ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2014/2015 / Wydział Elektryczny / Automatyka i robotyka (S1) / Sylabus przedmiotu

Wydział Elektryczny - Automatyka i robotyka (S1)

Sylabus przedmiotu Informatyka przemysłowa:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Automatyka i robotyka
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Informatyka przemysłowa
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Katedra Zastosowań Informatyki
Nauczyciel odpowiedzialny	Andrzej Brykalski <Andrzej.Brykalski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele	Maciej Burak <Maciej.Burak@zut.edu.pl>
ECTS (planowane)	4,0	ECTS (formy)	4,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
laboratoria	L	3	15	1,0	0,25	zaliczenie
projekty	P	3	15	1,5	0,33	zaliczenie
wykłady	W	3	30	1,5	0,42	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawy informatyki (ogólne wiadomości o funkcjonowaniu systemów operacyjnych i sieci komputerowych), umiejętność podstawowej konfiguracji systemów Unix(Linux) oraz Microsoft Windows NT (lub pochodnych), umiejętność programowania w języku C++ lub Java.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Znajomość mechanizmów działania systemów operacyjnych, baz danych oraz sieci komputerowych. Umiejętność konfiguracji i kontrolowania działania sieciowych przemysłowych systemów informatycznych.
C-2	Rozpoznawanie i klasyfikowanie zagrożeń bezpieczeństwa sieci i systemów komputerowych. Umiejętność doboru odpowiednich systemowych rozwiązań oraz standardowych narzędzi przeciwdziałających zagrożeniom.
C-3	Zdobycie bazowej wiedzy umożliwiającej dalsze własne badania i rozwój w zakresie przemysłowych systemów informatycznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Zarządzanie procesami w systemie Linux, start, zatrzymanie, sygnały, priorytety. Monitorowanie wydajności systemu (szeregowanie procesów/wątków, pamięć wirtualna, buforowanie). Wykorzystanie plików i IPC do synchronizacji procesów współbieżnych.	2
T-L-2	Konfiguracja maszyn wirtualnych. Konfiguracja interfejsów sieciowych, adresy MAC, konfiguracja statyczna IP, protokół DHCP, routing statyczny, konfiguracja routingu NAT, konfiguracja firewall. Narzędzia konfiguracji i monitorowania sieci. Wykorzystanie gniazd do tworzenia sieciowych aplikacji klient-serwer. Wielowątkowe aplikacje serwera sieciowego.	4
T-L-3	Zastosowanie mechanizmów bezpieczeństwa systemu Microsoft Windows NT (uwierzytelnienie, prawa dostępu, mechanizmy kontroli, audyt).	2
T-L-4	Omówienie metod ochrony haseł na przykładzie sytemu Linux – ataki brute force. Mechanizmy bezpieczeństwa i ochrony danych w sysytemie Linux. Metody uwierzytelnienia i autoryzacji w systemie Linux.	4
T-L-5	Przykłady ataków na protokoły otwarte (arp, dhcp, dns, routing) i ich zabezpieczanie. Network monitoring. Implementacja VPN. Konfiguracja zabezpieczeń sieci bezprzewodowych.	2
T-L-6	Wykorzystanie infrastruktury klucza publicznego i zagrożenia z nią związane na przykładzie ssh lub pgp.	1
		15
projekty
T-P-1	Wprowadzenie do projektowania aplikacji sieciowych klient-serwer w systemach Unix. Wykorzystanie współbieżności, gniazd. Dostosowanie logiki aplikacji i sposobu zabezpieczeń do konfiguracji sieciowej i zamierzonych zastosowań.	3
T-P-2	Wykonanie aplikacji sieciowej typu klient-serwer o zadanej funkcjonalności, z wykorzystaniem odpowiednich metod zabezpieczeń w powiązaniu z odpowiednią konfiguracją systemu operacyjnego oraz sieci komputerowej.	10
