Wydział Techniki Morskiej i Transportu - Inżynieria bezpieczeństwa (S1)
Sylabus przedmiotu Ratownictwo techniczne i morskie:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria bezpieczeństwa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ratownictwo techniczne i morskie | ||
| Specjalność | Bezpieczeństwo obiektów i systemów technicznych | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa i Energetyki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Agata Krystosik-Gromadzińska <agata.krystosik@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Agata Krystosik-Gromadzińska <agata.krystosik@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wymagana wiedza z przedmiotów tego kierunku studiów: Organizacja systemów bezpieczeństwa, Organizacja systemów ratownictwa, Skutki zagrożeń, Prawo krajowe i międzynarodowe, Monitorowanie zagrożeń bezpieczeństwa, Modelowanie zagrożeń, Techniczne systemy zabezpieczeń, Inżynieria bezpieczeństwa technicznego. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem zajęć z przedmiotu jest przekazanie wiedzy o działających w kraju i w krajach nadbałtyckich systemach ratowniczych, technikach ratowniczych i zasadach ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim, na Baltyku i w morskiej strefie przybrzeżnej, a także w razie wystąpienia katastrof naturalnych |
| C-2 | Celem zajęć z przedmiotu jest ukształtowanie u studentów umiejętności zakwalifikowania określonego rodzaju awarii lub katastrofy do kompetencji wlaściwego systemu ratownictwa technicznego, wskazania odpowiedniej techniki ratowniczej do użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim, w razie katastrofy na Baltyku i w morskiej strefie przybrzeżnej, a także w nastepstwie katastrof naturalnych |
| C-3 | Celem zajęć z przedmiotu jest wykształcenie u studentów wrażliwości i świadomości znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zapoznanie z programem zajęć, literaturą, zasadami zaliczenia i zasadami bezpieczeństwa w laboratorium | 1 |
| T-L-2 | Projektowanie zabezpieczenia miejsca wystąpienia zdarzenia lub katastrofy technicznej. | 4 |
| T-L-3 | Tworzenie procedur postępowania. | 2 |
| T-L-4 | Analiza dokumentacji, dokumentacji fotograficznej, filmów z alarmów próbnych oraz awarii i katastrof. | 2 |
| T-L-5 | Poznanie ndywidualnych technik ratowniczych, sposobów przetrwania na morzu, elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy, sposobów wzywania pomocy na lądzie i na morzu. | 2 |
| T-L-6 | Oszacowanie czasu ewakuacji ze statku z zastosowaniem metody zaawansowanej i programu komputerowego | 3 |
| T-L-7 | Przedstawienie sprawozdań z ćwiczeń, zaliczenie laboratorium | 1 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Przedstawienie programu przedmiotu, literatury i zasad zaliczenia. Rodzaje działań interwencyjnych prowadzonych w ramach ratownictwa technicznego. Prawodawstwo krajowe i międzynarodowe. | 1 |
| T-W-2 | Systemy ratownictwa. Analizowanie awarii, katastrof technicznych. | 1 |
| T-W-3 | Środki techniczne i metody postępowania w ratownictwie. Komputerowe wspomaganie. | 1 |
| T-W-4 | Poszukiwanie, torowanie dostępu (usuwanie przeszkód naturalnych i sztucznych), uwalnianie i ratowanie poszkodowanych oraz zagrożonych ludzi i zwierząt. | 1 |
| T-W-5 | Oznakowanie, wydzielanie stref działań i stref zagrożenia, przewietrzanie i wentylowanie stref zagrożonych i stref działań ratowniczych. Oświetlanie oraz zabezpieczanie miejsc zdarzeń. | 1 |
| T-W-6 | Wypompowywanie, obwałowanie i uszczelnianie. Zwalczanie wycieków. | 1 |
| T-W-7 | Zwalczanie pożarów w obiektach lądowych. | 1 |
| T-W-8 | Ratowanie życia i mienia na morzu. Środki techniczne ratownictwa morskiego (okręty i łodzie ratownicze, pojazdy podwodne, urządzenia dźwigowe, komory dekompresyjne, holowniki, urządzenia do prac podwodnych, ambulatoria, jednostki lotnicze i in.) | 2 |
| T-W-9 | Wyposażenie statku w środki ratunkowe, ratownicze i wzywania pomocy. Sposoby i środki wzywania pomocy. Alarmy próbne | 1 |
| T-W-10 | Zwalczanie zanieczyszczeń na morzu (likwidacja rozlewów olejowych). | 1 |
| T-W-11 | Ratowanie techniczne na morzu: holowanie, ściąganie z mielizny. | 1 |
| T-W-12 | Walka z pożarami na statkach. | 1 |
| T-W-13 | Wsparcie medyczne. Ewakuacja ludzi z tonących jednostek. Ratownictwo brzegowe i małych jednostek. | 1 |
| T-W-14 | Zaliczenie wykładów | 1 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-L-2 | studiowanie literatury, przepisów i norm | 5 |
| A-L-3 | Opracowanie projektu ewakuacji i szacowanie czasu ewakuacji - wykonanie obliczeń z wykorzystaniem programu komputerowego | 4 |
| A-L-4 | przygotowanie sprawozdania i przygotowanie do zaliczenia zajęć | 1 |
| 25 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | Studiowanie literatury obowiązkowej i uzupełniającej | 5 |
| A-W-3 | Studiowanie i analiza raportów z wypadków i katastrof oraz akcji ratowniczych | 4 |
