Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Ekonomiczny - Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy

Sylabus przedmiotu System zarządzania BHP:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom podyplomowe
Tytuł zawodowy absolwenta
Obszary studiów nauk społecznych
Profil
Moduł
Przedmiot System zarządzania BHP
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Ekonomii
Nauczyciel odpowiedzialny Janusz Myszczyszyn <Janusz.Myszczyszyn@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Krzysztof Wiktorowski <Krzysztof.Wiktorowski@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW2 9 3,01,00egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Nie ma konieczności spełnienia wymagań wstępnych

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Prezentacja zdobytej wiedzy do rozwiązywania określonych problemów z zakresu zarządzanie BiHP

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
wykłady
T-W-1Podstawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy1
T-W-2Dokumentacja systemu zarządzania BHP1
T-W-3Implementacja systemu BHP1
T-W-4Certyfikacja systemu zarządzania BHP2
T-W-5Ocena ryzyka zawodowego w systemie zarządzania BHP1
T-W-6Integracja systemu zarządzania BHP z systemem zarządzania jakością i systemem zarządzania środowiskowego2
T-W-7Doskonalenie systemu BHP.1
9

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
wykłady
A-W-1Udział w wykładach9
A-W-2Przegląd ustwodawstwa10
A-W-3Przegląd fachowej literatury20
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia8
A-W-5Zaliczenie przedmioru2
A-W-6Konatakt z prowadzącym3
A-W-7Przygotowanie do egzaminu16
A-W-8Przygotowanie referatu15
A-W-9Przegląd systemów zarządzania ISO 18001, 14001, 90017
90

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metody podające (wykład, opis)
M-2Metody aktywizujące i problemowe (dyskusja, pogadanka, burza mózgów, case study)

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Praca pisemna na zadany temat
S-2Ocena formująca: Ocena pracy w grupie
S-3Ocena formująca: Zaliczenie przedmiotu
S-4Ocena podsumowująca: Egzamin z przedmiotu

