ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Zootechnika (N1) / Sylabus przedmiotu

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Zootechnika (N1)

Sylabus przedmiotu Fizjologia zwierząt:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Zootechnika
Forma studiów	studia niestacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Fizjologia zwierząt
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki
Nauczyciel odpowiedzialny	Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	7,0	ECTS (formy)	7,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
laboratoria	L	3	18	5,0	0,41	zaliczenie
wykłady	W	3	12	2,0	0,59	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa wiedza z zakresu biologii komórki.
W-2	Podstawowa wiedza z zakresu anatomii zwierząt.
W-3	Podstawowa wiedza z zakresu biochemii.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.	3
T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.	1
T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.	3
T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.	2
T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.	3
T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.	2
T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.	1
T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).	1
T-L-9	Pisemne zaliczenie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	2
		18
wykłady
T-W-1	Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.	1
T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.	1
T-W-3	Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.	1
T-W-4	Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.).	1
T-W-5	Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.	2
T-W-6	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.	1
T-W-7	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.	1
T-W-8	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.	1
T-W-9	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).	1
T-W-10	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.	1
T-W-11	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.	1
		12

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach	18
A-L-2	Przygotowanie teoretyczne do wykonania analiz laboratoryjnych.	40
A-L-3	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	42
A-L-4	Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej.	35
A-L-5	Uczestnictwo w konsultacjach.	15
		150
wykłady
A-W-1	Uczestnictwo w wykładach	12
A-W-2	Samodzielne studiowanie tematyki wykładów	30
A-W-3	Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów.	10
A-W-4	Uczestnictwo w konsultacjach.	6
A-W-5	Zaliczenie wykładów w formie egzaminu pisemnego.	2
		60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny
M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-3	Praca w grupach.
M-4	Dyskusja dydaktyczna.

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów w formie pisemnej

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
ZO_1A_ZO-S-B11_W01 Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek, a także cechy je różnicujace u wybranych gatunków zwierząt.	ZO_1A_W05	R1A_W01, R1A_W04	—	C-1	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-10, T-W-11	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4
ZO_1A_ZO-S-B11_W02 Student zna i opisuje podstawowe procesy dotyczące układu pokarmowego zwierząt gospodarskich, a także przystosowanie procesów trawiennych w zależności od spożywanego pokarmu.	ZO_1A_W13	R1A_W05	—	C-2	T-L-5, T-W-6	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4
ZO_1A_ZO-S-B11_W03 Zna podstawowe charakterystyczne dla procesów fizjologicznych zachodzących w wybranych tkankach organizmu podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich.	ZO_1A_W01	R1A_W01	—	C-1, C-2	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-10, T-W-11	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
ZO_1A_ZO-S-B11_U01 Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat.	ZO_1A_U07	R1A_U04	InzA_U03	C-3	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8	M-3, M-4	S-2
ZO_1A_ZO-S-B11_U02 Rozumie podstawowe funkcje wybranych tkanek i narządów i potrafi powiązać je ze zjawiskami zachodzącymi w organizmie.	ZO_1A_U08	R1A_U05	—	C-1, C-2	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-10, T-W-11	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
ZO_1A_ZO-S-B11_K01 Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu.	ZO_1A_K01, ZO_1A_K06	R1A_K02, R1A_K04, R1A_K06, R1A_K07, R1A_K08	InzA_K02	C-1, C-2, C-3	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8	M-3, M-4	S-2
ZO_1A_ZO-S-B11_K02 Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczacych tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł.	ZO_1A_K06	R1A_K04, R1A_K07	—	C-1, C-2, C-3	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8	M-3, M-4	S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
ZO_1A_ZO-S-B11_W01 Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek, a także cechy je różnicujace u wybranych gatunków zwierząt.	2,0	nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
ZO_1A_ZO-S-B11_W02 Student zna i opisuje podstawowe procesy dotyczące układu pokarmowego zwierząt gospodarskich, a także przystosowanie procesów trawiennych w zależności od spożywanego pokarmu.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
ZO_1A_ZO-S-B11_W03 Zna podstawowe charakterystyczne dla procesów fizjologicznych zachodzących w wybranych tkankach organizmu podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
ZO_1A_ZO-S-B11_U01 Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
ZO_1A_ZO-S-B11_U02 Rozumie podstawowe funkcje wybranych tkanek i narządów i potrafi powiązać je ze zjawiskami zachodzącymi w organizmie.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Literatura podstawowa

Krzymowski T., Fizjologia zwierząt., PWRiL, 2005
von Engelhardt W., Fizjologia zwierząt domowych, tom. 1, 2, Galaktyka, Łódź, 2011
Dusza L., Fizjologia zwierząt z elementami anatomii., Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2001