| A-W-4 | Przygotowanie do zaliczenia | 1 |
| 25 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informujący, w celu przekazania wiedzy ujętej w programie przedmiotu |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne z elemenatami gry dydaktycznej i ćwiczeń projektowych dla przyswojenia umiejętności planowania i prowadzenia akcji ratowniczej oraz kierowania w wymiarze podstawowym zadaniami w ramach akcji ratowniczej |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena zachowania i postaw studentów oraz dzialań podejmowanych w ramach ćwiczeń |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena sprawozdań i raportów przygotowanych przez studentów |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne w celu sprawdzenia widzy uzyskanej przez studenta w ramach przedmiotu |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_D2-15_W01 Student w wyniku przeprowadzonych zajęć pozna działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i na statkach morskich oraz w podstawowych katastrofach naturalnych | IB_1A_W13 | T1A_W04 | — | C-1 | T-W-4, T-W-6, T-W-1, T-W-8, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-7, T-W-14, T-W-11, T-W-12, T-W-13, T-W-10, T-W-9 | M-1 | S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_D2-15_U01 W wyniku odbytych zajęć z przedmiotu student uzyska umiejętności zakwalifikowania określonego rodzaju awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym i w podstawowych katastrofach naturalnych | IB_1A_U11, IB_1A_U16 | T1A_U10, T1A_U15 | InzA_U03, InzA_U07 | C-2 | T-L-3, T-L-1, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-6 | M-2 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IB_1A_D2-15_K01 W wyniku uczestniczenia w zajęciach z przedmiotu student uzyska wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych | IB_1A_K02, IB_1A_K08 | T1A_K02, T1A_K07 | InzA_K01 | C-3 | T-L-3, T-L-1, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-6 | M-2 | S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_D2-15_W01 Student w wyniku przeprowadzonych zajęć pozna działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i na statkach morskich oraz w podstawowych katastrofach naturalnych | 2,0 | Student nie jest w stanie wymienić i scharakteryzować działających w kraju systemów ratowniczych, technik ratowniczych i zasad ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych. Student nie ma wiedzy podstawowej w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lub posiada wiedzę nieuporządkowaną i obarczoną zasadniczymi błędami merytorycznymi. |
| 3,0 | Student jest w stanie wymienić i scharakteryzować ogólnie podstawowe działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną i obarczoną pojedynczymi błędami merytorycznymi albo popełnia pomyłki. | |
| 3,5 | Student potrafi wymienić i scharakteryzować ogólnie podstawowe działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych. Student ma wiedzę podstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu lecz nie w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu wiedzy. | |
| 4,0 | Student potrafi wymienić i scharakteryzować najważniejsze działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu i w pełni uporządkowaną. Zdarzają sie pojedyncze błędy merytoryczne albo popełnia pomyłki lecz rozumie poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu wiedzy. | |
| 4,5 | Student potrafi wymienić i scharakteryzować ogólnie wszystkie działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych. Student ma wiedzę ponadpodstawową w stopniu wymaganym dla przedstawienia problemu w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ale sporadycznie popełnia pomyłki, lecz rozumie i interpretuje poprawnie podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru. | |
| 5,0 | Student potrafi wymienić i scharakteryzować ogólnie wszystkie działające w kraju systemy ratownicze, techniki ratownicze i zasady ich użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych, typowych branżach przemysłu, w transporcie morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych. Student ma wiedzę poszerzoną, wymaganą dla przedstawienia problemu, w pełni uporządkowaną. Nie popełnia błędów merytorycznych ani pomyłek; rozumie i interpretuje ze zrozumieniem podstawowe pojęcia i definicje z obszaru danego efektu. Potrafi wymienić przykłady i wskazać praktyczne zastosowania elementu wiedzy z danego obszaru oraz wytłumaczyć je w kontekście wiedzy z innych obszarów |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_D2-15_U01 W wyniku odbytych zajęć z przedmiotu student uzyska umiejętności zakwalifikowania określonego rodzaju awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym i w podstawowych katastrofach naturalnych | 2,0 | Student nie potrafi zakwalifikować określonego rodzaju awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, nie potrafi wskazać odpowiedniej techniki ratowniczej do użycia w określonym rodzaju awarii technicznej lub wypadku w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych |
