraz stężenia zapachowego mieszaniny odorantów zgodnie z PN-EN 13725) | 4 |
| T-W-3 | Olfaktometria statyczna | 1 |
| T-W-4 | Intensywność zapachu i jakość hedoniczna | 1 |
| T-W-5 | Olfaktometria w praktyce inżynierskiej (m.in. dokładność i powtarzalność pomiarów olfaktometrycznych; planowanie i organizacja pomiarów olfaktometrycznych; badania zapachowej jakości materiałów, pomiary emisji zapachowej, ocena skuteczności dezodoryzacji, określanie parametrów procesowych i technologicznych) | 5 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-L-2 | przygotowanie do zajęć | 15 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu | 8 |
| A-W-3 | Zaliczenie | 1 |
| A-W-4 | Konsultacje | 2 |
| A-W-5 | Studia literaturowe | 4 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny + metody problemowe i aktywizujące |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Wykład: zaliczenie pisemne pod koniec zajęć |
| S-2 | Ocena formująca: Laboratorium: weryfikacja wiedzy w formie wejściówek |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ch_1A_D01-05_W01 Posiada uporządkowaną, zarówno ogólną, jak i praktyczną wiedzę w zakresie olfaktometrii inżynierskiej. Zna fundamenty olfaktometrii oraz normę europejską PN-EN 13725. Potrafi zdefiniować jednostkę zapachową i stężenie zapachowe. | Ch_1A_W01 | X1A_W01 | — | C-2, C-1 | T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-W-2, T-W-5 | M-1 | S-1 |
| Ch_1A_D01-05_W02 Zna metody obliczeniowe i statystyczne stosowane do obróbki wyników badań olfaktometrycznych. Wie jak zastosować odpowiednie metody obliczeniowe i programy komputerowe do rozwiązywania/minimalizowania problemu uciążliwości zapachowej. | Ch_1A_W04 | X1A_W01, X1A_W02, X1A_W03, X1A_W04 | — | C-1, C-2 | T-L-2, T-L-5, T-L-1, T-W-2, T-W-4, T-L-6, T-L-3, T-L-4, T-W-5, T-W-3 | M-2, M-1 | S-2, S-1 |
| Ch_1A_D01-05_W03 Zna podstawowe aspekty działania aparatury naukowej stosowanej w laboratorium olfaktometrycznym. | Ch_1A_W05 | X1A_W01, X1A_W05 | — | C-1 | T-L-4, T-L-2, T-L-3 | M-2 | S-2 |
| Ch_1A_D01-05_W04 Zna zasady pracy w laboratorium olfaktometrycznym | Ch_1A_W06 | X1A_W01, X1A_W06 | — | C-1 | T-L-3, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-2 | M-2 | S-2 |
| Ch_1A_D01-05_W05 Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane w analizie olfaktometrycznej i przy pobieraniu/przygotowaniu próbek do takiej analizy. | Ch_1A_W11 | X1A_W01 | InzA_W02 | C-2, C-1 | T-L-3, T-W-3, T-L-4, T-L-2, T-L-1, T-L-5, T-L-6, T-W-2, T-W-5, T-W-4 | M-2, M-1 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ch_1A_D01-05_U01 Potrafi analizować problemy z zakresu emisji zapachu, w szczególności problemy o charakterze inżynierskim związane z uciążliwością zapachową oraz znajdować ich rozwiązania w oparciu o zdobytą wiedzę. | Ch_1A_U01 | X1A_U01 | — | C-2 | T-L-3, T-L-5, T-L-6, T-L-1, T-W-5, T-L-2, T-L-4 | M-2, M-1 | S-2, S-1 |
| Ch_1A_D01-05_U02 Potrafi zaplanować i wykonywać analizy ilościowe z wykorzystaniem metod olfaktometrycznych oraz interpretować wyniki pomiarów i formułować wnioski | Ch_1A_U02 | X1A_U02 | — | C-1, C-2 | T-L-2, T-L-6, T-L-3, T-L-4, T-L-1, T-L-5 | M-2 | S-2 |
| Ch_1A_D01-05_U03 Potrafi planować i przeprowadzać proste badania doświadczalne i symulacje komputerowe w zakresie określenia/porównania właściwości zapachowych materiałów lub mieszanek gazów, a także doboru parametrów procesowych i technologicznych pod kątem ograniczania uciążliwości zapachowej. | Ch_1A_U03 | X1A_U03 | InzA_U01 | C-2, C-1 | T-L-6, T-L-4, T-L-5, T-L-3, T-L-2, T-L-1 | M-2 | S-2 |
