Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N2)

Sylabus przedmiotu Wartości referencyjne w monitoringu stanu zdrowia roślin i zwierząt:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister
Obszary studiów nauk przyrodniczych
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Wartości referencyjne w monitoringu stanu zdrowia roślin i zwierząt
Specjalność Biologia molekularna i podstawy analityki
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Aleksander Brzóstowicz <Aleksander.Brzostowicz@zut.edu.pl>, Renata Matuszak-Slamani <Renata.Matuszak@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 7 Grupa obieralna 4

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA4 5 1,00,41zaliczenie
wykładyW4 5 1,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawowe wiadomości na poziome absolwenta studiów I stopnia z przedmiotów biochemia (roślin i zwierzat), fizjologia (roślin i zwierzat) oraz bilogia komórki

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zdobycie przez studenta umiejętności dotarcia do wiarygodnych źródel informacji dotyczacych wartości referencyjnych dla podstawowych wskażników biochemicznych i fizjologicznych ssaków i roślin oraz opanowanie podstaw interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych organizmu wybranych gatunków zwierząt i roślin.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Normy zawartości makro i mikroelementów w roślinach. Objawy niedoborów lub nadmiarów pierwiastków. Dopuszczalne normy zawartości metali ciężkich roślinach.1
T-A-2Fluorescencja chlorofilu a jako wskaźnik funkcji fotosystemu drugiego (PSII). Krzywa indukcji fluorescencji chlorofilu a. Techniki pomiaru fluorescencji chlorofilu. Fluorymetry i zasada ich działania. Zalety i ograniczenia metod fluorymetrycznych. Parametry fluorescencji chlorofilu a, ich wielkości i wartość informacyjna w ocenie procesów fizjologicznych.1
T-A-3Ocena stopnia deficytu wody w roślinach na podstawie rejestracji sygnałów dźwiękowych wydawanych przez rośliny. Ocena stanu fizjologicznego roślin na podstawie zdjęć fotograficznych wykonanych kamerami termowizyjnymi w podczerwieni (termografia).1
T-A-4Zdrowie, stany patologiczne i jednostki chorobowe w świetle wyników badań profilu watrobowego i sercowego. Zdrowie, stany patologiczne i jednostki chorobowe w świetle wyników badań profilu nerkowego, tarczycowego i węglowanowo-lipidowego.1
T-A-5Wartości referencyjne dla podstawowych wskaźników biochemicznych i fizjologicznych w okresie neonatalnym i noworodkowym oraz w wieku podeszłym. wartości referencyjne dla podstawowych wskaźników biochemicznych i fizjologicznych w okresie ciąży i laktacji.1
5
wykłady
T-W-1Pojęcie zdrowia i jego ocena. Ogólna definicja choroby. Przyczyny (wewnątrz- i zewnątrzpochodne), rodzaje i postacie chorób. 3. Profile i kryteria doboru badań laboratoryjnych.. Definicja wartości referencyjnej. Wartości średnie i modalne. Czynniki wpływające na zakresy wartości referencyjnych. Grupy referencyjne. Wiarygodność i formułowanie wyników badań. Podstawowe definicje stresu fizjologicznego, klasyfikacja stresów ( stres wodny i osmotyczny, stres temperaturowy, stres solny, stres antropogeniczny i biogenny), przebieg reakcji rośliny na działanie czynnika stresowego, rodzaje uszkodzeń wywołanych stresem, mechanizmy obronne, adaptacja i aklimatyzacja, wpływ stresów na wielkość produkcji biomasy i plon rolniczy.1
T-W-2Hormony roślinne - udział w reakcjach roślin na czynniki stresowe i metody oceny ich zawartości. Reaktywne formy tlenu (RFT) – powstawanie RFT i metody ich oznaczania. Uszkodzenia i obrona roślin przed działaniem RFT, metody oznaczania. Białka stresowe. Ocena biomasy poprzez pomiary podstawowych parametrów biometrycznych (świeża i sucha masa roślin, powierzchnia liścia). Ocena gospodarki wodnej rośliny (pomiary potencjału wodnego i osmotycznego oraz przepuszczalności błon komórkowych).1
T-W-3Charakterystyka procesu fotosyntezy. Funkcjonowanie aparatu fotosyntetycznego. Biochemia i biofizyka procesu fotosyntezy. Wpływ czynników zewnętrznych i wewnętrznych na proces fotosyntezy. Znaczenie fotosyntezy w produktywności i plonowaniu roślin. Pomiary podstawowych parametrów fotosyntezy: natężenie asymilacji CO2 i intensywności transpiracji. Nieinwazyjne metody pomiaru początkowych reakcji fotosyntezy i wpływu na nie różnych czynników fizykochemicznych (pomiary natężenia indukcji fluorescencji lub opóźnionej luminescencji).1
T-W-4Zdrowie, stany patologiczne i choroby w świetle badań diagnostycznych krwi obwodowej:składniki upstaciowane, układ krzepnięcia , fibrynoliza, białka osocza i pozabiałkowe składniki azotowe.1
T-W-5Zdrowie, stany patologiczne i choroby w świetle badań diagnostycznych krwi obwodowej: białko, hemoglobina, bilirubina, glukoza i ciała ketonowe, kreatynina, mocznik, elektrolity.1
5

