Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)
specjalność: Biologia zwierząt

Sylabus przedmiotu Biologiczne metody oceny stanu środowiska:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister
Obszary studiów nauk przyrodniczych
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Biologiczne metody oceny stanu środowiska
Specjalność Biologia zwierząt
Jednostka prowadząca Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 6 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 5 1,00,41zaliczenie
wykładyW3 10 1,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1znajomość zagadnień związanych z ekologią i ochroną środowiska

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
C-2zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródłem informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
C-3ukształtowanie umiejętności doboru właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Biologiczne testy toksyczności. Rodzaje testów. Organizmy stosowane w testach toksyczności. Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.1
T-A-2Wyznaczanie bezpiecznego stężenia wybranych związków chemicznych dla biocenoz wodnych z zastosowaniem metod obliczeniowych. Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).1
T-A-3Testy biodegradacji.1
T-A-4Analiza krótkotermoniwych testów do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska. Ocena mutagenezy środowiskowej.1
T-A-5Zaliczenie treści omawianych na ćwiczeniach1
5
wykłady
T-W-1Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Biomonitoring (biowskaźniki) i bioanalityka.1
T-W-2Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.1
T-W-3Biologiczne metody oceny jakości wód. Testy z zastosowaniem mikroorganizmów, roślin, wyższych bezkręgowców i ryb.1
T-W-4Biologiczne metody oceny jakości powietrza. Badania inhalacyjne z użyciem ssaków. Wykorzystanie porostów i mchów.1
T-W-5Biologiczne metody oceny zanieczyszczenia gleb. Testy z zastosowaniem pedofauny.1
T-W-6Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Rodzaje narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).1
T-W-7Rodzaje biosorbentów.1
T-W-8Ocena mutagenności i rakotwórczości zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i wody.1
T-W-9Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.1
T-W-10Biotesty a analityka chemiczna.1
10

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach5
A-A-2studiowanie literatury z zakresu metod oceny stanu środowiska18
A-A-3przygotowanie się do zaliczenia ćwiczeń7
30
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach10
A-W-2przygotowanie się do zajęć, studiowanie wskazanej literatury16
A-W-3przygotowanie się studenta do kolokwium4
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2metody praktyczne, ćwiczenie laboratoryjne
M-3pogadanka
M-4objaśnienie

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Warunkiem zaliczenia wykładów jest uzyskanie pozytywnego wyniku z testu końcowego. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie pozytywnej oceny z testu.
S-2Ocena formująca: zaliczenie ustne
S-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
S-4Ocena formująca: ocena aktywności na zajęciach
S-5Ocena formująca: ocena postawy względem omawianych zagadnień i problemów środowiskowych

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLZ-S-O5.2_W01
wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby
BL_2A_W09P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05C-1T-A-3, T-A-1, T-W-3, T-W-4, T-W-1, T-W-5, T-W-8M-3, M-1S-3
BL_2A_BLZ-S-O5.2_W02
zna organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery, wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności
BL_2A_W09P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05C-1, C-2T-A-4, T-W-10, T-W-2, T-W-7M-3, M-1S-3
BL_2A_BLZ-S-O5.2_W03
wymienia podstawowe testy komercyjne wykorzystywane w kontroli jakości określonych elementów środowiska
BL_2A_W09, BL_2A_W04P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05C-2T-W-9M-3, M-1S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLZ-S-O5.2_U01
proponuje zastosowanie właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
BL_2A_U06, BL_2A_U10P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06C-1, C-3T-A-2, T-A-1, T-A-4, T-W-3, T-W-6, T-W-2, T-W-4, T-W-9, T-W-5, T-W-8M-2, M-4S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLZ-S-O5.2_K01
wykazuje aktywną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu obserwowanych zjawisk
BL_2A_K05, BL_2A_K07P2A_K01, P2A_K02, P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06, P2A_K08C-1, C-2, C-3T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-W-3, T-W-10, T-W-6, T-W-2, T-W-4, T-W-9, T-W-1, T-W-5, T-W-8, T-W-7M-3, M-2, M-4S-4
BL_2A_BLZ-S-O5.2_K02
ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany jakościowe i ilościowe zachodzace w środowisku
BL_2A_K01P2A_K04, P2A_K07C-1, C-2, C-3T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-A-4, T-W-3, T-W-10, T-W-6, T-W-2, T-W-4, T-W-9, T-W-1, T-W-5, T-W-8, T-W-7M-3, M-2, M-4S-5