| Ch_1A_D01-05_U04 Potrafi ocenić istniejące rozwiązania techniczne/technologiczne pod kątem zapachowego oddziaływania, oraz zaproponować rozwiązania w kierunku zminimalizowania zapachowego oddziaływania. | Ch_1A_U05 | X1A_U05 | — | C-2 | T-W-5 | M-1 | S-1 |
| Ch_1A_D01-05_U05 Potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym w zakresie ochrony zapachowej jakości powietrza. | Ch_1A_U14 | — | InzA_U06 | C-2 | T-W-5 | M-1 | S-1 |
| Ch_1A_D01-05_U06 Potrafi wybrać i zastosować właściwą technikę olfaktometryczną do rozwiązania problemu uciążliwości zapachowej zarówno materiałów, jak i instalacji. | Ch_1A_U15 | — | InzA_U07 | C-1, C-2 | T-W-5 | M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ch_1A_D01-05_K01 Mając świadomość wpływu swoich działań na zapachową jakość powietrza prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu inżyniera chemika. | Ch_1A_K04 | X1A_K04, X1A_K06 | InzA_K01 | C-2 | T-W-5 | M-1 | S-1 |
| Ch_1A_D01-05_K02 Rozumie społeczne aspekty praktycznego stosowania zdobytej wiedzy i umiejętności oraz związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje; ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, zwłaszcza na zapachową jakość powietrza. | Ch_1A_K05 | X1A_K06 | InzA_K01 | C-2 | T-W-5 | M-1 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Ch_1A_D01-05_W01 Posiada uporządkowaną, zarówno ogólną, jak i praktyczną wiedzę w zakresie olfaktometrii inżynierskiej. Zna fundamenty olfaktometrii oraz normę europejską PN-EN 13725. Potrafi zdefiniować jednostkę zapachową i stężenie zapachowe. | 2,0 | |
| 3,0 | Zna w dostatecznym stopniu podstawowe pojęcia, definicje i problemy związane z olfaktometrią. Zna podstawowe techniki olfaktometryczne oraz metody pobierania/przygotowania próbek do analizy olfaktometrycznej oraz celowość zastosowania olfaktometrii w praktyce inżynierskiej (opanował wiedzę na poziomie 60 % w odniesieniu do treści programowych przedmiotu). | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_W02 Zna metody obliczeniowe i statystyczne stosowane do obróbki wyników badań olfaktometrycznych. Wie jak zastosować odpowiednie metody obliczeniowe i programy komputerowe do rozwiązywania/minimalizowania problemu uciążliwości zapachowej. | 2,0 | |
| 3,0 | Wie jak określić przedział ufności wyniku oraz jak sprawdzić, czy członek zespołu oceniającego zapach spełnia kryteria wrażliwości sensorycznej zgodnie z PN-EN 13725. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_W03 Zna podstawowe aspekty działania aparatury naukowej stosowanej w laboratorium olfaktometrycznym. | 2,0 | |
| 3,0 | Zna podstawowe aspekty działania olfaktometru dynamicznego | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_W04 Zna zasady pracy w laboratorium olfaktometrycznym | 2,0 | |
| 3,0 | Zna kodeks zachowania członka zespołu olfaktometrycznego. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_W05 Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane w analizie olfaktometrycznej i przy pobieraniu/przygotowaniu próbek do takiej analizy. | 2,0 | |
| 3,0 | Potrafi scharakteryzować podstawowe techniki olfaktometryczne. Wie jakie materiały mogą być stosowane podczas analizy olfaktometrycznej. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Ch_1A_D01-05_U01 Potrafi analizować problemy z zakresu emisji zapachu, w szczególności problemy o charakterze inżynierskim związane z uciążliwością zapachową oraz znajdować ich rozwiązania w oparciu o zdobytą wiedzę. | 2,0 | |