T-P-3	Zaliczenie projektu.	2
		15
wykłady
T-W-1	Wprowadzenie do informatyki przemysłowej. Aplikacje, systemy komputerowe, systemy operacyjne, sieci i bazy danych. Zastosowanie na poziomach: ERP, MES, SCADA, PLC, PS.	1
T-W-2	Wprowadzenie do systemów operacyjnych. Historia, ewolucja, podstawowe pojęcia, zastosowania systemów operacyjnych. Systemy czasu rzeczywistego.	1
T-W-3	Procesy i wątki. Wspólbieżność. Komunikacja i synchronizacja. Zakleszczenia (deadlock).	1
T-W-4	Zarządzanie procesami i wątkami. Stan, tworzenie, sygnały, szeregowanie, wywłaszczanie.	1
T-W-5	Przerwania, funkcje czasu, zegary, timery.	1
T-W-6	Pamięć, organizacja i ochrona pamięci. Stronicowanie, hierarchia pamięci podręcznych. Pamięć wirualna, working sets, algorytmy wymiany stron.	1
T-W-7	Urządzenia wejścia/wyjścia. Pamięci masowe. Buforowanie.	1
T-W-8	Systemy plików. Maszyny wirtualne.	1
T-W-9	Sieci komputerowe. Wprowadzenie, historia, ewolucja. Pakiety, warstwy, enkapsulacja. Model referencyjny OSI.	1
T-W-10	Protokoły i standardy warstwy fizycznej i warstwy łącza danych modelu OSI.	3
T-W-11	Industrial Ethernet	1
T-W-12	Model referencyjny TCP/IP. Protokoły warstwy łącza (link layer). Adresowanie.	1
T-W-13	Protokoły TCP i UDP. Enkapsulacja. Fragmentacja.	1
T-W-14	Routing, NAT, name resolving.	1
T-W-15	Protokoły warstwy aplikacji. Aplikacje klient-serwer. Gniazda (sockets).	1
T-W-16	Wprowadzenie do problematyki bezpieczeństwa systemów przemysłowych – pojęcie bezpieczeństwa, poziomy i środki zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiadające im źródła zagrożeń, ochrona poufności, autentyczności, integralności i dostępności.	1
T-W-17	Wprowadzenie do kryptografii – szyfry symetryczne, podstawy kryptoanalizy, funkcje skrótu, algorytmy wymiany kluczy, szyfry klucza publicznego, podpis elektroniczny.	2
T-W-18	Bezpieczeństwo i zagrożenia systemów przemysłowych – uwierzytelnienie, autoryzacja, ochrona haseł, ochrona danych i integralności systemu, izolacja vs. potrzeby integracji z systemami otwartymi.	2
T-W-19	Bezpieczeństwo sieci przemysłowych: sieci przemysłowe a sieci otwarte, sieci telemetryczne, sieci bezprzewodowe, rodzaje ataków, przykłady podatności na zagrożenie/atak	1
T-W-20	Przykłady zabezpieczeń na różnych poziomach komunikacji (WEP, NAT, firewall, Proxy, VPN, IPsec, IPv6, SSL, SSH)	1
T-W-21	Uwierzytelnienie w sieci, relacje zaufania, systemy directory (Kerberos, certyfikaty/X.509).	1
T-W-22	Zdalny dostęp, tunelowanie.	1
T-W-23	Systemy wykrywania intruzów, audyt.	1
T-W-24	Wprowadzenie do baz danych. Bazy danych i systemy zarządzania bazami danych. Modele baz danych. Architektura warstwowa systemów baz danych.	1
T-W-25	Relacyjny model baz danych. Własności i ograniczenia modelu relacyjnego. Projektowanie relacyjnych baz danych. Normalizacja.	1
T-W-26	Architektura klient-serwer. Bezpieczeństwo i administracja systemów baz danych. Języki i protokoły zapytań. Aplikacje baz danych. Inne modele baz danych.	1
		30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Uczestniczenie w zajęciach	15
A-L-2	Przygotowywanie się do zajęć	10
A-L-3	Zaliczanie zajęć	5
		30
projekty
A-P-1	Uczestnictwo w zajęciach	15
A-P-2	Przygotowanie do zajęć	10
A-P-3	Praca własna nad zadaniem projektowym	20
		45
wykłady
A-W-1	Uczestniczenie w zajęciach	30
A-W-2	Studiowanie literatury	10
A-W-3	Przygotowanie się do zaliczenia	3
A-W-4	Zaliczanie zajęć	2
		45