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w ćwiczeniach5
A-A-2Konsultacje z prowadzącymi ćwiczenia1
A-A-3Przygotowanie wraz z zespołem prezentacji na wybrany temat4
A-A-4Studiowanie literatury omawiajacej zagadnienia dotyczace tematyki biżących cwiczeń10
A-A-5Przygotowanie do końcowego zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń8
A-A-6Pisemne zaliczenie materiału objętego programem ćwiczeń2
30
wykłady
A-W-1Uczestniczenie studenta w wykładach5
A-W-2Studiowanie literatury omawiajacej zagadnienia teoretyczne związane z tematyką bieżących wykładów10
A-W-3Konsultacje z prowadzacymi wykłady3
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów10
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów2
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
M-2Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydaktyczna i problemowa
M-4Konsultacje z prowadzacymi wykłady i ćwiczenia.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na każdych ćwiczeniach.
S-2Ocena formująca: Ocena przygotowanej z zespołem prezentacji oraz stopnia udziału studenta w jej omówieniu i dyskusji z całą grupą ćwiczeniową
S-3Ocena podsumowująca: Ocena z końcowego zaliczenia materiału objętego programem wykładów (wolne pytania)
S-4Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia ćwiczeń, w skład której wchodzą oceny z: aktywności na ćwiczeniach, przygotowanej prezentacji i zaliczenia końcowego całości materiału objętego prpgramem wykładów.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLM-S-O6.1_W01
Student potrafi wykazać znaczenie diagnostyczne ustalonych wartości referencyjnych w minitoringu stanu zdrowia roślin i zwierząt. Zna wartości prawidłowe dla podstawowych wskażnikków biochemicznych roślin i zwierzat. Wymienia i charakteryzuje przyczyny mogące powodować wyraźne ich zmiany powyżej i ponizej ustalonych granic norm przyjętych za prawidłowe.
BL_2A_W09P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLM-S-O6.1_U01
Student ma umiejetność rozróżniania wartości prawidłowych od nieprawidłowych najwazniejszych wskźników biochemicznych u roślin i zwierząt. Ocenia wartości tych wskaźników i formułuje zasadniczne przyczyny odchyleń poza wartości referencyjne.
BL_2A_U10P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLM-S-O6.1_K01
Rozumie konieczność ustalenia rorm referencyjnych w obszarach botaniki i zoologii, dla których nie zostały one ustalone. Znając wartośc diagnostczną wartości referencyjnych stale pogłebia wiedzę z tego zakresu, a zwłaszcza w zakresie tematycznym swojej przyszłej lub aktualnej pracy zwodowej.
BL_2A_K01, BL_2A_K03P2A_K01, P2A_K04, P2A_K05, P2A_K07

Literatura podstawowa

  1. Starck Z., Chołuj D., Niemyska B, Fizjologiczna reakcja roślin na niekorzystne czynniki środowiska, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1995
  2. Kopcewicz J. i Lewak S., Fizjologia roślin, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002
  3. Kokot F., Kokot S., Badania laboratoryjne. zakres norm i interpretacja, Wydawnictwo łekarskie PZWL, Warszawa, 2004
  4. Winnicka A., Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2008
  5. Fitko R., Jakubowski K., Zarys patofizjologii zwierzat, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2007