Literatura dodatkowa

Schmidt-Nielsen K., Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska., Naukowe PWN, Warszawa, 2008

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.	3
T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.	1
T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.	3
T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.	2
T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.	3
T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.	2
T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.	1
T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).	1
T-L-9	Pisemne zaliczenie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	2
		18

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.	1
T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.	1
T-W-3	Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.	1
T-W-4	Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.).	1
T-W-5	Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.	2
T-W-6	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.	1
T-W-7	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.	1
T-W-8	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.	1
T-W-9	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).	1
T-W-10	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.	1
T-W-11	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.	1
		12

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach	18
A-L-2	Przygotowanie teoretyczne do wykonania analiz laboratoryjnych.	40
A-L-3	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	42
A-L-4	Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej.	35
A-L-5	Uczestnictwo w konsultacjach.	15
		150

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestnictwo w wykładach	12
A-W-2	Samodzielne studiowanie tematyki wykładów	30
A-W-3	Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów.	10
A-W-4	Uczestnictwo w konsultacjach.	6
A-W-5	Zaliczenie wykładów w formie egzaminu pisemnego.	2
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_W01	Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek, a także cechy je różnicujace u wybranych gatunków zwierząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_W05	ma ogólną wiedzę z zakresu budowy i funkcjonowania organizmów żywych na poziomie komórki, tkanki, pojedynczego organizmu oraz populacji z uwzględnieniem różnych poziomów organizacji biosfery
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W01	ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W04	ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Treści programowe	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-W-1	Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.
	T-W-4	Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.).
	T-W-5	Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-6	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-7	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-8	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-10	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-11	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny
	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów w formie pisemnej
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_W02	Student zna i opisuje podstawowe procesy dotyczące układu pokarmowego zwierząt gospodarskich, a także przystosowanie procesów trawiennych w zależności od spożywanego pokarmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_W13	posiada wiadomości z zakresu żywienia zwierząt i normowania pasz z uwzględnieniem gatunku, wieku, stanu fizjologicznego oraz kierunku użytkowania, a także orientuje się w podstawowej problematyce z zakresu żywienia człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W05	wykazuje znajomość podstawowych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programowe	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
Treści programowe	T-W-6	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny
	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów w formie pisemnej
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_W03	Zna podstawowe charakterystyczne dla procesów fizjologicznych zachodzących w wybranych tkankach organizmu podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_W01	wykazuje ogólną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki i fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku zootechnika
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W01	ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programowe	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-W-1	Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.
	T-W-4	Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.).
	T-W-5	Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-6	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-7	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-8	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-10	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-11	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny
	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów w formie pisemnej
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_U01	Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_U07	Wykonuje pod kierunkiem opiekuna proste zadania badawcze, dotyczące szeroko rozumianych nauk o zwierzętach i wyciąga prawidłowe wnioski
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U04	wykonuje pod kierunkiem opiekuna naukowego proste zadanie badawcze lub projektowe dotyczące szeroko rozumianego rolnictwa, prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U03	potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
Metody nauczania	M-3	Praca w grupach.
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_U02	Rozumie podstawowe funkcje wybranych tkanek i narządów i potrafi powiązać je ze zjawiskami zachodzącymi w organizmie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_U08	Rozumie zależności pomiędzy strukturą a funkcją na poziomie komórek, tkanek, pojedynczych organizmów oraz populacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U05	dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na produkcję, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programowe	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-W-1	Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu.
	T-W-4	Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.).
	T-W-5	Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-6	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-7	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-8	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-10	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-11	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny
	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów w formie pisemnej
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_K01	Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_K01	jest zdolny do pracy zarówno samodzielnej jak i w zespole oraz do kierowania zespołami ludzkimi w zakresie wyznaczania i kontroli zadań realizowanych w ramach zaplanowanych, rutynowych prac
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_K06	potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł w zakresie studiowanego kierunku
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	R1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	R1A_K06	ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
	R1A_K07	ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
	R1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_K02	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
Metody nauczania	M-3	Praca w grupach.
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	ZO_1A_ZO-S-B11_K02	Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczacych tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ZO_1A_K06	potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł w zakresie studiowanego kierunku
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	R1A_K07	ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych. 4. Analiza molekularnego skurczu mięśnia szkieletowego. 5. Obserwacja preparatów mięśni - poprzecznie prążkowanych, gładkich, mięśnia sercowego oraz tkanki nerwowej.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Analiza oporności osmotycznej krwinek czerwonych. 5.Wpływ wybranych czynników na uszkodzenie błony komórkowej erytrocytu. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
Metody nauczania	M-3	Praca w grupach.
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)