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład z użyciem środków audiowizualnych
M-2	Prezentacje przykładowych rozwiązań informatycznych
M-3	Zajęcia praktyczne przy użyciu systemów informatycznych

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne
S-2	Ocena formująca: Ocena sprawozdań z wykonanych ćwiczeń

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
AR_1A_C31_W01 Student zna podstawowe rodzaje zagrożeń systemów teleinformatycznych oraz metody zapewniania bezpieczeństwa. Posiada wiedzę na temat funkcjonowania systemów operacyjnych i sieci komputerowych.	AR_1A_W03	T1A_W01, T1A_W02, T1A_W07	InzA_W02	C-1, C-2, C-3	T-W-4, T-W-25, T-W-16, T-W-5, T-W-8, T-W-1, T-W-22, T-W-18, T-W-24, T-W-15, T-W-17, T-W-2, T-W-21, T-W-14, T-W-26, T-W-3, T-W-19, T-W-9, T-W-12, T-W-20, T-W-6, T-W-7, T-W-10, T-W-13, T-W-11, T-W-23	M-1, M-2, M-3	S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
AR_1A_C31_U01 Student potrafi wykorzystać funkcjonalności systemu operacyjnego we własnych aplikacjach, monitorować wydajność systemu oraz konfigurować urządzenia sieciowe. Student potrafi skonfigurować podstawowe zabezpieczenia systemu operacyjnego oraz protokołów sieciowych.	AR_1A_U15, AR_1A_U17	T1A_U13, T1A_U15, T1A_U16	InzA_U05, InzA_U07, InzA_U08	C-1, C-2, C-3	T-L-2, T-L-5, T-P-2, T-P-1, T-L-6, T-P-3, T-L-4, T-L-1, T-L-3	M-3	S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
AR_1A_C31_W01 Student zna podstawowe rodzaje zagrożeń systemów teleinformatycznych oraz metody zapewniania bezpieczeństwa. Posiada wiedzę na temat funkcjonowania systemów operacyjnych i sieci komputerowych.	2,0
	3,0	Student zna podstawowe rodzaje zagrożeń systemów teleinformatycznych oraz metody zapewniania bezpieczeństwa. Posiada wiedzę na temat funkcjonowania systemów operacyjnych i sieci komputerowych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
AR_1A_C31_U01 Student potrafi wykorzystać funkcjonalności systemu operacyjnego we własnych aplikacjach, monitorować wydajność systemu oraz konfigurować urządzenia sieciowe. Student potrafi skonfigurować podstawowe zabezpieczenia systemu operacyjnego oraz protokołów sieciowych.	2,0
	3,0	Student potrafi wykorzystać funkcjonalności systemu operacyjnego we własnych aplikacjach, monitorować wydajność systemu oraz konfigurować urządzenia sieciowe. Student potrafi skonfigurować podstawowe zabezpieczenia systemu operacyjnego oraz protokołów sieciowych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Literatura podstawowa

William Stallings, Kryptografia i bezpieczeństwo sieci komputerowych. Koncepcje i metody bezpiecznej komunikacji, Helion