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_2A_BLZ-S-O5.2_W01
wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby
2,0Student nie potrafi wymienić i opisać biologicznych metod stosowanych w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
3,0Student, przy dużej pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (tylko cześć z nich). Wykazuje problemy z ich wymienieniem. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje niewielkie zainteresowanie poruszaną tematyką.
3,5Student, przy pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje tylko cześć z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszaną tematyką.
4,0Student, w miarę samodzielnie, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje większość z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy sporadycznie popełnia znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
4,5Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
5,0Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzystna ze źródeł naukowych.
BL_2A_BLZ-S-O5.2_W02
zna organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery, wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności
2,0Student nie potrafi wymienić organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów, wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Nie potrafi dokonać ich charakterystyki. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi poprawnie wymienić i opisać tylko cześć (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Rozumie celowość ich stosowania. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności, ale podczas ich opisywania popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi bezbłędnie wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzystna ze źródeł naukowych.
BL_2A_BLZ-S-O5.2_W03
wymienia podstawowe testy komercyjne wykorzystywane w kontroli jakości określonych elementów środowiska
2,0Student nie potrafi wymienić komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska ani określić ich dokładnego zastosowania. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi poprawnie wymienić i przyporządkować tylko część (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi, z pomocą nauczyciela, wymienić większość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska, ale podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi bezbłędnie wymienić wiekszość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska oraz określić ich dokładne zastosowanie. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_2A_BLZ-S-O5.2_U01
proponuje zastosowanie właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
2,0Student nie potrafi poprawnie zaproponować zastosowania właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska.
3,0Student, z duża pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje znaczne trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
3,5Student, z pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje średnie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
4,0Student, z niewielką pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje niewielkie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
4,5Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje nieznaczne trudności w uzasadnieniu jej wyboru.
5,0Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Bezbłędnie uzasadnia jej wybór.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_2A_BLZ-S-O5.2_K01
wykazuje aktywną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu obserwowanych zjawisk
2,0Student wykazuje bierną i niechętną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poleceń nauczyciela.
3,0Student wykazuje obojętną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela.
3,5Student wykazuje się średnią aktywnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poczynań nauczyciela.
4,0Student wykazuje się dużą aktywnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie.
4,5Student wykazuje się bardzo dużą aktywnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poczynań nauczyciela.
5,0Student wykazuje się bardzo dużą aktywnością i samodzielnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student samodzielnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela.
BL_2A_BLZ-S-O5.2_K02
ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany jakościowe i ilościowe zachodzace w środowisku
2,0Student nie jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Nie wykazuje zainteresowania problemami środowiskowymi.
3,0Student jest w niewielkim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
3,5Student jest w średnim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
4,0Student jest w dużym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje średnie zainteresowanie problemami srodowiskowymi.
4,5Student jest w dyżym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje duże zainteresowanie problemami środowiskowymi.
5,0Student jest świadomy wpływu działalnosci człowieka na stan środowiska przyrodniczego i wykazuje aktywna postawę w propadowaniu działań prośrodowiskowych.

Literatura podstawowa

  1. Traczewska T., Biologiczne metody oceny skażenia środowiska, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2011

Literatura dodatkowa

  1. Zimny H., Ekologiczna ocena stanu środowiska. Bioindykacja i biomonitoring., AR-W, A. Grzegorczyk, Warszawa, 2006

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Biologiczne testy toksyczności. Rodzaje testów. Organizmy stosowane w testach toksyczności. Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.1
T-A-2Wyznaczanie bezpiecznego stężenia wybranych związków chemicznych dla biocenoz wodnych z zastosowaniem metod obliczeniowych. Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).1
T-A-3Testy biodegradacji.1
T-A-4Analiza krótkotermoniwych testów do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska. Ocena mutagenezy środowiskowej.1
T-A-5Zaliczenie treści omawianych na ćwiczeniach1
5

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Biomonitoring (biowskaźniki) i bioanalityka.1
T-W-2Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.1
T-W-3Biologiczne metody oceny jakości wód. Testy z zastosowaniem mikroorganizmów, roślin, wyższych bezkręgowców i ryb.1
T-W-4Biologiczne metody oceny jakości powietrza. Badania inhalacyjne z użyciem ssaków. Wykorzystanie porostów i mchów.1
T-W-5Biologiczne metody oceny zanieczyszczenia gleb. Testy z zastosowaniem pedofauny.1
T-W-6Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Rodzaje narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).1
T-W-7Rodzaje biosorbentów.1
T-W-8Ocena mutagenności i rakotwórczości zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i wody.1
T-W-9Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.1
T-W-10Biotesty a analityka chemiczna.1
10