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZBHP_10A_13_W01
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz powinien znać podstawowe problemy zarządzania organizacją, istotę systemu zarządzania BiHP
ZBHP_10A_W04, ZBHP_10A_W01C-1T-W-3, T-W-7, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-6M-2, M-1S-3, S-2, S-4, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZBHP_10A_13_U01
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz będzie umiał zidentyfikować istotę zarządzania BiHP w organizacji gospodarczej, ocenić dokumentację systemu bezpieczeństwa i higieny pracy
ZBHP_10A_U02, ZBHP_10A_U01C-1T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-6, T-W-7M-2, M-1S-3, S-4, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZBHP_10A_13_K01
Potrafi współdziałać i współpracować w grupie, potrafi działać i myśleć w sposób przedsiębiorczy
ZBHP_10A_K02, ZBHP_10A_K01C-1T-W-5, T-W-3, T-W-2, T-W-4, T-W-1, T-W-6, T-W-7M-1, M-2S-2, S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZBHP_10A_13_W01
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz powinien znać podstawowe problemy zarządzania organizacją, istotę systemu zarządzania BiHP
2,0Słuchacz nie posiada podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu, co uniemożliwia mu wykazanie sie wiedza i kompetencjami. Prezentuje błędne poglądy i opinie. Podpowiedz ze strony nauczyciela nie pozwala na zaprezentowanie kompetencji w poprawnym wnioskowaniu i umiejętności interpretacyjnych. Ujawnia brak zaangażowania i brak chęci wykonania pracy w sposób prawidłowy.
3,0Słuchacz wykazuje sie umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków na poziomie jedynie podstawowym, z licznymi błędami pozwalającymi jednak na ocenę dostateczną. Ujawnia pewną chęć do wykonania pracy.
3,5Słuchacz wykazuje sie umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków na poziomie podstawowym, potrafi zaplanować wykonanie pracy i przejawia zdolność do wykonania zasadniczego zakresu planu. Popełnia błędy, ale kluczowe obszary realizuje na ogół poprawnie.
4,0Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia tematyki i uzyskaniu podstawowych zdolności do przyszłego praktycznego posługiwania sie zdobytą wiedzą i umiejętnościami. Popełnia nieznaczne błędy.
4,5Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia kluczowej tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do przyszłego praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami. Jest samodzielny, popełnia nieliczne błędy.
5,0Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące w dobitny sposób o rozumieniu znaczenia tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do przyszłego praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZBHP_10A_13_U01
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz będzie umiał zidentyfikować istotę zarządzania BiHP w organizacji gospodarczej, ocenić dokumentację systemu bezpieczeństwa i higieny pracy
2,0Słuchacz nie potrafi zidentyfikować i poradzić sobie samodzielnie z problemami mogącymi się pojawić w sytuacji stosowania zdobytej wiedzy. Nie potrafi zastosować praktycznie zdobytej wiedzy, ma podstawowe problemy z interpretacją i wnioskowaniem.
3,0Słuchacz potrafi zidentyfikować i poradzić sobie (z dużą pomocą nauczyciela lub przy wsparciu innych słuchaczy) z wybranymi trudnościami związanymi ze stosowaniem zdobytej wiedzy. Ograniczone zdolności do praktycznego zastosowania wiedzy i popełnia błędy wychodzących poza problemy podstawowe.
3,5Potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z uzyskaniem dodatkowego wsparcia z trudnościami związanymi ze stosowaniem zdobytej wiedzy. Posiada ograniczone zdolności do praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy i popełnia bledy w zadaniach w trudniejszych zadaniach.
4,0Potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami w sytuacji stosowania zdobytej wiedzy. Bez błędów stosuje zdobyta wiedze do rozwiązywania prostych i niezbyt trudnych zadań, popełnia błędy w interpretacji i wnioskowaniu w trudniejszych kontekstach.
4,5Potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami w sytuacji stosowania zdobytej wiedzy. Umiejętnie interpretuje i wnioskuje w zdecydowanej większości kontekstów i zadań przed nim stawianych. Posiada umiejętność doskonalenia.
5,0Samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje problemy związane z zastosowaniem wiedzy w praktyce. Bezbłędnie interpretuje i wnioskuje, niezależnie od poziomu trudności stawianych zagadnień w zakresie przedmiotu. Rozszerza swoje umiejętności poprzez łączenie posiadanej dotąd wiedzy i umiejętności oraz poszukiwanie innych rozwiązań.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZBHP_10A_13_K01
Potrafi współdziałać i współpracować w grupie, potrafi działać i myśleć w sposób przedsiębiorczy
2,0Słuchacz nie ma podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu, co uniemożliwia mu wykazanie sie kompetencjami. Prezentuje błędne poglądy i opinie, nawet w sytuacji podpowiedzi nie potrafi zaprezentować kompetencji w poprawnym wnioskowaniu i umiejętności interpretacyjnych. Ujawnia brak zaangażowania i brak chęci wykonania pracy w sposób należyty.
3,0Wykazuje sie na poziomie zupełnie podstawowym umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków. Popełnia liczne błędy niedyskwalifikujące całkowicie jego pracy.
3,5Słuchacz wykazuje sie umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków na poziomie podstawowym, potrafi zaplanować wykonanie pracy i ujawnia zdolność do wykonania zasadniczego zakresu planu. Popełnia błędy, ale kluczowe obszary realizuje na ogół poprawnie.
4,0Prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia tematyki i uzyskaniu podstawowych zdolności do praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności.
4,5Prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia kluczowej tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami.
5,0Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami.

Literatura podstawowa

  1. Rączkowski B., BHP w praktyce, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk, 2012
  2. Abramowski Michał, BHP 2014, C.H. Beck, 2013, Warszawa, 2013

Literatura dodatkowa

  1. Pr. zb., Niezbędnik specjalisty ds. bhp, Wiedza i Praktyka, Warszawa, 2014
  2. Tomaszewska Ewa, BHP w zakładach pracy Zagadnienia prawne i praktyczne, Difin, Warsyawa, 2014

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Podstawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy1
T-W-2Dokumentacja systemu zarządzania BHP1
T-W-3Implementacja systemu BHP1
T-W-4Certyfikacja systemu zarządzania BHP2
T-W-5Ocena ryzyka zawodowego w systemie zarządzania BHP1
T-W-6Integracja systemu zarządzania BHP z systemem zarządzania jakością i systemem zarządzania środowiskowego2
T-W-7Doskonalenie systemu BHP.1
9