| 3,0 | Student potrafi zakwalifikować określony rodzaj awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych | |
| 3,5 | Student potrafi zakwalifikować określony rodzaj awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju; potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych oraz potrafi wyjaśnić zasady ich zastosowania w stopniu podstawowym. | |
| 4,0 | Student potrafi zakwalifikować określony rodzaj awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla określonych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych oraz potrafi wyjaśnić zasady ich zastosowania w stopniu wyczerpującym. | |
| 4,5 | Student potrafi zakwalifikować określony rodzaj awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla różnych rodzajów awarii technicznych i wypadków w różnych typowych branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych oraz potrafi wyjaśnić zasady ich zastosowania w stopniu wyczerpującym, a także potrafi wymienić zalety i wady zastosowanych metod ratowniczych. | |
| 5,0 | Student potrafi zakwalifikować określony rodzaj awarii lub katastrofy do kompetencji właściwego systemu ratownictwa technicznego w kraju, potrafi wskazać odpowiednie techniki ratownicze do użycia dla różnych rodzajów awarii technicznych i wypadków w branżach przemysłu, w transporcie lądowym, morskim i w podstawowych katastrofach naturalnych oraz potrafi wyjaśnić zasady ich zastosowania w stopniu wyczerpującym, a także potrafi opisać i porównać zalety i wady zastosowanych metod ratowniczych. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IB_1A_D2-15_K01 W wyniku uczestniczenia w zajęciach z przedmiotu student uzyska wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych | 2,0 | Student nie wykazuje wrażliwości i nie ma świadomości znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych |
| 3,0 | Student potrafi reagować i ma wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych; w minimalnym stopniu wykazuje kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i pomocą. | |
| 3,5 | Student potrafi reagować, ma wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych; student ma nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; posiada w minimalnym stopniu kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. | |
| 4,0 | Student potrafi reagować, ma wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych; student ma nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; posiada dobre kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. | |
| 4,5 | Student potrafi reagować, ma wykształconą dobrze wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych; student ma nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; posiada dobre kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. | |
| 5,0 | Student potrafi kompetentnie reagować, ma wykształconą dobrze wrażliwość i świadomość znaczenia roli ratownictwa technicznego, właściwego doboru metod, organizacji i szybkości działania, dla zmniejszenia skutków awarii i katastrof w wymiarze ofiar ludzkich i strat ekonomicznych; student ma nawyk reagowania w sposób profesjonalny w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie pomocy, ratowanie życia lub mienia; posiada profesjonalne kompetencje do kierowania akcją ratowniczą i organizacją pomocy. |
Literatura podstawowa
- Bielicki P. P., Ratownictwo i ewakuacja podczas pożaru, Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej, Częstochowa, 2001
- Cieckiewicz Jan [red.], Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław, 2005, ISBN: 978-83-61257-36-3
- GIOŚ, Zasady postępowania ratowniczego, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska - Firex, Warszawa, 2004
- Klukowski Krzysztof [red.], Medycyna wypadków w transporcie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005, ISBN 83-200-3108-7
- Konecki M., Król B., Wróblewski D., Nowoczesne metody działań ratowniczo-gaśniczych, Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa, 2003
- Kołodziński E., Komputerowe wspomaganie zarządzania bezpieczeństwem publicznym, WAT, Warszawa, 2003
- Krystek Ryszard [red.], Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu. I tom. Diagnoza bezpieczeństwa transportu w Polsce, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-206-1743-6
- Lipiński S. [red.], Skuteczne ratownictwo. Fachowy poradnik dla służb ratowniczych., Verlag Dashofer, Warszawa, 2008, ISBN 83-88285-68-8
- Grzywaczewski, Zbigniew i inni, Walka z pożarami na statkach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1982, ISBN 83-215-2857
- Jóźwiak, Edward, Morskie poszukiwania ratownicze, Wyd. Ucz. WSM, Gdaynia, 1991
- Poinc, Witold; Duda, Daniel, Ratownictwo morskie ratowanie życia i mienia, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1975