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach5
A-A-2studiowanie literatury z zakresu metod oceny stanu środowiska18
A-A-3przygotowanie się do zaliczenia ćwiczeń7
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach10
A-W-2przygotowanie się do zajęć, studiowanie wskazanej literatury16
A-W-3przygotowanie się studenta do kolokwium4
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O5.2_W01wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_W09zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_W01rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
P2A_W04ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
P2A_W05ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
Treści programoweT-A-3Testy biodegradacji.
T-A-1Biologiczne testy toksyczności. Rodzaje testów. Organizmy stosowane w testach toksyczności. Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
T-W-3Biologiczne metody oceny jakości wód. Testy z zastosowaniem mikroorganizmów, roślin, wyższych bezkręgowców i ryb.
T-W-4Biologiczne metody oceny jakości powietrza. Badania inhalacyjne z użyciem ssaków. Wykorzystanie porostów i mchów.
T-W-1Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Biomonitoring (biowskaźniki) i bioanalityka.
T-W-5Biologiczne metody oceny zanieczyszczenia gleb. Testy z zastosowaniem pedofauny.
T-W-8Ocena mutagenności i rakotwórczości zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i wody.
Metody nauczaniaM-3pogadanka
M-1wykład informacyjny
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi wymienić i opisać biologicznych metod stosowanych w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
3,0Student, przy dużej pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (tylko cześć z nich). Wykazuje problemy z ich wymienieniem. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia dużo błędów. Wykazuje niewielkie zainteresowanie poruszaną tematyką.
3,5Student, przy pomocy nauczyciela, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje tylko cześć z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia błędy. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszaną tematyką.
4,0Student, w miarę samodzielnie, opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby (samodzielnie opisuje większość z nich). Poprawnie wymienia wszystkie omawiane za zajęciach metody. W zakresie wyrażania wiedzy sporadycznie popełnia znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
4,5Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy popełnia (bardzo rzadko) jedynie mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką.
5,0Student samodzielnie wymienia i opisuje biologiczne metody stosowane w ocenie jakości powietrza, wody i gleby. W zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów. Wykazuje duże zainteresowanie poruszaną tematyką i ciekawość poznawczą. Umiejętnie korzystna ze źródeł naukowych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O5.2_W02zna organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery, wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_W09zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_W01rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
P2A_W04ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
P2A_W05ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
C-2zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródłem informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
Treści programoweT-A-4Analiza krótkotermoniwych testów do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska. Ocena mutagenezy środowiskowej.
T-W-10Biotesty a analityka chemiczna.
T-W-2Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
T-W-7Rodzaje biosorbentów.
Metody nauczaniaM-3pogadanka
M-1wykład informacyjny
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi wymienić organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów, wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i testach toksyczności biologicznych stosowanych w ocenie narażenia środowiskowego i zawodowego. Nie potrafi dokonać ich charakterystyki. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi poprawnie wymienić i opisać tylko cześć (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Rozumie celowość ich stosowania. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności, ale podczas ich opisywania popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi bezbłędnie wymienić większość (omawianych na zajęciach) organizmów wskaźnikowych i monitorowych oraz biomarkerów wykorzystywanych w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Podczas ich opisywania popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić i scharakteryzować organizmy wskaźnikowe i monitorowe oraz biomarkery wykorzystywane w ocenie stanu środowiska i w testach toksyczności. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzystna ze źródeł naukowych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O5.2_W03wymienia podstawowe testy komercyjne wykorzystywane w kontroli jakości określonych elementów środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_W09zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
BL_2A_W04opisuje zjawiska i procesy fizyczne oraz chemiczne związane z przemianami zanieczyszczeń w atmosferze hydrosferze, geosferze i biosferze
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_W01rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
P2A_W04ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
P2A_W05ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródłem informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
Treści programoweT-W-9Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
Metody nauczaniaM-3pogadanka
M-1wykład informacyjny
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi wymienić komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska ani określić ich dokładnego zastosowania. Nie wykazuje zainteresowania poruszanymi zagadnieniami.