Literatura dodatkowa

  1. Woźny A, Przybył K., Komórki roślinne w warunkach stresu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 2004
  2. Górecki RJ, Grzesiuk S, Fizjologia plonowania roślin, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2002
  3. Pawelski S., Maj S., Normy i kliniczna interpretacja badań diagnostycznych w medycynie wewnętrznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1987
  4. 3. Normy i kliniczna interpretacja badań diagnostycznych w medycynie wewnętrznej, Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydawnictwo Urban i Partner, Wrocław, 2009

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Normy zawartości makro i mikroelementów w roślinach. Objawy niedoborów lub nadmiarów pierwiastków. Dopuszczalne normy zawartości metali ciężkich roślinach.1
T-A-2Fluorescencja chlorofilu a jako wskaźnik funkcji fotosystemu drugiego (PSII). Krzywa indukcji fluorescencji chlorofilu a. Techniki pomiaru fluorescencji chlorofilu. Fluorymetry i zasada ich działania. Zalety i ograniczenia metod fluorymetrycznych. Parametry fluorescencji chlorofilu a, ich wielkości i wartość informacyjna w ocenie procesów fizjologicznych.1
T-A-3Ocena stopnia deficytu wody w roślinach na podstawie rejestracji sygnałów dźwiękowych wydawanych przez rośliny. Ocena stanu fizjologicznego roślin na podstawie zdjęć fotograficznych wykonanych kamerami termowizyjnymi w podczerwieni (termografia).1
T-A-4Zdrowie, stany patologiczne i jednostki chorobowe w świetle wyników badań profilu watrobowego i sercowego. Zdrowie, stany patologiczne i jednostki chorobowe w świetle wyników badań profilu nerkowego, tarczycowego i węglowanowo-lipidowego.1
T-A-5Wartości referencyjne dla podstawowych wskaźników biochemicznych i fizjologicznych w okresie neonatalnym i noworodkowym oraz w wieku podeszłym. wartości referencyjne dla podstawowych wskaźników biochemicznych i fizjologicznych w okresie ciąży i laktacji.1
5

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Pojęcie zdrowia i jego ocena. Ogólna definicja choroby. Przyczyny (wewnątrz- i zewnątrzpochodne), rodzaje i postacie chorób. 3. Profile i kryteria doboru badań laboratoryjnych.. Definicja wartości referencyjnej. Wartości średnie i modalne. Czynniki wpływające na zakresy wartości referencyjnych. Grupy referencyjne. Wiarygodność i formułowanie wyników badań. Podstawowe definicje stresu fizjologicznego, klasyfikacja stresów ( stres wodny i osmotyczny, stres temperaturowy, stres solny, stres antropogeniczny i biogenny), przebieg reakcji rośliny na działanie czynnika stresowego, rodzaje uszkodzeń wywołanych stresem, mechanizmy obronne, adaptacja i aklimatyzacja, wpływ stresów na wielkość produkcji biomasy i plon rolniczy.1
T-W-2Hormony roślinne - udział w reakcjach roślin na czynniki stresowe i metody oceny ich zawartości. Reaktywne formy tlenu (RFT) – powstawanie RFT i metody ich oznaczania. Uszkodzenia i obrona roślin przed działaniem RFT, metody oznaczania. Białka stresowe. Ocena biomasy poprzez pomiary podstawowych parametrów biometrycznych (świeża i sucha masa roślin, powierzchnia liścia). Ocena gospodarki wodnej rośliny (pomiary potencjału wodnego i osmotycznego oraz przepuszczalności błon komórkowych).1
T-W-3Charakterystyka procesu fotosyntezy. Funkcjonowanie aparatu fotosyntetycznego. Biochemia i biofizyka procesu fotosyntezy. Wpływ czynników zewnętrznych i wewnętrznych na proces fotosyntezy. Znaczenie fotosyntezy w produktywności i plonowaniu roślin. Pomiary podstawowych parametrów fotosyntezy: natężenie asymilacji CO2 i intensywności transpiracji. Nieinwazyjne metody pomiaru początkowych reakcji fotosyntezy i wpływu na nie różnych czynników fizykochemicznych (pomiary natężenia indukcji fluorescencji lub opóźnionej luminescencji).1
T-W-4Zdrowie, stany patologiczne i choroby w świetle badań diagnostycznych krwi obwodowej:składniki upstaciowane, układ krzepnięcia , fibrynoliza, białka osocza i pozabiałkowe składniki azotowe.1
T-W-5Zdrowie, stany patologiczne i choroby w świetle badań diagnostycznych krwi obwodowej: białko, hemoglobina, bilirubina, glukoza i ciała ketonowe, kreatynina, mocznik, elektrolity.1
5