| 3,0 | Umie dobrać zespół oceniający zapach oraz oznaczyć stężenie zapachowe zgodnie z normą PN-EN 13725. Potrafi ocenić wiarygodność wyniku pomiaru olfaktometrycznego oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_U02 Potrafi zaplanować i wykonywać analizy ilościowe z wykorzystaniem metod olfaktometrycznych oraz interpretować wyniki pomiarów i formułować wnioski | 2,0 | |
| 3,0 | Umie dobrać zespół oceniający zapach oraz oznaczyć stężenie zapachowe zgodnie z normą PN-EN 13725. Potrafi ocenić wiarygodność wyniku pomiaru olfaktometrycznego oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_U03 Potrafi planować i przeprowadzać proste badania doświadczalne i symulacje komputerowe w zakresie określenia/porównania właściwości zapachowych materiałów lub mieszanek gazów, a także doboru parametrów procesowych i technologicznych pod kątem ograniczania uciążliwości zapachowej. | 2,0 | |
| 3,0 | Umie dobrać zespół oceniający zapach oraz oznaczyć stężenie zapachowe zgodnie z normą PN-EN 13725. Potrafi ocenić wiarygodność wyniku pomiaru olfaktometrycznego oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_U04 Potrafi ocenić istniejące rozwiązania techniczne/technologiczne pod kątem zapachowego oddziaływania, oraz zaproponować rozwiązania w kierunku zminimalizowania zapachowego oddziaływania. | 2,0 | |
| 3,0 | Umie dobrać zespół oceniający zapach oraz oznaczyć stężenie zapachowe zgodnie z normą PN-EN 13725. Potrafi ocenić wiarygodność wyniku pomiaru olfaktometrycznego oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_U05 Potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym w zakresie ochrony zapachowej jakości powietrza. | 2,0 | |
| 3,0 | Umie dobrać zespół oceniający zapach oraz oznaczyć stężenie zapachowe zgodnie z normą PN-EN 13725. Potrafi ocenić wiarygodność wyniku pomiaru olfaktometrycznego oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_U06 Potrafi wybrać i zastosować właściwą technikę olfaktometryczną do rozwiązania problemu uciążliwości zapachowej zarówno materiałów, jak i instalacji. | 2,0 | |
| 3,0 | Umie dobrać zespół oceniający zapach oraz oznaczyć stężenie zapachowe zgodnie z normą PN-EN 13725. Potrafi ocenić wiarygodność wyniku pomiaru olfaktometrycznego oraz wyciągnąć prawidłowe wnioski. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| Ch_1A_D01-05_K01 Mając świadomość wpływu swoich działań na zapachową jakość powietrza prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu inżyniera chemika. | 2,0 | |
| 3,0 | Zna przyczyny powstawania problemu uciążliwości zapachowej oraz metody zapobiegania | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| Ch_1A_D01-05_K02 Rozumie społeczne aspekty praktycznego stosowania zdobytej wiedzy i umiejętności oraz związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje; ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, zwłaszcza na zapachową jakość powietrza. | 2,0 | |
| 3,0 | Zna przyczyny powstawania problemu uciążliwości zapachowej oraz metody zapobiegania | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- J. Kośmider, B. Mazur-Chrzanowska, B. Wyszyński, Odory, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002
- Uciążliwość zapachowa, Podręcznik WIKIBOOKS, http://pl.wikibooks.org/wiki/Uciążliwość_zapachowa (odczyt z dnia 07.01.2014)
- PN-EN 13725 Jakość Powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa, 2007