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Udział w wykładach9
A-W-2Przegląd ustwodawstwa10
A-W-3Przegląd fachowej literatury20
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia8
A-W-5Zaliczenie przedmioru2
A-W-6Konatakt z prowadzącym3
A-W-7Przygotowanie do egzaminu16
A-W-8Przygotowanie referatu15
A-W-9Przegląd systemów zarządzania ISO 18001, 14001, 90017
90
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZBHP_10A_13_W01W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz powinien znać podstawowe problemy zarządzania organizacją, istotę systemu zarządzania BiHP
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZBHP_10A_W04Ma podstawową wiedzę w zakresie niezbędnym do zrozumienia celów i zadańsłużby BHP oraz w zakresie identyfikowania zadań służb BHP, stosowania metod odpowiednich do zadań służb BHP a także wiedzę w zakresie właściwego organizowania pracy służb BHP
ZBHP_10A_W01Ma podstawową wiedzę (z dziedziny nauk społecznych, ekonomicznych, prawnych) niezbędną do zrozumienia pozatechnicznych uwarunkowań w osiąganiu bezpiecznych, higienicznych i ergonomicznych warunków pracy, zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z procesami pracy lub ze sposobem pracy
Cel przedmiotuC-1Prezentacja zdobytej wiedzy do rozwiązywania określonych problemów z zakresu zarządzanie BiHP
Treści programoweT-W-3Implementacja systemu BHP
T-W-7Doskonalenie systemu BHP.
T-W-2Dokumentacja systemu zarządzania BHP
T-W-1Podstawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
T-W-4Certyfikacja systemu zarządzania BHP
T-W-5Ocena ryzyka zawodowego w systemie zarządzania BHP
T-W-6Integracja systemu zarządzania BHP z systemem zarządzania jakością i systemem zarządzania środowiskowego
Metody nauczaniaM-2Metody aktywizujące i problemowe (dyskusja, pogadanka, burza mózgów, case study)
M-1Metody podające (wykład, opis)
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: Zaliczenie przedmiotu
S-2Ocena formująca: Ocena pracy w grupie
S-4Ocena podsumowująca: Egzamin z przedmiotu
S-1Ocena podsumowująca: Praca pisemna na zadany temat
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Słuchacz nie posiada podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu, co uniemożliwia mu wykazanie sie wiedza i kompetencjami. Prezentuje błędne poglądy i opinie. Podpowiedz ze strony nauczyciela nie pozwala na zaprezentowanie kompetencji w poprawnym wnioskowaniu i umiejętności interpretacyjnych. Ujawnia brak zaangażowania i brak chęci wykonania pracy w sposób prawidłowy.
3,0Słuchacz wykazuje sie umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków na poziomie jedynie podstawowym, z licznymi błędami pozwalającymi jednak na ocenę dostateczną. Ujawnia pewną chęć do wykonania pracy.
3,5Słuchacz wykazuje sie umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków na poziomie podstawowym, potrafi zaplanować wykonanie pracy i przejawia zdolność do wykonania zasadniczego zakresu planu. Popełnia błędy, ale kluczowe obszary realizuje na ogół poprawnie.
4,0Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia tematyki i uzyskaniu podstawowych zdolności do przyszłego praktycznego posługiwania sie zdobytą wiedzą i umiejętnościami. Popełnia nieznaczne błędy.
4,5Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia kluczowej tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do przyszłego praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami. Jest samodzielny, popełnia nieliczne błędy.
5,0Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące w dobitny sposób o rozumieniu znaczenia tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do przyszłego praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZBHP_10A_13_U01W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz będzie umiał zidentyfikować istotę zarządzania BiHP w organizacji gospodarczej, ocenić dokumentację systemu bezpieczeństwa i higieny pracy
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZBHP_10A_U02Ma umiejętność samokształcenia się w zakresie problematyki bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, potrafi wykorzystać poznane metody i modele matematyczno-statystyczne, a także symulacje komputerowe do kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, z uwzględnieniem ergonomii potrafi dokonać analizy ryzyka zawodowego z uwzględnieniem wybranych metod, potrafi posłużyć się właściwie dobranymi programami komputerowymi do prowadzenia dokumentacji BHP, w tym zakresie analizy ryzyka zawodowego
ZBHP_10A_U01Potrafi opracować dokumentację dotyczącą zadania związanego z działalnością służb BHP i przygotować opracowanie zawierające omówienie realizacji tego zadania. Potrafi przygotować i przedstawić krótką prezentację, referat poświęcone wynikom realizacji zadania związanego z działalnością służb BHP
Cel przedmiotuC-1Prezentacja zdobytej wiedzy do rozwiązywania określonych problemów z zakresu zarządzanie BiHP
Treści programoweT-W-3Implementacja systemu BHP
T-W-5Ocena ryzyka zawodowego w systemie zarządzania BHP