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w ćwiczeniach5
A-A-2Konsultacje z prowadzącymi ćwiczenia1
A-A-3Przygotowanie wraz z zespołem prezentacji na wybrany temat4
A-A-4Studiowanie literatury omawiajacej zagadnienia dotyczace tematyki biżących cwiczeń10
A-A-5Przygotowanie do końcowego zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń8
A-A-6Pisemne zaliczenie materiału objętego programem ćwiczeń2
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestniczenie studenta w wykładach5
A-W-2Studiowanie literatury omawiajacej zagadnienia teoretyczne związane z tematyką bieżących wykładów10
A-W-3Konsultacje z prowadzacymi wykłady3
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów10
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów2
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLM-S-O6.1_W01Student potrafi wykazać znaczenie diagnostyczne ustalonych wartości referencyjnych w minitoringu stanu zdrowia roślin i zwierząt. Zna wartości prawidłowe dla podstawowych wskażnikków biochemicznych roślin i zwierzat. Wymienia i charakteryzuje przyczyny mogące powodować wyraźne ich zmiany powyżej i ponizej ustalonych granic norm przyjętych za prawidłowe.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_W09zna metody oceny kierunku, stopnia nasilenia zmian w środowisku z wykorzystaniem organizmów żywych i metody ochrony środowiska przyrodniczego oraz ma wiedzę w zakresie działań prowadzonych w celu przywracania wartości użytkowych i przyrodniczych środowiskom zdegradowanym przez działalność człowieka
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_W01rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
P2A_W04ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
P2A_W05ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLM-S-O6.1_U01Student ma umiejetność rozróżniania wartości prawidłowych od nieprawidłowych najwazniejszych wskźników biochemicznych u roślin i zwierząt. Ocenia wartości tych wskaźników i formułuje zasadniczne przyczyny odchyleń poza wartości referencyjne.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_U10posiada umiejętności prowadzenia monitoringu środowiskowego, opisuje zależności między organizmami a środowiskiem, rozumie zróżnicowanie, występowania oraz wpływ mikroorganizmów na zwierzęta, ludzi i rośliny, rozumienia zasady funkcjonowania żywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji, ocenia zjawiska zachodzące w środowisku;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_U01stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P2A_U02biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
P2A_U03wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
P2A_U04planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
P2A_U06zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLM-S-O6.1_K01Rozumie konieczność ustalenia rorm referencyjnych w obszarach botaniki i zoologii, dla których nie zostały one ustalone. Znając wartośc diagnostczną wartości referencyjnych stale pogłebia wiedzę z tego zakresu, a zwłaszcza w zakresie tematycznym swojej przyszłej lub aktualnej pracy zwodowej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_K01wykazuje zrozumienie i przekonanie o poznawalności procesów i zjawisk biologicznych zachodzących w świecie żywych organizmów; w interpretowaniu procesów i zjawisk biologicznych wykorzystuje podejście naukowe
BL_2A_K03rozumie potrzebę ukierunkowanego rozwijania własnej aktywności poznawczej i kompetencji zawodowych; wykazuje samodzielność poznawczą w oparciu o różne naukowe źródła informacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
P2A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
P2A_K05rozumie potrzebę systematycznego zapoznawania się z czasopismami naukowymi i popularnonaukowymi, podstawowymi dla studiowanego kierunku studiów, w celu poszerzania i pogłębiania wiedzy
P2A_K07systematycznie aktualizuje wiedzę przyrodniczą i zna jej praktyczne zastosowania