Literatura dodatkowa

Matriały udostepnione przez prowadzącego

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Zarządzanie procesami w systemie Linux, start, zatrzymanie, sygnały, priorytety. Monitorowanie wydajności systemu (szeregowanie procesów/wątków, pamięć wirtualna, buforowanie). Wykorzystanie plików i IPC do synchronizacji procesów współbieżnych.	2
T-L-2	Konfiguracja maszyn wirtualnych. Konfiguracja interfejsów sieciowych, adresy MAC, konfiguracja statyczna IP, protokół DHCP, routing statyczny, konfiguracja routingu NAT, konfiguracja firewall. Narzędzia konfiguracji i monitorowania sieci. Wykorzystanie gniazd do tworzenia sieciowych aplikacji klient-serwer. Wielowątkowe aplikacje serwera sieciowego.	4
T-L-3	Zastosowanie mechanizmów bezpieczeństwa systemu Microsoft Windows NT (uwierzytelnienie, prawa dostępu, mechanizmy kontroli, audyt).	2
T-L-4	Omówienie metod ochrony haseł na przykładzie sytemu Linux – ataki brute force. Mechanizmy bezpieczeństwa i ochrony danych w sysytemie Linux. Metody uwierzytelnienia i autoryzacji w systemie Linux.	4
T-L-5	Przykłady ataków na protokoły otwarte (arp, dhcp, dns, routing) i ich zabezpieczanie. Network monitoring. Implementacja VPN. Konfiguracja zabezpieczeń sieci bezprzewodowych.	2
T-L-6	Wykorzystanie infrastruktury klucza publicznego i zagrożenia z nią związane na przykładzie ssh lub pgp.	1
		15

Treści programowe - projekty

KOD	Treść programowa	Godziny
T-P-1	Wprowadzenie do projektowania aplikacji sieciowych klient-serwer w systemach Unix. Wykorzystanie współbieżności, gniazd. Dostosowanie logiki aplikacji i sposobu zabezpieczeń do konfiguracji sieciowej i zamierzonych zastosowań.	3
T-P-2	Wykonanie aplikacji sieciowej typu klient-serwer o zadanej funkcjonalności, z wykorzystaniem odpowiednich metod zabezpieczeń w powiązaniu z odpowiednią konfiguracją systemu operacyjnego oraz sieci komputerowej.	10
T-P-3	Zaliczenie projektu.	2
		15

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Wprowadzenie do informatyki przemysłowej. Aplikacje, systemy komputerowe, systemy operacyjne, sieci i bazy danych. Zastosowanie na poziomach: ERP, MES, SCADA, PLC, PS.	1
T-W-2	Wprowadzenie do systemów operacyjnych. Historia, ewolucja, podstawowe pojęcia, zastosowania systemów operacyjnych. Systemy czasu rzeczywistego.	1
T-W-3	Procesy i wątki. Wspólbieżność. Komunikacja i synchronizacja. Zakleszczenia (deadlock).	1
T-W-4	Zarządzanie procesami i wątkami. Stan, tworzenie, sygnały, szeregowanie, wywłaszczanie.	1
T-W-5	Przerwania, funkcje czasu, zegary, timery.	1
T-W-6	Pamięć, organizacja i ochrona pamięci. Stronicowanie, hierarchia pamięci podręcznych. Pamięć wirualna, working sets, algorytmy wymiany stron.	1
T-W-7	Urządzenia wejścia/wyjścia. Pamięci masowe. Buforowanie.	1
T-W-8	Systemy plików. Maszyny wirtualne.	1
T-W-9	Sieci komputerowe. Wprowadzenie, historia, ewolucja. Pakiety, warstwy, enkapsulacja. Model referencyjny OSI.	1
T-W-10	Protokoły i standardy warstwy fizycznej i warstwy łącza danych modelu OSI.	3
T-W-11	Industrial Ethernet	1
T-W-12	Model referencyjny TCP/IP. Protokoły warstwy łącza (link layer). Adresowanie.	1
T-W-13	Protokoły TCP i UDP. Enkapsulacja. Fragmentacja.	1
T-W-14	Routing, NAT, name resolving.	1
T-W-15	Protokoły warstwy aplikacji. Aplikacje klient-serwer. Gniazda (sockets).	1
T-W-16	Wprowadzenie do problematyki bezpieczeństwa systemów przemysłowych – pojęcie bezpieczeństwa, poziomy i środki zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiadające im źródła zagrożeń, ochrona poufności, autentyczności, integralności i dostępności.	1
T-W-17	Wprowadzenie do kryptografii – szyfry symetryczne, podstawy kryptoanalizy, funkcje skrótu, algorytmy wymiany kluczy, szyfry klucza publicznego, podpis elektroniczny.	2
T-W-18	Bezpieczeństwo i zagrożenia systemów przemysłowych – uwierzytelnienie, autoryzacja, ochrona haseł, ochrona danych i integralności systemu, izolacja vs. potrzeby integracji z systemami otwartymi.	2
T-W-19	Bezpieczeństwo sieci przemysłowych: sieci przemysłowe a sieci otwarte, sieci telemetryczne, sieci bezprzewodowe, rodzaje ataków, przykłady podatności na zagrożenie/atak	1
T-W-20	Przykłady zabezpieczeń na różnych poziomach komunikacji (WEP, NAT, firewall, Proxy, VPN, IPsec, IPv6, SSL, SSH)	1
T-W-21	Uwierzytelnienie w sieci, relacje zaufania, systemy directory (Kerberos, certyfikaty/X.509).	1
T-W-22	Zdalny dostęp, tunelowanie.	1
T-W-23	Systemy wykrywania intruzów, audyt.	1
T-W-24	Wprowadzenie do baz danych. Bazy danych i systemy zarządzania bazami danych. Modele baz danych. Architektura warstwowa systemów baz danych.	1
T-W-25	Relacyjny model baz danych. Własności i ograniczenia modelu relacyjnego. Projektowanie relacyjnych baz danych. Normalizacja.	1
T-W-26	Architektura klient-serwer. Bezpieczeństwo i administracja systemów baz danych. Języki i protokoły zapytań. Aplikacje baz danych. Inne modele baz danych.	1
		30