T-W-2Dokumentacja systemu zarządzania BHP
T-W-1Podstawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
T-W-4Certyfikacja systemu zarządzania BHP
T-W-6Integracja systemu zarządzania BHP z systemem zarządzania jakością i systemem zarządzania środowiskowego
T-W-7Doskonalenie systemu BHP.
Metody nauczaniaM-2Metody aktywizujące i problemowe (dyskusja, pogadanka, burza mózgów, case study)
M-1Metody podające (wykład, opis)
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: Zaliczenie przedmiotu
S-4Ocena podsumowująca: Egzamin z przedmiotu
S-2Ocena formująca: Ocena pracy w grupie
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Słuchacz nie potrafi zidentyfikować i poradzić sobie samodzielnie z problemami mogącymi się pojawić w sytuacji stosowania zdobytej wiedzy. Nie potrafi zastosować praktycznie zdobytej wiedzy, ma podstawowe problemy z interpretacją i wnioskowaniem.
3,0Słuchacz potrafi zidentyfikować i poradzić sobie (z dużą pomocą nauczyciela lub przy wsparciu innych słuchaczy) z wybranymi trudnościami związanymi ze stosowaniem zdobytej wiedzy. Ograniczone zdolności do praktycznego zastosowania wiedzy i popełnia błędy wychodzących poza problemy podstawowe.
3,5Potrafi zidentyfikować i poradzić sobie, z uzyskaniem dodatkowego wsparcia z trudnościami związanymi ze stosowaniem zdobytej wiedzy. Posiada ograniczone zdolności do praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy i popełnia bledy w zadaniach w trudniejszych zadaniach.
4,0Potrafi identyfikować i samodzielnie radzić sobie z podstawowymi trudnościami w sytuacji stosowania zdobytej wiedzy. Bez błędów stosuje zdobyta wiedze do rozwiązywania prostych i niezbyt trudnych zadań, popełnia błędy w interpretacji i wnioskowaniu w trudniejszych kontekstach.
4,5Potrafi samodzielnie zidentyfikować i radzić sobie z podstawowymi trudnościami w sytuacji stosowania zdobytej wiedzy. Umiejętnie interpretuje i wnioskuje w zdecydowanej większości kontekstów i zadań przed nim stawianych. Posiada umiejętność doskonalenia.
5,0Samodzielnie identyfikuje i rozwiązuje problemy związane z zastosowaniem wiedzy w praktyce. Bezbłędnie interpretuje i wnioskuje, niezależnie od poziomu trudności stawianych zagadnień w zakresie przedmiotu. Rozszerza swoje umiejętności poprzez łączenie posiadanej dotąd wiedzy i umiejętności oraz poszukiwanie innych rozwiązań.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZBHP_10A_13_K01Potrafi współdziałać i współpracować w grupie, potrafi działać i myśleć w sposób przedsiębiorczy
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZBHP_10A_K02Ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności służb bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym jej wpływ na środowisko naturalne i pracy oraz związaną z tym świadomość i odpowiedzialność za podejmowane decyzje
ZBHP_10A_K01Potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1Prezentacja zdobytej wiedzy do rozwiązywania określonych problemów z zakresu zarządzanie BiHP
Treści programoweT-W-5Ocena ryzyka zawodowego w systemie zarządzania BHP
T-W-3Implementacja systemu BHP
T-W-2Dokumentacja systemu zarządzania BHP
T-W-4Certyfikacja systemu zarządzania BHP
T-W-1Podstawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
T-W-6Integracja systemu zarządzania BHP z systemem zarządzania jakością i systemem zarządzania środowiskowego
T-W-7Doskonalenie systemu BHP.
Metody nauczaniaM-1Metody podające (wykład, opis)
M-2Metody aktywizujące i problemowe (dyskusja, pogadanka, burza mózgów, case study)
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena pracy w grupie
S-4Ocena podsumowująca: Egzamin z przedmiotu
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Słuchacz nie ma podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu, co uniemożliwia mu wykazanie sie kompetencjami. Prezentuje błędne poglądy i opinie, nawet w sytuacji podpowiedzi nie potrafi zaprezentować kompetencji w poprawnym wnioskowaniu i umiejętności interpretacyjnych. Ujawnia brak zaangażowania i brak chęci wykonania pracy w sposób należyty.
3,0Wykazuje sie na poziomie zupełnie podstawowym umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków. Popełnia liczne błędy niedyskwalifikujące całkowicie jego pracy.
3,5Słuchacz wykazuje sie umiejętnościami, zaangażowaniem i wykonaniem obowiązków na poziomie podstawowym, potrafi zaplanować wykonanie pracy i ujawnia zdolność do wykonania zasadniczego zakresu planu. Popełnia błędy, ale kluczowe obszary realizuje na ogół poprawnie.
4,0Prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia tematyki i uzyskaniu podstawowych zdolności do praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności.
4,5Prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia kluczowej tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami.
5,0Słuchacz prezentuje opinie i poglądy świadczące o zrozumieniu znaczenia tematyki przedmiotu i możliwości oraz zdolności do praktycznego posługiwania sie zdobyta wiedza i umiejętnościami.