3,0Student potrafi poprawnie wymienić i przyporządkować tylko część (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Wykazuje małe zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
3,5Student potrafi, z pomocą nauczyciela, wymienić większość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska, ale podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia wiele błędów. Wykazuje średnie zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,0Student potrafi bezbłędnie wymienić wiekszość (omawianych na zajęciach) komercyjnych testów wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia błędy. Wykazuje znaczne zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
4,5Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska. Podczas omawiania ich przeznaczenia popełnia (bardzo rzadko) mało znaczące błędy. Wykazuje duże zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami.
5,0Student potrafi bezbłędnie wymienić wszystkie omawiane na zajęciach komercyjne testy wykorzystywane w kontroli jakości środowiska oraz określić ich dokładne zastosowanie. Wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą w zakresie poruszanych zagadnień. Umiejętnie korzysta ze źródeł naukowych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O5.2_U01proponuje zastosowanie właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_U06potrafi przeprowadzać specjalistyczne prace eksperymentalne, potrafi stosować metody biologii i diagnostyki laboratoryjnej, potrafi wykonywać analizy laboratoryjne i posługiwać się sprzętem analitycznym i aparaturą badawczą, posiada umiejętność prowadzenia prac badawczych z użyciem materiału biologicznego, potrafi przeprowadzić badanie lub eksperyment z zastosowaniem zaawansowanych technik mikroskopowych
BL_2A_U10posiada umiejętności prowadzenia monitoringu środowiskowego, opisuje zależności między organizmami a środowiskiem, rozumie zróżnicowanie, występowania oraz wpływ mikroorganizmów na zwierzęta, ludzi i rośliny, rozumienia zasady funkcjonowania żywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji, ocenia zjawiska zachodzące w środowisku;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_U01stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P2A_U02biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
P2A_U03wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
P2A_U04planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
P2A_U06zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
C-3ukształtowanie umiejętności doboru właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
Treści programoweT-A-2Wyznaczanie bezpiecznego stężenia wybranych związków chemicznych dla biocenoz wodnych z zastosowaniem metod obliczeniowych. Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).
T-A-1Biologiczne testy toksyczności. Rodzaje testów. Organizmy stosowane w testach toksyczności. Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
T-A-4Analiza krótkotermoniwych testów do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska. Ocena mutagenezy środowiskowej.
T-W-3Biologiczne metody oceny jakości wód. Testy z zastosowaniem mikroorganizmów, roślin, wyższych bezkręgowców i ryb.
T-W-6Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Rodzaje narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).
T-W-2Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
T-W-4Biologiczne metody oceny jakości powietrza. Badania inhalacyjne z użyciem ssaków. Wykorzystanie porostów i mchów.
T-W-9Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
T-W-5Biologiczne metody oceny zanieczyszczenia gleb. Testy z zastosowaniem pedofauny.
T-W-8Ocena mutagenności i rakotwórczości zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i wody.
Metody nauczaniaM-2metody praktyczne, ćwiczenie laboratoryjne
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: zaliczenie ustne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi poprawnie zaproponować zastosowania właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska.
3,0Student, z duża pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje znaczne trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
3,5Student, z pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje średnie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
4,0Student, z niewielką pomocą nauczyciela, proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje niewielkie trudności w wyborze właściwej metody i w uzasadnieniu jej wyboru.
4,5Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Student wykazuje nieznaczne trudności w uzasadnieniu jej wyboru.
5,0Student samodzielnie proponuje zastosowanie właściwej metody do oceny jakości określonych elementów środowiska. Bezbłędnie uzasadnia jej wybór.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O5.2_K01wykazuje aktywną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu obserwowanych zjawisk
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_K05wykazuje zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz aktywnie uczestniczy w pracy grupowej; samodzielnie i kreatywnie potrafi planować, organizować i realizować działania własne oraz zespołowe
BL_2A_K07ma świadomość odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego oraz zdrowie człowieka wynikające z działalności własnej i innych ludzi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
P2A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
P2A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
P2A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
P2A_K06wykazuje odpowiedzialność za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy
P2A_K08potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
C-2zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródłem informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
C-3ukształtowanie umiejętności doboru właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