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Uczestniczenie w zajęciach	15
A-L-2	Przygotowywanie się do zajęć	10
A-L-3	Zaliczanie zajęć	5
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - projekty

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-P-1	Uczestnictwo w zajęciach	15
A-P-2	Przygotowanie do zajęć	10
A-P-3	Praca własna nad zadaniem projektowym	20
		45

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestniczenie w zajęciach	30
A-W-2	Studiowanie literatury	10
A-W-3	Przygotowanie się do zaliczenia	3
A-W-4	Zaliczanie zajęć	2
		45

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	AR_1A_C31_W01	Student zna podstawowe rodzaje zagrożeń systemów teleinformatycznych oraz metody zapewniania bezpieczeństwa. Posiada wiedzę na temat funkcjonowania systemów operacyjnych i sieci komputerowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	AR_1A_W03	Ma wiedzę z informatyki i jej zastosowań przemysłowych niezbędną w nowoczesnej automatyce i robotyce.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	T1A_W01	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
	T1A_W02	ma podstawową wiedzę w zakresie kierunków studiów powiązanych ze studiowanym kierunkiem studiów
	T1A_W07	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Znajomość mechanizmów działania systemów operacyjnych, baz danych oraz sieci komputerowych. Umiejętność konfiguracji i kontrolowania działania sieciowych przemysłowych systemów informatycznych.
	C-2	Rozpoznawanie i klasyfikowanie zagrożeń bezpieczeństwa sieci i systemów komputerowych. Umiejętność doboru odpowiednich systemowych rozwiązań oraz standardowych narzędzi przeciwdziałających zagrożeniom.
	C-3	Zdobycie bazowej wiedzy umożliwiającej dalsze własne badania i rozwój w zakresie przemysłowych systemów informatycznych.
Treści programowe	T-W-4	Zarządzanie procesami i wątkami. Stan, tworzenie, sygnały, szeregowanie, wywłaszczanie.
	T-W-25	Relacyjny model baz danych. Własności i ograniczenia modelu relacyjnego. Projektowanie relacyjnych baz danych. Normalizacja.
	T-W-16	Wprowadzenie do problematyki bezpieczeństwa systemów przemysłowych – pojęcie bezpieczeństwa, poziomy i środki zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiadające im źródła zagrożeń, ochrona poufności, autentyczności, integralności i dostępności.
	T-W-5	Przerwania, funkcje czasu, zegary, timery.
	T-W-8	Systemy plików. Maszyny wirtualne.
	T-W-1	Wprowadzenie do informatyki przemysłowej. Aplikacje, systemy komputerowe, systemy operacyjne, sieci i bazy danych. Zastosowanie na poziomach: ERP, MES, SCADA, PLC, PS.
	T-W-22	Zdalny dostęp, tunelowanie.
	T-W-18	Bezpieczeństwo i zagrożenia systemów przemysłowych – uwierzytelnienie, autoryzacja, ochrona haseł, ochrona danych i integralności systemu, izolacja vs. potrzeby integracji z systemami otwartymi.
	T-W-24	Wprowadzenie do baz danych. Bazy danych i systemy zarządzania bazami danych. Modele baz danych. Architektura warstwowa systemów baz danych.
	T-W-15	Protokoły warstwy aplikacji. Aplikacje klient-serwer. Gniazda (sockets).