- Poinc, Witold, Ratownictwo morskie wydobywanie zatopionych statków, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1970
Literatura dodatkowa
- Dz. U. 1991 Nr 81 poz. 351, Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (ze zm.), Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2010, tekst ujednolicony 2010
- Dz. U. 1991 Nr 88 poz. 400, Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Strazy Pożarnej (ze zm.), Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011, tekst ujednolicony 2011
- Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 558, Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (ze zm.), Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2009, Tekst ujednolicony 2009
- Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 627, Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2001, tekst ujednolicony
- Dz. U. 2001 Nr 82 poz. 895, Rozporządzenie MSWiA z dnia 31 lipca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział w działalniu ratowniczym, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2001, ze zmianami
- Dz. U. 2003 Nr. 104 poz. 970, Rozporządzenie MGPiPS z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2003
- Dz. U. 2006 Nr. 191 poz. 1410, Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011, Tekst ujednolicony 2011
- Dz. U. 2009 Nr 130 poz. 1073, Rozporządzenie MSWiA z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania centrów powiadamiania ratunkowego i wojewódzkich centrów powiadania ratunkowego, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2009
- Dz. U. 2010 Nr 109 poz. 719, Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2010
- Dz. U. 2011 Nr 46 poz. 239, Rozporządzenie MSWiA z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr 75 poz. 404, Rozporządzenie MSWiA z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie centralnego punktu systemu centrów powiadamiania ratunkowego oraz punktów centralnych służb, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr. 208 poz. 1240, Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr 208 poz. 1241, Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- Dz. U. 2011 Nr 228 poz. 1368, Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim, Dziennik Ustaw RP, Warszawa, 2011
- ICAO, Podręcznik służb lotniskowych (tłumaczenie). Cz. I. Ratownictwo i zwalczanie pożarów, ICAO, Montreal, 1990, Tłum. Lech Górecki- MTiGM
- IMO, International Ship & Port Facility Security Code and SOLAS Amendments 2002 (ISPS Code) 2003 Edition, International Maritime Organization, London, 2003
- IMO, Międzynarodowy kodeks środków ratunkowych (Kodeks LSA), Polski Rejestr Statków, Gdańsk, 1999, PRS/TW, 02/99
- IMO, Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (MARPOL 73/78), International Maritime Organization / Polski rejestr Statków (tłum.), Londyn/Gdańsk, 1997, PRS/IMO/TW, 01/97
- IMO, Międzynarodowy kodeks środków ratunkowych (Kodeks LSA), International Maritime Organization / Polski Rejestr Statków (tłum.), Londyn/Gdańsk, 1999, PRS/TW, 02/99
- IMO, SOLAS Consolidated Edition 2009. Consolidated text of the International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974, and its Protocol of 1988: articles, annexes and certificates, International Maritime Organization, London, 2009, ISBN 978-92-801-1505-5
- MP 1992 Nr 28 poz. 198 i 199, Zarządzenie MSW z 12 08 1999 w sprawie przeksztłcenia zaklad strazy pożrnych w zakła służby ratownicze, Monitor Polski, Warszawa, 1992
- USCG, Fire Fighting Manual for Tank Vessels CG-329, US Coast Guard, Department of Transportation, Washington, D.C., 1974
- Graczyk, Tadeusz; Piskorski, Łukasz; Siemianowski, Roman, Ochrona środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami z obiektów oceanotechnicznych, Wyd. Uczeln. Polit. Szczecińskiej, Szczecin, 2011, ISBN 83-88764-01-2
- Grzywaczewski, Zbigniew, Walka z pożarami w portach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1982, ISBN 83-215-1640-8
- Leszczyński, Ryszard, Ginące frachtowce, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk, 2007, ISBN 978-83-60584-08-8 ISSN 1230-7092
- Leszczyński, Ryszard, Ginące frachtowce, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk, 2009, ISBN 978-83-60584-18-7 ISSN 1230-7092
- Michalik, Jerzy S., Zapobieganie poważnym awariom. Zalecenia i wytyczne dla zakladów dużego ryzyka, Główny Inspektorat Pracy, Warszawa, 2005
- Ranecki J., Ratownictwo chemiczno-ekologiczne, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Poznań, 1998
- Ręczkowski, Marian, Ratownictwo i gaszenie pożarów szpitali, Inst. Wydawn. CRZZ, Warszawa, 1972
- Skiepko, Edward, Instalacje przeciwpożarowe, Dom Wydawniczy MEDIUM, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-926815-7-1
- Żelichowski, K., Ratownistwo morskie, środki i techniki gaszenia pożarów na statkach, Wyższa Szk. Morska, Szczecin, 2011