Treści programoweT-A-2Wyznaczanie bezpiecznego stężenia wybranych związków chemicznych dla biocenoz wodnych z zastosowaniem metod obliczeniowych. Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).
T-A-3Testy biodegradacji.
T-A-1Biologiczne testy toksyczności. Rodzaje testów. Organizmy stosowane w testach toksyczności. Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
T-A-4Analiza krótkotermoniwych testów do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska. Ocena mutagenezy środowiskowej.
T-W-3Biologiczne metody oceny jakości wód. Testy z zastosowaniem mikroorganizmów, roślin, wyższych bezkręgowców i ryb.
T-W-10Biotesty a analityka chemiczna.
T-W-6Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Rodzaje narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).
T-W-2Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
T-W-4Biologiczne metody oceny jakości powietrza. Badania inhalacyjne z użyciem ssaków. Wykorzystanie porostów i mchów.
T-W-9Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
T-W-1Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Biomonitoring (biowskaźniki) i bioanalityka.
T-W-5Biologiczne metody oceny zanieczyszczenia gleb. Testy z zastosowaniem pedofauny.
T-W-8Ocena mutagenności i rakotwórczości zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i wody.
T-W-7Rodzaje biosorbentów.
Metody nauczaniaM-3pogadanka
M-2metody praktyczne, ćwiczenie laboratoryjne
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-4Ocena formująca: ocena aktywności na zajęciach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student wykazuje bierną i niechętną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poleceń nauczyciela.
3,0Student wykazuje obojętną postawę w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela.
3,5Student wykazuje się średnią aktywnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę umiarkowanie przychylną wobec poczynań nauczyciela.
4,0Student wykazuje się dużą aktywnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł. Podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie.
4,5Student wykazuje się bardzo dużą aktywnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją w pewien sposób wykazując przy tym przychylną postawę wobec poczynań nauczyciela.
5,0Student wykazuje się bardzo dużą aktywnością i samodzielnością w realizacji wskazanych zadań i wyjaśnianiu określonych zjawisk. Student samodzielnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O5.2_K02ma świadomość wpływu działalności człowieka na zmiany jakościowe i ilościowe zachodzace w środowisku
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_K01wykazuje zrozumienie i przekonanie o poznawalności procesów i zjawisk biologicznych zachodzących w świecie żywych organizmów; w interpretowaniu procesów i zjawisk biologicznych wykorzystuje podejście naukowe
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
P2A_K07systematycznie aktualizuje wiedzę przyrodniczą i zna jej praktyczne zastosowania
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z biologicznymi metodami wykorzystywanymi w ocenie stopnia skażenia środowiska
C-2zapoznanie studentów ze znaczeniem biotestów jako źródłem informacji o interakcjach zanieczyszczeń i ich oddziaływaniu na elementy biotyczne ekosystemów
C-3ukształtowanie umiejętności doboru właściwych metod do oceny jakości określonych elementów środowiska
Treści programoweT-A-2Wyznaczanie bezpiecznego stężenia wybranych związków chemicznych dla biocenoz wodnych z zastosowaniem metod obliczeniowych. Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Wskaźniki jakości wody. System saprobowy. Metody indeksów biotycznych. Polski indeks biotyczny (BMWP-PL).
T-A-3Testy biodegradacji.
T-A-1Biologiczne testy toksyczności. Rodzaje testów. Organizmy stosowane w testach toksyczności. Metody ustalania bezpiecznych stężeń zanieczyszczeń dla biocenoz wodnych.
T-A-4Analiza krótkotermoniwych testów do oceny mutagenności zanieczyszczeń środowiska. Ocena mutagenezy środowiskowej.
T-W-3Biologiczne metody oceny jakości wód. Testy z zastosowaniem mikroorganizmów, roślin, wyższych bezkręgowców i ryb.
T-W-10Biotesty a analityka chemiczna.
T-W-6Płyny biologiczne w ocenie narażenia na czynniki chemiczne. Rodzaje biologicznych markerów ekspozycji. Rodzaje narażenia na środowiskowe czynniki chemiczne (narażenie endemiczne i zawodowe).
T-W-2Bioindykatory regulujące, akumulujące i biomarkery.
T-W-4Biologiczne metody oceny jakości powietrza. Badania inhalacyjne z użyciem ssaków. Wykorzystanie porostów i mchów.
T-W-9Przegląd testów komercyjnych wykorzystywanych w kontroli jakości środowiska.
T-W-1Metody biologiczne w badaniach środowiskowych. Biomonitoring (biowskaźniki) i bioanalityka.
T-W-5Biologiczne metody oceny zanieczyszczenia gleb. Testy z zastosowaniem pedofauny.
T-W-8Ocena mutagenności i rakotwórczości zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i wody.
T-W-7Rodzaje biosorbentów.
Metody nauczaniaM-3pogadanka
M-2metody praktyczne, ćwiczenie laboratoryjne
M-4objaśnienie
Sposób ocenyS-5Ocena formująca: ocena postawy względem omawianych zagadnień i problemów środowiskowych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie jest świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Nie wykazuje zainteresowania problemami środowiskowymi.
3,0Student jest w niewielkim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
3,5Student jest w średnim stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje niewielkie zainteresowanie problemami środowiskowymi.
4,0Student jest w dużym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje średnie zainteresowanie problemami srodowiskowymi.
4,5Student jest w dyżym stopniu świadomy wpływu działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego. Wykazuje duże zainteresowanie problemami środowiskowymi.
5,0Student jest świadomy wpływu działalnosci człowieka na stan środowiska przyrodniczego i wykazuje aktywna postawę w propadowaniu działań prośrodowiskowych.