	T-W-17	Wprowadzenie do kryptografii – szyfry symetryczne, podstawy kryptoanalizy, funkcje skrótu, algorytmy wymiany kluczy, szyfry klucza publicznego, podpis elektroniczny.
	T-W-2	Wprowadzenie do systemów operacyjnych. Historia, ewolucja, podstawowe pojęcia, zastosowania systemów operacyjnych. Systemy czasu rzeczywistego.
	T-W-21	Uwierzytelnienie w sieci, relacje zaufania, systemy directory (Kerberos, certyfikaty/X.509).
	T-W-14	Routing, NAT, name resolving.
	T-W-26	Architektura klient-serwer. Bezpieczeństwo i administracja systemów baz danych. Języki i protokoły zapytań. Aplikacje baz danych. Inne modele baz danych.
	T-W-3	Procesy i wątki. Wspólbieżność. Komunikacja i synchronizacja. Zakleszczenia (deadlock).
	T-W-19	Bezpieczeństwo sieci przemysłowych: sieci przemysłowe a sieci otwarte, sieci telemetryczne, sieci bezprzewodowe, rodzaje ataków, przykłady podatności na zagrożenie/atak
	T-W-9	Sieci komputerowe. Wprowadzenie, historia, ewolucja. Pakiety, warstwy, enkapsulacja. Model referencyjny OSI.
	T-W-12	Model referencyjny TCP/IP. Protokoły warstwy łącza (link layer). Adresowanie.
	T-W-20	Przykłady zabezpieczeń na różnych poziomach komunikacji (WEP, NAT, firewall, Proxy, VPN, IPsec, IPv6, SSL, SSH)
	T-W-6	Pamięć, organizacja i ochrona pamięci. Stronicowanie, hierarchia pamięci podręcznych. Pamięć wirualna, working sets, algorytmy wymiany stron.
	T-W-7	Urządzenia wejścia/wyjścia. Pamięci masowe. Buforowanie.
	T-W-10	Protokoły i standardy warstwy fizycznej i warstwy łącza danych modelu OSI.
	T-W-13	Protokoły TCP i UDP. Enkapsulacja. Fragmentacja.
	T-W-11	Industrial Ethernet
	T-W-23	Systemy wykrywania intruzów, audyt.
Metody nauczania	M-1	Wykład z użyciem środków audiowizualnych
	M-2	Prezentacje przykładowych rozwiązań informatycznych
	M-3	Zajęcia praktyczne przy użyciu systemów informatycznych
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student zna podstawowe rodzaje zagrożeń systemów teleinformatycznych oraz metody zapewniania bezpieczeństwa. Posiada wiedzę na temat funkcjonowania systemów operacyjnych i sieci komputerowych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	AR_1A_C31_U01	Student potrafi wykorzystać funkcjonalności systemu operacyjnego we własnych aplikacjach, monitorować wydajność systemu oraz konfigurować urządzenia sieciowe. Student potrafi skonfigurować podstawowe zabezpieczenia systemu operacyjnego oraz protokołów sieciowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	AR_1A_U15	Umie wybrać odpowiedni interfejs i protokół komunikacyjny wykorzystywany w układach automatyki i robotyki oraz skonfigurować i uruchomić bezpieczną wymianę danych pomiędzy różnymi urządzeniami.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	AR_1A_U17	Umie wykorzystywać podstawowe funkcje systemów czasu rzeczywistego stosowanych w automatyce i robotyce.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	T1A_U13	potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi
	T1A_U15	potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
	T1A_U16	potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U05	potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi
	InzA_U07	potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
	InzA_U08	potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Cel przedmiotu	C-1	Znajomość mechanizmów działania systemów operacyjnych, baz danych oraz sieci komputerowych. Umiejętność konfiguracji i kontrolowania działania sieciowych przemysłowych systemów informatycznych.
	C-2	Rozpoznawanie i klasyfikowanie zagrożeń bezpieczeństwa sieci i systemów komputerowych. Umiejętność doboru odpowiednich systemowych rozwiązań oraz standardowych narzędzi przeciwdziałających zagrożeniom.
	C-3	Zdobycie bazowej wiedzy umożliwiającej dalsze własne badania i rozwój w zakresie przemysłowych systemów informatycznych.
Treści programowe	T-L-2	Konfiguracja maszyn wirtualnych. Konfiguracja interfejsów sieciowych, adresy MAC, konfiguracja statyczna IP, protokół DHCP, routing statyczny, konfiguracja routingu NAT, konfiguracja firewall. Narzędzia konfiguracji i monitorowania sieci. Wykorzystanie gniazd do tworzenia sieciowych aplikacji klient-serwer. Wielowątkowe aplikacje serwera sieciowego.
	T-L-5	Przykłady ataków na protokoły otwarte (arp, dhcp, dns, routing) i ich zabezpieczanie. Network monitoring. Implementacja VPN. Konfiguracja zabezpieczeń sieci bezprzewodowych.
	T-P-2	Wykonanie aplikacji sieciowej typu klient-serwer o zadanej funkcjonalności, z wykorzystaniem odpowiednich metod zabezpieczeń w powiązaniu z odpowiednią konfiguracją systemu operacyjnego oraz sieci komputerowej.
	T-P-1	Wprowadzenie do projektowania aplikacji sieciowych klient-serwer w systemach Unix. Wykorzystanie współbieżności, gniazd. Dostosowanie logiki aplikacji i sposobu zabezpieczeń do konfiguracji sieciowej i zamierzonych zastosowań.
	T-L-6	Wykorzystanie infrastruktury klucza publicznego i zagrożenia z nią związane na przykładzie ssh lub pgp.
	T-P-3	Zaliczenie projektu.
	T-L-4	Omówienie metod ochrony haseł na przykładzie sytemu Linux – ataki brute force. Mechanizmy bezpieczeństwa i ochrony danych w sysytemie Linux. Metody uwierzytelnienia i autoryzacji w systemie Linux.
	T-L-1	Zarządzanie procesami w systemie Linux, start, zatrzymanie, sygnały, priorytety. Monitorowanie wydajności systemu (szeregowanie procesów/wątków, pamięć wirtualna, buforowanie). Wykorzystanie plików i IPC do synchronizacji procesów współbieżnych.
	T-L-3	Zastosowanie mechanizmów bezpieczeństwa systemu Microsoft Windows NT (uwierzytelnienie, prawa dostępu, mechanizmy kontroli, audyt).
Metody nauczania	M-3	Zajęcia praktyczne przy użyciu systemów informatycznych
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Ocena sprawozdań z wykonanych ćwiczeń
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student potrafi wykorzystać funkcjonalności systemu operacyjnego we własnych aplikacjach, monitorować wydajność systemu oraz konfigurować urządzenia sieciowe. Student potrafi skonfigurować podstawowe zabezpieczenia systemu operacyjnego oraz protokołów sieciowych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0